Harrisburg kentinde gerçekleşen canlı yayının odak noktası iktisat, kürtaj, halk güvenliği, göçmenlik sorunu, eğitim ve dış siyaset oldu. Yalnızca Pennsylvania seçmeninin değil tüm ABD genelinde merakla beklenen tartışmanın açılış konuşmalarında John Fetterman, Mehmet Öz’ü televizyon karakteri olmakla ve palavra söylemekle suçlarken, Öz de Fetterman’ı “aşırı bir pozisyonda” olmakla eleştirdi.
Öz, “Washington’a edebi, dengeyi, görmek istediğiniz şeyleri getirmek istiyorum. John Fetteman ise her şeyde çoka kaçıyor ve bu çok durumlar hepimize ziyan veriyor” diye konuştu.
Ekonomi bahisler arasında
Ekonomi konusunda adaylara yöneltilen soruda Öz, Fetterman’ın vali yardımcısı olarak vergileri yüzde 46’ya yükseltmeye çalıştığına dikkati çekerek, “Bunu kendi vergilerini tam 67 kez ödemeyerek yaptı. Tekrar ediyorum, 67 kez vergi ödemedi lakin benimkini ve sizinkini yükseltti. Bunlar radikal ve çok pozisyonlar” dedi.
Öz, Fetterman’ı Pennsylvanialıların bedellerinden kopuk olmakla eleştirerek, “Ameliyat odasında sıkıntı kararlar veren bir cerrah olarak, yüksek enflasyondan umutsuzca acı çeken bir nüfusa vergileri yükseltmek zorunda kalmamak için bütçeyi kesmelerini sağlayacağım” halinde konuştu.
‘Bunun ne olduğunu Öz anlayamaz’
Fetterman da enflasyon ile gayret edilmesi gerektiğine belirterek, “Ancak bunun ne olduğunu Dr. Öz anlayamaz, biliyorsunuz onun devasa 10 mansiyonu var” kelamları ile rakibinin mal varlığı hakkındaki tezleri gündeme getirmeyi tercih etti.
Kürtaj konusu tartışıldı
Ülke gündeminin en ateşli hususlarından biri olan kürtaj problemi, Öz ile Fetterman ortasındaki seçim tartışmasında da masaya geldi. Öz, federal hükümetin kürtaj tartışmalarına karışmasına karşı olduğunu vurgulayarak, “Eyaletler kendi kürtaj kararlarını kendileri vermelidir. Bayanlar, tabipler, lokal siyasi önderler.. ulusumuzun en uygun fikirleri ortaya koyması için demokrasiye müsaade verilmelidir” sözlerini kullandı.
Fetterman de, kürtaj konusunda kararın bayanlar ile hekimler ortasında olması gerektiğine inandığını belirterek, ABD Yüksek Mahkemesi’nin, haziranda iptal ettiği ülke genelinde kürtaj hakkını anayasal olarak garanti altına alan 1973 tarihli “Roe-Wade kararını” tekrar yasa haline getirmek için çaba edeceğini söyledi.
Eyalette bulunan yeraltı güç kaynaklarının kullanımından kentlerde artan cürüm oranlarına kadar adaylar tartışma boyunca durumlarını ortaya koymaya çalışırken göçmenlik sorunu da gündeme geldi.
Öz, Demokratların göçmenlik siyasetleri ile sonda büyük bir felaket oluşturduklarına işaret ederek, “Sınırdaki zorlukları anlarım. Benim annem ve babam da göçmendi, yasal göçmenliğin bize ne sunduğunu biliyorum lakin John Fetterman’ın desteklediği büsbütün geçirgen açık hudutlar kartellerin insan kaçakçılığı operasyonlarından yararlandığı bir insanı kriz yarattı” dedi.
“Güvenli hudutların şefkatle bağdaşabileceğine inanıyorum” diye karşılık veren Fetterman de göçmenlik meselesine daha kapsamlı partiler üstü bir tahlil muhtaçlığı olduğunu, sistemsiz göçmenlerin otobüslere doldurularak ucuz siyasi numaralara alet edilmemesi gerektiğini söyledi.
‘Cumhuriyetçi Parti kimi aday gösterirse onu desteklerim’
Canlı yayında dış siyaset konusunda sorulan soruya Fetterman, ABD’ye en büyük tehdit olarak Çin’i gördüğünü belirtirken, Öz ise İran ile müzakereleri süren Nükleer mutabakata ve Ukrayna savaşı ile güç krizine sebep olan Rusya’ya değinerek, “Putin’i geri püskürtmenin en güzel yolu ve Çin’e öğretilecek en düzgün ders Amerikan gücünün üstün hakimiyet kurmasıdır” dedi ve bunun için Pennsylvania ve ülkedeki yeraltı güç kaynaklarının kullanılmasını gerektiğini belirtti.
2024 Başkanlık seçimlerinde Donald Trump ile Joe Biden’ın tekrar karşı karşıya kalması durumunda kimi destekleyecekleri sorusuna ise Öz, “Cumhuriyetçi Parti kimi aday gösterirse onu desteklerim” derken, Fetterman de, Biden’in “iyi bir aile adamı” olduğunu lakin enflasyon ile daha fazla uğraş etmesi gerektiği karşılığını verdi.
Tam bir saat süren tartışmada, adaylara sorulan sorular için 60 saniye, yanıt hakkı için de 15 saniye mühlet verildi.
Mayısta felç geçiren Fetterman’ın sıhhat durumu bu tartışmada en fazla merak edilen bahislerden biri olurken, Fetterman moderatörün sıhhat raporunu yayınlayıp yayınlamayacağı sorusuna “Doktorlarım hizmet etmeye uygun olduğumu söylüyor, ben de o noktada duruyorum” demekle yetindi.
Felç geçirmesine karşın siyasi kampanyasına devam eden Fetterman, konuşurken sözlerle ilgili sorun yaşadığı için, moderatörlerin ardında tartışma boyunca alt yazı ekranı kullanıldı.
Kongre’de istikrarları değiştirecek eyaletlerden biri olarak görülen Pennsylvania adayları Öz ve Fetterman’ın canlı yayın tartışması 8 Kasım orta seçimlerine iki hafta kala birinci ve son defa yapılmış oldu.
8 Kasım 2022 orta seçimleri
Amerikalılar, 8 Kasım 2022’deki orta seçimlerde, bulundukları eyaletlerdeki valilik ve öteki lokal durumların yanı sıra Kongrenin Temsilciler Meclisindeki 435 sandalyenin tamamı, Senatodaki 100 sandalyenin de 35’i için sandığa gidecek.
ABD seçim sisteminde 435 sandalyeli Temsilciler Meclisi üyelerinin hepsi, biri ABD liderinin seçildiği genel seçimlerde, başkası de orta seçimde olmak üzere her iki yılda bir sandığa gidiyor.
Altı yıllığına seçilen Kongrenin 100 üyeli Senato kanadı üyelerinin de üçte biri, her iki yılda bir seçimle yenileniyor.