ANKARA (İGFA) – Yüksek Seçim Heyeti; 14 Mayıs’ta yapılacak Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Milletvekili Genel Seçimi hasebiyle “Sandık Konseylerinin Oluşumu, Misyon ve Yetkilerini Gösterir Genelge” yayımladı.
Bugünkü Resmi Gazete’de yayımlanan genelge kapsamında sandık şuralarının oluşumu ile misyon ve yetkilerini, yapacakları iş ve süreçleri, oy verme formunu, şikayet ve itirazlar ile ilgili temel ve metotlar ele alındı. Sandık konseyinin bir lider, 6 asıl ve 6 yedek üyeden oluşacağı ve şura liderinin misyona gelmemesi halinde, kamu vazifelileri ortasından belirlenen üye, bu üyenin de bulunmaması durumunda en yaşlı üye şuraya başkanlık edeceği kaydedildi.
Sandığın konulacağı yer, ilçe seçim heyetinin kontrolünde sandık kurulunca kararlaştırılacak. Sandığın konulacağı yerlerin belirlenmesinde, seçmenin oyunu çarçabuk serbestçe ve bâtın bir formda verebilmesi göz önünde bulundurulacak.
ENGELLİLERE KOLAYLIK
Engelli seçmenlerin kayıtlı olduğu sandıklar, rahat ve kolay oy kullanmalarının sağlanması hedefiyle ilçe seçim heyetlerince belirlenen binaların uygun yerlerine konulacak.
Sandıklar, okul (özel okul ve dershaneler dahil) avlusu yahut salonların elverişli kısımları üzere geniş ve genel yerlerde kurulacak.
Ceza infaz kurumlarında sandıkların konulacağı yer, cezaevi idaresinin görüşü alınarak belirlenecek.
Kışla, karargah, ordugah üzere askeri bina ve tesislerle, karakollara ve parti binalarına, muhtarlık odalarına ve mabetlere sandık konulamayacak.
YASAK LEVHASI ASILACAK
Cep telefonu, fotoğraf ve sinema makinesi üzere manzara kaydedici yahut haberleşme sağlayıcı aygıtlarla oy verme yerine girilmesinin yasak olduğu ve cezasının bulunduğu, bu çeşit aygıtların oy verme süreci bittikten sonra iade edilmek üzere sandık heyetine bırakılması gerektiğini belirten levhalar sandık etrafına herkesin göreceği formda asılacak.
Sandık etrafında, sandık heyeti lider ve üyeleri, adaylar, milletvekilleri, o sandık bölgesinde kayıtlı seçmenler ve misyonlu müşahitler, bina sorumluları ve davet üzerine gelen misyonlu kolluk güçlerinden diğer kimse bulunamayacak.
Siyasi partilerin seçim şuralarına bildirdikleri itiraza yetkili bireylerle temsilciler, seçim heyetlerince evvelden kendilerine verilen evrakla sandık etrafında bulunabilecekler. Medya mensuplarının sandık etrafında, sandık başı süreçlerine pürüz olmamak kuralıyla haber hedefiyle imaj ve bilgi elde etmeleri özgür olacak.
“TERCİH” YAHUT “EVET” MÜHÜRLERİ OLACAK
Sandık heyeti, oy verme günü olan 14 Mayıs’ta, oy verme saatinden en az bir saat evvel sandık başında toplanacak.
Bir seçmen, birebir seçim çeşidi için birden fazla oy kullanamayacak. Sandık heyeti önüne alınan seçmen, oyunu kullanmadan evvel kimlik dokümanını ve varsa seçmen bilgi kağıdını lidere verecek.
Başkan tarafından seçmene kapalı oy verme yerine girmeden evvel, birleşik oy pusulasında tercih ettiği cumhurbaşkanı adayı, siyasi parti, ittifak yahut bağımsız aday için ayrılan kısımdan dışarı taşırmamak suretiyle “TERCİH” yahut “EVET” mührünü basması, “TERCİH” yahut “EVET” mührü dışında rastgele bir yerine imza atmaması yahut işaret koymaması, aksi halde oyunun geçersiz sayılacağı, birleşik oy pusulasını düzgün bir formda katlayıp zarfa koyması ve yapıştırması gerektiği belirtilecek.
Birleşik oy pusulasından diğer zarfa hiçbir şey koymaması, aksi halde kullandığı oyun geçersiz olacağı, seçmene birleşik oy pusulası verildikten sonra kusur yahut öbür bir neden ileri sürülerek yeni bir birleşik oy pusulası verilemeyeceği de açıklanacak.
Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimi oy pusulaları tıpkı zarfa konulacak.
TUTUKLULARIN OY KULLANMASI
Tutuklular, kâfi güvenlik önlemleri alındıktan sonra ceza infaz kurumu yönetiminin belirleyeceği bir nizam içinde oy kullanacakları sandık bölgesine getirilecek. Tutukluların özgür ve saklılık içinde oylarını kullanmaları sandık kurulunca sağlanacak. Seçmenlerden ceza infaz kurumlarında tutuklu bulunanlar, oyunu kullandıktan sonra yetkililerce sandık etrafından götürülecek.
