Temiz Hava Hakkı Platformu, 7 Eylül Uluslararası Pak Hava Günü’nde yaptığı açıklamayla hava kirliliğinin iklim krizinin yol açtığı çok sıcaklarla birleşince vefat riskini artırdığına dikkat çekti ve tahlil tekliflerini açıkladı.
Temiz Hava Hakkı Platformu, Birleşmiş Milletler Etraf Programı datalarına nazaran insanların hava kirliliği ve çok sıcağa birlikte maruz kalmaları durumunda vefat risklerinin yüzde 20 arttığını belirtti.
Platformun açıklamasında hava kirliliğinin, iklim değişikliği ile yakından irtibatlı olduğunun altı çizilerek, fosil yakıtların ve biyoyakıtların yanması ile ortaya çıkan ince ve ultra-ince partiküller, uzun ömürlü sera gazları ile metan, hidroflorokarbonlar üzere pek çok hava kirletici unsurun tıpkı vakitte global ısınmaya neden olduğu da hatırlatıldı.
Hava kirliliğinin de, iklim krizinin de Türkiye için yaşamsal tehditler olduğunun altını çizen Pak Hava Hakkı Platformu, “Hava kirliliğini önlemek, iklim değişikliğini yavaşlatmak, böylelikle hem halk sıhhatini hem de hayatı korumak için ne yapılması gerektiğini biliyoruz” diyerek şu tahlil tekliflerini sıraladı:
“YENİLENEBİLİR GÜCE YATIRIM YAPILMALI”
*Hava kirliliği sistematik olarak izlenmeli ve şeffaf biçimde kamuoyu ile paylaşılmalı.
*Dünya Sıhhat Örgütü hava kalitesi kılavuzuyla uyumlu formda hava kirleticileri sınırlamak için gerekli yasalar çıkarılmalı ve ödünsüz uygulanmalı.
*Kömür, petrol, doğalgaz üzere fosil yakıt bazlı güç üretiminden uzaklaşılmalı, yenilenebilir güce yatırım yapılmalı.
*Enerji, ulaşım, sanayi, ısınma, kent ve atık siyasetleri, yurttaşların sağlıklı bir etrafta yaşama ve pak hava hakkı perspektifi ile yine tasarlanmalı ve vakit kaybetmeksizin uygulamaya geçirilmeli.
“HER ALTI MEVTTEN BİRİ HAVA KİRLİLİĞİ KAYNAKLI”
Platform, milletlerarası saygın tıp mecmuası Lancet’in haziran ayında yayımlanan son Kirlilik ve Sıhhat Kurulu Raporu’na da referans vererek, dünya çapında etraf kirliliğinin yol açtığı her altı vefattan birinin hava kirliliği kaynaklı olduğunun tespit edildiğini hatırlattı.
Bu hava kirliliğinin yol açtığı sıhhat meseleleri nedeniyle her yıl 6,7 milyon insanın ömrünü kaybetmesi manasına geliyor. Rapor, son 20 yıldaki süratli endüstrileşme, plansız kentleşme, güç için fosil yakıtların yakılması ile birlikte çağdaş etraf kirliliği biçimlerinin neden olduğu ölümlerin dünya genelinde yüzde 66 arttığını ortaya koymuştu.