Japonya Merkez Bankası’nın (BoJ) dün başlayan ve bugün sona eren para siyaseti toplantısında alınan kararlar açıklandı. Buna nazaran, banka, siyaset faizini değiştirmeyerek yüzde eksi 0,1’de bıraktı. Kelam konusu kararı oy birliğiyle alan BoJ, sınırsız ölçüde devlet tahvili ve yıllık 12 trilyon yen borsa yatırım fonları (ETF) ile yıllık 180 milyar yen Japon gayrimenkul yatırım fonları (J-REIT) alımına devam edeceğini bildirdi.
Yendeki zayıflamaya ait telaşların arttığı ve enflasyonun bankanın amaçlarının üzerine çıktığı bir devirde ultra gevşek para siyasetinin sürdürülmesine münasebet olarak, “küresel iktisattaki yavaşlama eğilimi ve enflasyondaki yükselişin süreksiz faktörlerden kaynaklanması” gösterildi. Karar metninde, yüzde 2 enflasyon maksadına ulaşana kadar getiri eğrisi denetimli mali genişleme siyasetine devam edileceği belirtildi.
Yıllık enflasyon yüzde 2 amacını aşana ve istikrarlı bir halde amacın üzerinde kalana kadar mali tabanın genişletilmesine devam edileceği vurgulanan metinde, “Banka, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının tesirini yakından takip edecek ve gerekirse ek genişleyici tedbirler almaktan çekinmeyecektir. Ayrıyeten, kısa ve uzun vadede faiz oranlarının bugünkü yahut daha düşük düzeyde kalması beklenmektedir” formundaki yönlendirmesini korudu
‘Ekonomik görünüme ait belirsizlikler son derece yüksek’
BoJ’un ekonomik aktivite ve fiyat görünümüne ait kıymetlendirme ve beklentilerinin yer aldığı metin de bankanın sitesinde yayımlandı. Metinde, Japonya iktisadının COVID-19 salgınının tesiri ve arz taraflı kısıtlamaların tesirinin azalmasıyla projeksiyon devrinin ortasına yanlışsız toparlanmasının mümkün olduğu, lakin yüksek emtia fiyatları ve yurt dışı ekonomilerdeki yavaşlama kaynaklı aşağı istikametli baskıların sürmesinin beklendiği bildirildi.
Japonya iktisadının gelecek devirde potansiyelinin üzerinde bir süratte büyümesinin beklendiği, buna rağmen ekonomik görünüme ait belirsizliklerin son derece yüksek olduğu vurgulanan metinde, şunlar kaydedildi:
“Enerji, besin ve güçlü tüketim malları üzere kalemlerin fiyatlarındaki artışlar nedeniyle Tüketici Fiyat Endeksi’ndeki (TÜFE) yıllık değişim oranının bu yılın sonuna gerçek artması olasıdır. Bu cins ithalat fiyatları kaynaklı artışların TÜFE’ye katkısının azalması mümkün olduğundan, enflasyonun 2023 mali yılının ortasına yanlışsız yavaşlaması bekleniyor. Bundan sonraki süreçte çıktı açığındaki güzelleşme ile orta ve uzun vadeli enflasyon beklentilerindeki ve fiyat artışlarındaki artışların tesiriyle TÜFE’nin tekrar ölçülü bir ivme kazanacağı varsayım edilmektedir.”
Büyüme ve enflasyon beklentileri
Banka, Mart 2023’te bitecek 2022 mali yılına ait enflasyon orta noktası varsayımını yüzde 2,3’ten yüzde 2,9’a yükseltti. Tıpkı periyoda ait gerçek gayri safi yurtiçi hasıla (GSHY) beklentisi ise yüzde 2,4’ten yüzde 2’ye düşürüldü.
Öte yandan banka, Mart 2024’te bitecek 2023 mali yılına ait enflasyon beklentisini yüzde 1,4’ten yüzde 1,6’ya çıkarırken, büyüme öngörüsünü yüzde 2’den yüzde 1,9’a revize etti.
Banka’nın kestirimleri, enflasyonun 2024 mali yılında yüzde 1,6 ve büyümenin yüzde 1,5 olacağına işaret etti. Kelam konusu iddialar, temmuz ayı ekonomik görünüm raporunda yüzde 1,3 seviyesinde belirlenmişti.
Enflasyon son 40 yılın zirvesinde
İçişleri ve Bağlantı Bakanlığı datalarına nazaran, değişken taze besin eserleri hariç tutulduğunda Japonya’nın başşehri Tokyo’da enflasyon 14 aydır yükselişini sürdürüyor.
Enerji maliyetleri ve zayıf Japon yeni, Tokyo’da TÜFE’nin ekimde, geçen yılın birebir devrine oranla yüzde 3,5, çekirdek TÜFE’nin ise yüzde 3,4 artmasına neden oldu.
Bu oran, tüketim vergisi artışlarının tesiri hariç tutulduğunda Tokyo bölgesinde son 40 yılın en yüksek enflasyonu olarak kayda geçti. Bilgilere nazaran en son Haziran 1982’de çekirdek TÜFE birebir oranda artış kaydetmişti.
Ekim 2022 için açıklanan datalara nazaran Tokyo’da besin fiyatları yüzde 5,9, güç fiyatları yüzde 24,2 yükseldi.
Enflasyon artışının en büyük nedenleri ortasında, güç maliyetlerinin yükselişi ve döviz kurları karşısında Japon yeninin yaşadığı büyük kıymet kayıpları gösteriliyor.
Enflasyonun tesirini hafifletmek için ek bütçe
Japonya’da iktidardaki Liberal Demokrat Parti (LDP) ve ortağı Komeito, zayıf yen ve yükselen fiyatlarla çabayı hedefleyen ekonomik paketin ayrıntıları konusunda anlaştı. Yaklaşık 29 trilyon yen pahasındaki ek bütçe ile hane halkı üzerindeki ekonomik yük hafifletilecek.
Elektrik masrafları için kilovat/saat başına 7 yen, kent gazı tüketiminde ise metre küp başına 30 yen sübvanse verilecek. Gelecek mali yılının birinci yarısında ise petrol tedarikçilerine sübvanseler sağlanacak.