Önder Yılmaz – Milliyet, Bilgi Teknolojileri ve Bağlantı Kurumu’nun (BTK) raporu üzerinden açtığı “telefon dolandırıcılığı” evrakında, Emniyet Genel Müdürlüğü ayağını da mercek altına aldı. Şubat 2022’de yalnızca dolandırıcılığa odaklanacak “Dolandırıcılık Şubesi”ni kuran Emniyet, bu gayrette yürüttükleri yeni konsepti Milliyet’e anlattı. Emniyet Genel Müdürlüğü, vatandaşların mağduriyetinin olmaması için her yıl dolandırıcılığa karşı ikaz bildirileri içeren milyonlarca broşür dağıtıyor. Telefonla dolandırıcılık kapsamında; kendisini polis, asker, hakim yahut savcı olarak tanıtarak para isteyenlere, hesap bilgilerini alanlara karşı da telefon iletileriyle vatandaşı bilgilendiriyor. Okuma yazma bilmeyen yaşlı vatandaşlar için telefonlara sesli ileti gönderiliyor. Ulusal ve lokal gazete ve televizyonlarda her hafta her ay programlar, bilgilendirmeler yapılıyor. Bilhassa sabah programları, yemek, spor, güldürü ve dini programlar üzere en çok izlenen programlar tercih ediliyor. Emniyet üniteleri mahallelerde “ev konut, kapı kapı” dolaşarak vatandaşları dolandırılma tehlikesine karşı bilinçlendiriyor.
Bankacılara eğitim
Bankaların banko ve güvenlik vazifelileri eğitimden geçiriliyor. Avukatlar başta olmak üzere meslek ve esnaf odalarına gidiliyor. Toplu taşıma araçlarında, vatandaşın ağır geçiş yaptığı meydanlarda ilanlar ve küçük reklam sinemalarıyla ikazlar yapılıyor. Çocuklar hem kendileri öğrensin hem anne babalarını uyarsınlar diye ders kitaplarının artlarında karikatürlerle dolandırıcılık konusu işleniyor. Dolandırıcılık hadiselerinde yola çıkılarak senaryosunu polisin yazdığı ve yeniden polisin oynadığı tiyatro şovları sergileniyor. Cuma hutbeleri ve vaazlarda mevzunun işletmesi için Diyanet’le ortak projeler yürütülüyor. Emniyet yetkilileri, bütün bu önleyici önlemleri dikkate alarak “Türkiye’de dolandırıcılığı duymayan kalmadı” tespitini yaparken, “Ancak neden beşerler tekrar de dolandırılıyor?” sorusuna ise “Psikolojik tarafı tesirli. Dolandırıcıların taktikleri karşısında unutuyor her şeyi birden fazla vatandaş, kim olursa olsun” karışlığını veriyor.
Analiz merkezi
Emniyet yalnızca dolandırıcılık olaylarına odaklanılması için Şubat 2022’de “Dolandırıcılık Şube”lerini kurdu. Bununla da yetinmedi, 0850’li sınırlar olmak üzere telefon dolandırıcılık olaylarını tek tek tahlil etmek hedefiyle kısa mühlet evvel şube bünyesinde “Dolandırıcılık Tahlil Merkezi” oluşturdu. İleri teknolojiyle donatılmış bu merkezde uzman analistler misyon alıyor. Dolandırıcılık hadiseleri tek tek inceleniyor. Tahlil için özel yazılım programları kullanılarak olayların ilişki ve ayrışık tarafları belirleniyor. Yerli ve ulusal yazılımla oluşturulan bilgi tabanıyla da Türkiye çapındaki örgütlü dolandırıcılık olayları analitik usullerle tahlile kavuşturuluyor.