ENGELLİLERİN OY KULLANMASI
Görme engelliler, felçliler, elleri eksik olanlar yahut bu üzere vücudu aksaklıkları açıkça belirli olanlar, o seçim etrafı seçmeni olan ve o sırada sandık alanında bulunan akrabalarından birinin, akrabası yoksa öteki rastgele bir seçmenin yardımıyla oylarını kullanabilecek. Bir seçmen, birden fazla engelliye yardım edemeyecek.
Okuma-yazma bilmeyen seçmenlere, oylarını kullanmaları konusunda diğerleri tarafından sandık alanında yardım edilmeyecek. Okuma-yazma bilmeyen seçmen, sorduğu ve istediği takdirde heyet lideri, birleşik oy pusulası üzerinde bulunan cumhurbaşkanı adayı, siyasi parti ve ittifakların işaretlerinden hangisinin hangi aday yahut partiye ilişkin olduğunu açıklayacak.
Oy verme bitince, konsey lideri bunu yüksek sesle ilan edecek ve oy vermenin bittiği saat tutanak defterine geçirilecek. Oy sandıkları, oy verme bitiş saatinden evvel açılamayacak.
Sayım ve döküm açık olarak yapılacak. Oy verme yerinde bulunanlar, sayım ve dökümü izleyebilecek.
GEÇERSİZ SAYILACAK ZARFLAR
Sandık kurulunca verilen biçim ve renkte olmayan, “Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu” filigranı bulunmayan kağıttan imal edilmiş, YSK amblemi, ilçe seçim konseyi mührü, sandık heyeti mührü yer almayan, tamamı yırtılmış, ilçe seçim konseyi ve sandık şurası mührü dışında rastgele bir mühür, imza, yazı, parmak izi yahut rastgele bir işaret bulunan zarflar geçersiz sayılacak.
Önce cumhurbaşkanı seçimine ilişkin oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılacak. Lider, oy pusulasının ön yüzünü herkesin görebileceği ve işitebileceği formda okuyacak.
Milletvekili seçimi için ittifak alanı içerisinde, “EVET” mührünün, bir siyasi partiye ayrılan alana, hem bir siyasi partiye ayrılan alana hem de ittifak unvanı kısmına, ittifak unvanı kısmına taşacak biçimde bir siyasi partiye ayrılan alana basılması halinde, bu oy pusulaları geçerli kabul edilecek ve sayım döküm cetvelinde o siyasi partinin cetveldeki sütununa işaretlenecek.
Bu haller dışında, yalnız ittifak alanı içerisine “EVET” yahut “TERCİH” mührünün basıldığı her durumda, bu oy pusulaları da geçerli kabul edilecek ve sayım döküm cetvelinde ittifakın ortak oyları sütununa sayılar birden başlamak üzere, sırasına nazaran çizilerek farklı başka işaretlenecek.
GEÇERLİ OLMAYAN OY PUSULALARI
Oy pusulaları şu durumlarda geçerli olmayacak:
- – Sandık kurulunca verilen biçim ve renkte olmayan, Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Konseyi filigranı ve sandık heyeti mührü bulunmaması,
- – Hiçbir yerine “TERCİH” yahut “EVET” mührü basılmaması,
- – Birden fazla cumhurbaşkanı adayına, tıpkı ittifak içinde yer almayan birden fazla siyasi partiye, birden fazla ittifaka yahut birden fazla bağımsız adaya ayrılan alanlara “TERCİH” yahut “EVET” mührü basılması,
- – Birden fazla cumhurbaşkanı adayına, tıpkı ittifak içinde yer almayan birden fazla siyasi partiye, birden fazla ittifaka yahut birden fazla bağımsız adaya ayrılan alana taşmış “TERCİH” yahut “EVET” mührü bulunması,
- – Sandığın ilişkin olduğu seçim etrafından öteki bir seçim etrafı için düzenlenmiş olan, bütünlüğü bozulacak formda yırtılması yahut koparılması,
- – Üzerine “TERCİH” yahut “EVET” mührü dışında yahut yerine rastgele bir özel işaret, bir isim, imza kaşesi, mühür yahut parmak izi basılması,
- – Üzerinde yer alan cumhurbaşkanı adaylarına, siyasi partilere, ittifaklara yahut bağımsız adaylara ilişkin kısımların besbelli bir formda ve özel olarak karalanması, çizilmesi yahut işaretlenmesi,
- – Üzerindeki matbu yazıların ve hallerin dışında yazılar, harfler yahut sayılar yazılması, formlar çizilmesi.
- YSK genelgesinde, oy pusulalarını geçersiz kılmayacak durumlar da şöyle belirlendi:
- – Zarfların açılması yahut oyların okunması sırasında yırtılması, bütünlüğü bozulmaksızın bir kısmının kazaen yırtılması,
- – Rastgele bir halde lekelenmiş olup da bunun özel olarak işaret koymak hedefiyle yapıldığının anlaşılamaması,