Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (KFİMB) Lideri Hasan Osman Sabır, fındık fiyatında yaşanan sorunun ana nedeninin “talepsizlik” olduğunu söyledi. Sabır, piyasada 3 farklı fiyatın karışıklık yarattığını belirtti.
Dünya gazetesinin haberine nazaran, Sabır, “Bir yanda köylüden 44 TL’ye alım yapan manavımız var, başka taraftan müdahil alım yapan TMO 52 TL karşılığı alım yapıyor ve ayrıyeten diğer bir özel firma da 48 TL’ye kendi mutabakatlı olduğu firmalardan alım yapıyor. Aslında olağanda hür piyasa koşulları işliyor olsaydı teknik olarak tüm eserin TMO’ya verilmesi gerekirdi ve bu durumda da piyasada esere gereksinimi olan üstte sayılan TMO haricindeki rastgele kurum, ticarethane TMO’ya yakın fiyat vererek eserini temin etmek zorunda olurdu” diye konuştu.
“Piyasa koşulları önemsenmeli”
“TMO fiyatını açıkladığında birinci söylediğim şu olmuştu: bir gün evvel 43 TL olan fındığı siz, ben 52 TL yaptım diyemezsiniz demiştim” diyen Sabır, şunları kaydetti:
“Çünkü 2021 fındığı o gün alınıp satılmaktaydı ve bugün de hala alınıp satılmaktadır. Bizler 100.000 tondan fazla 2 yıldır evre var dediğimizde o sayılara da inanmadıklarını söylediler. Lakin 2021 eseri döneminde yaklaşık 55.000 ton kabuklu karşılığı deklare edilerek ve bir o kadar daha da deklare edilmeden olduğu varsayılırsa yaklaşık 100.000 ton kabulü 2020 fındığı 2021 döneminde ihraç edildi. Birebirini 2022 döneminde da yaşayacağız. 2022 döneminde da yaklaşık 100.000 tona denk gelen kabuklu fındık karşılığı 2021 dönemi eseri ihraç edilecek. Bu da demek oluyor ki elimizde 2022 eseri fındıktan da yaklaşık 140-150 000 ton eser geri kalacak. İşte bu sayı bizim öteki üretici ülkelere verdiğimiz dayanaktır aslında.”
“Doğrudan gelir dayanağı 90 centten 9 cente geriledi”
“Doğrudan gelir dayanağı neden verilmeye başlanmıştı?” diyen Sabır, “Hatırlayalım, o vakit yeniden müdahale alımları yapılıyor ve elde kalıyordu hatta o kadar fazla elde kalmıştı ki on binlerce ton fındık yok değerine yağ yapılmıştı. Oradan edilen ziyanlar 100 milyonlarca doları buluyordu. Bunun üzerine direkt gelir dayanağı ile bir arada özgür piyasa koşullarına geri dönüş yapıldı. Böylelikle, oluşan düşük fiyatlara karşı üreticinin bir nebze korunması sağlanmıştı. O vakit verilen dayanağın dolar karşılığı 90 cent/kg kabuklu fındığa denk geliyordu. Bugün ortadan yaklaşık 9 sene geçti verilen takviye TL olarak tıpkı fakat dolar karşılığı 9 cent/kg oldu. Biz, devletin toplumsal devlet olarak üreticisinin yanında olmasını sonuna kadar destekliyoruz lakin bunu hür piyasa kaidelerini bozarak yaparsanız, bir gün bugün düştüğümüz duruma düşeriz ve işin berbatı sonraki dönemlerde da birebir şeylerin olması çok olası görünüyor.
Yine 2022 eseri TMO alım fiyatı açıklandığında dediğim üzere, hür piyasamızda oluşan fiyatlara müdahale etmeden Direkt Gelir Desteği’ni artırarak sistemi devam ettirseydik bugün büyük ihtimalle TMO olmaksızın piyasa yeniden birebir fiyatlara yakın olacaktı fakat üreticimiz bu dayanakla birlikte eserinden daha fazla gelir etmiş olacaktı ve en çok önemsediğimiz bahis olarak fındık sürdürülebilir bir tarım eseri olarak devam edecekti. Daha da kıymetlisi bu prensip ile yıllarca eser siyaseti yapılırsa öteki üretici ülkelerin de üretim iştahını kıracaktık ve uzun vadede aslında elimizde eski dönemden kalan fındık olmayacağı için fiyatlarımız da görece daha yüksek olacaktı. Tahminen geciktik lakin yeniden de dış üreticiyi destekleyen bu mevcut siyasetten bir an evvel uzaklaşmamız gerekiyor ve en kıymetlisi kesimin ileriye dönük daha fazla yatırım yapabilmesi için bu siyasetin bir fındık kanunu ile kanunlaşarak garanti altına alınması gerekiyor. Mevcut durumda bizler bir sonraki dönem nasıl bir siyaset güdüleceğini bilmediğimiz üzere, mevcut seçim atmosferinde oluşan popülist politik telaffuzların gölgesinde daha da bir belirsizlik yaşıyoruz” diye konuştu.
|
Son 3 dönemin ihracat rakamları 01-09 Eylül 2022 Fındık İhracatı: 7.492 Ton/İç (2021 Eseri: 5.500 ton, 2022 eseri: 1.992 ton)
|