Yetkililer, “Artık dolandırıcılık olaylarının irtibatlarını çarçabuk çözebiliyoruz. Tahlil ediliyor, alanda teknik fizik takiple çalışma yapılıyor. İpin ucu yakalanınca gerisi çorap söküğü üzere geliyor. Örgütlü olduğu ortaya çıkınca dolandırıcıların yalnızca bir cürümden değil, tüm dolandırıcılık olaylarından ceza almalarının önü açılıyor. Çabucak her gün çıkarılan tahlil raporları tüm vilayetlere gönderiliyor” ifadelerindi kullanıyor. Yetkililer, Dolandırıcılık Şubesi ve tahlil merkezinin kurulmasıyla birlikte bu yılın birinci beş ayında, bir evvelki yıl boyunca gerçekleştirilen dolandırıcılık operasyonu oranının yakalanıp, şimdiden geçildiğini kaydediyor.
Almanlar hayran kaldı
Emniyet yetkilileri, tahlil merkezinin kurulmasıyla birlikte yurtdışı kaynaklı 12 dolandırıcılık operasyonu yaptıklarını, her ülkenin kendi ülkesinde bilgi alışverişi yaparak operasyonu gerçekleştirdiğini belirtiyor. Memleketler arası nitelikli operasyonlara örnek veren Dolandırıcılık Şube, bilhassa Almanya’daki Türk ve Alman vatandaşlarını dolandıran İzmir merkezli şebekeyi de kıskıvrak yakalayarak 500 milyonluk mal varlığına el koyduklarını lisana getiriyor. İzmir’deki memleketler arası dolandırıcılık operasyonunda lüks villalar, otomobiller ve beş yıldızlı otellere el konulduğunu lisana getiren Emniyet yetkilileri, “Alman emniyet yetkilileri operasyonumuza hayran kaldılar. ‘Bunu nasıl çözdünüz, olmayacak şeyi yaptınız’ diyerek görüşmelerimizde bize sordular” tabirlerini kullanıyor.
Kendimizi yeniliyoruz
Dolandırıcılık Şube’ye bağlı tüm vilayet ve ilçelerdeki işçinin nizamlı olarak eğitimden geçiriliyor ve yeni dolandırıcılık teknikleri ortaya çıkmışsa bu eğitimlerde inceleniyor. Her geçen gün yeni bir dolandırıcılık tekniğiyle karşılaştıklarını söyleyen Emniyet yetkilileri, “Dolandırıcılar çok yaratıcı. Lakin biz de kendimizi yeniliyoruz. Polisimiz geliştirdiği geleceğe dönük gayret usulleriyle dolandırıcılara göz açtırmıyor” diyor. “Teknoloji geliştikçe, usullerde çoğalıyor” tespitini yapan yetkililer, evvelden Sülün Osman’ın Galata Köprüsü’nü sattığı üzere yüz yüze gelinerek yolsuzluk yapıldığını, lakin çağımızda dolandırıcıların kimliklerini sakladıklarını, izlerini sürmenin zorlaştığını belirtiyor. “Sazan Sarmalı” sinemasına göndermede bulunan yetkililer, dolandırıcılığın saman altında su yürütülür üzere yapıldığını anlatıyor.
Ceza indirimi
Yetkililer, BTK ile daima temas halinde olduklarını, yabancılar üzerine ağırlaşan telefon dolandırıcılığı nedeniyle çizginin üçle sonlandırılması, internet üzerinde aramalarda giren çizgiyle çıkan çizginin tıpkı olması üzere iyileşmelerin sağlandığını kaydediyor. Emniyet yetkilileri yakalanan dolandırıcılara uygulanan cezalarda “indirime” gidilmesinin çabayı zayıflattığını düşünüyor. Yetkililer hata işlemeyi alışkanlık ve meslek haline getirenlere yönelik cezaların arttırılması gerektiğini lisana getiriyor.
YARIN: UZMANLAR DOLANDIRICILIKLA UĞRAŞTA NE DÜŞÜNÜYOR? BTK’DAN NE TALEP ETTİLER?