“Kusursuz suç” kavramını kesinlikle duymuşsunuzdur. Kabahat uzmanları bu türlü bir şey olmadığını üzerine basa basa söylese de kusursuz hatalar bilhassa tanınan kültürde çok sık karşımıza çıkar ve cürümlünün gayesine ulaştıktan sonra iz bırakmadan ortadan kaybolduğu, polisin bir türlü işin içinden çıkamadığı olaylar olarak tanımlanır.
ABD’de 1950 yılında gerçekleştirilen bir soygun da kusursuz hata olmaya epey yakındı. Hırsızlar bir yığın parayla ortadan kaybolmuştu. Polisin elinde ne bir kanıt ne bir ipucu ne de bir kuşkulu vardı. Lakin yaşanan bir sorun “Kusursuz cürüm yoktur” deyişini doğrularcasına hırsızların yakayı ele vermesine neden oldu.
Soyguncular epeyce kapsamlı bir plan yapmış lakin bir ayrıntısı gözden kaçırmıştı. Pekala neydi o ayrıntı?
Sıkı durun, sinemalara husus olmuş bir kıssa geliyor…
* * * * *
Boston’ın hata etraflarında âlâ tanınan 11 hırsız, 17 Ocak 1950 günü özel güvenlik şirketi Brink’s’in merkez binasını soydu. Bugünkü pahası 30 milyon dolardan fazlaya denk gelen parayı çalan hırsızlar, en ufak bir iz bırakmadan sırra kadem bastı. Lakin dananın kuyruğunun kopmasına 6 gün kala, soygunculardan biri kendisine haksızlık edildiği hissine kapıldı ve tüm operasyonu çökertmeye karar verdi.
Her şey 1940’lı yılların sonlarında, kamuoyunda “Fats” olarak tanınan Tony Pino’nun başının altından çıkmıştı. Hırsızlıklarıyla Boston ve etrafının yeraltı dünyasında kendine bir yer edinmiş olan Sicilya asıllı Pino, Brink’s’in kentin dört bir yanından topladığı paraların her akşam North End’deki bir binaya getirildiğini öğrendikten sonra burayı soymayı adeta başa takmıştı.
Pino bunun için Hollywood’un ünlü soygun sinemalarını andıran bir plan yaptı. Planını uygulamaya koymak için de güvendiği “meslektaşlarından” yardım istemeye karar verdi ve birinci olarak Joseph McGinnis’in kapısını çaldı. McGinnis de yeraltı dünyasında tanınmış bir isimdi. Onun Pino’nun teklifini kabul etmesinin akabinde kurulan takıma 9 kişi daha katıldı. Bu bireylerin her biri kentte nam salmış suçlulardı.
HER ŞEYİ ADIM ADIM PLANLADILAR
Pino yaklaşık iki yıl boyunca soygunun her adımını ince ince planladı. Ekiptekiler Brink’s binasını daima nezaret altında tutuyor, muhafızların ve para taşıyan kamyonların geliş gidişlerini kayda alıyordu.
Binadaki alarm sisteminin planlarını ele geçirmek gerekiyordu. Bunun için alarm hizmetini veren şirketin binasında bir “ön soygun” gerçekleştirildi.
Paranın bir dizi kilitli kapının gerisinde saklandığını anlayınca binaya girip birer birer bu kilitleri çalmaya başladılar. Çaldıkları kilitler için birer anahtar yaptırıyor ve sabah vardiyasında vazifeli güvenlik vazifelileri işe başlamadan evvel özgün kilidi yerine koyuyorlardı.
Planın her saniyesini öngörebilmek hedefiyle provalar yapıyorlardı. Zamanlama çok değerliydi. Soygun, son para kamyonu binaya ulaştıktan sonra muhafızların sayım evresinde gerçekleştirilmeliydi.
Büyük gün yaklaşırken, Brink’s üniformalarına çok benzeyen kostümler hazırlattılar kendilerine. Binaya girmek için seçilen 7 kişi, tıpkı muhafızlar üzere lacivert kabanlar, sürücü şapkaları ve eldivenler giyecek, yüzlerini lastikten yapılma Cadılar Bayramı maskeleriyle gizleyecekti. Ayak seslerini örtmek için ise yumuşak tabanlı pabuçlar seçmişlerdi.
11 kişilik grubun üyelerinden biri olan “Jazz” lakaplı John Adolph Maffie, 1978 yılında The Washington Post’a verdiği röportajda o günleri, “Tam bir macera yaşadık” diye özetliyor ve ekliyordu: “Pino bize daima paranın kasada olacağını söylüyordu. Hiç kuşkusu yoktu. Açıklaması güç fakat heyecan verici bir durumdu. Alışılmış biz de gençtik o vakitler, artık olsa tıpkı şeyi yapmam.”
Soyguncular kostümleri ve maskeleriyle tanınmaz haldeydi
YARIM SAATTE 2,7 MİLYON DOLARI ÇALIP GÖTÜRDÜLER
Hazırlıklar oldukça vakit alsa da nihayet soygun günü geldi çattı. Herkes yerlerini aldı, binaya girecek olan 7 kişilik grup kostümlerini giydi. Ortalarında Pino’nun da bulunduğu iki kişi kaçış için kullanacakları çalıntı kamyonette yerlerini aldı. Bir kişi de gözcülük yapmak için karşıdaki bir binanın çatısına yerleşmişti.
Soygunun kesimi olmayan tek kişi McGinnis’di fakat onun da epeyce değerli bir misyonu vardı. Boston Emniyet Müdürlüğü’nden bir dedektifin kendisini görebileceği bir yerde akşam yemeği yiyordu. Olur da işler zıt giderse McGinnis hırsızlar ismine tanıklık edebilecekti.
Günün son kamyonu da akşam saatlerinde binaya ulaştı ve yükünü kasaya boşalttı. Saat 19.30’a yaklaşırken karşı binadaki gözcüden “Başlıyoruz” işareti geldi.
Yedi adam sessizce binanın kapısından içeri adım attı. Alarm sistemini kapatıp, yaptırdıkları anahtarlarla kilitleri açıp ellerinde silahlarıyla kasa odasına girdiler. İçerideki 5 Brink’s çalışanı ziyadesiyle hazırlıksız yakalanmış, karşılarında soyguncuları görünce şoke olmuştu.
Pino’nun adamları çok süratli çalışıyordu. 30 dakikadan kısa bir müddet içinde binaya girmiş, Brink’s çalışanlarını etkisiz hale getirip 1.218.211 dolarlık nakit ve 1.557.183 dolarlık ödeme buyruğunu toplamayı başarmış ve binadan çıkıp kendilerini bekleyen kamyonete atlamışlardı.
İlerleyen yıllarda Noel Behn soygunu “Big Stick-Up at Brinks” ismiyle kitaplaştırdı. 1978 yılında bu kitaptan uyarlanan “The Brink’s Job” sineması vizyona girdi.
6 YIL BOYUNCA BEKLEMELERİ GEREKİYORDU
Onlar binadan ayrıldıktan birkaç dakika sonra polis olay yerine ulaştı fakat faillerden iz yoktu. Geride bıraktıkları tek kanıt, Brink’s çalışanlarının ellerini ve ağızlarını bağlamak için kullandıkları ipler ve bir sürücü şapkasıydı. Kostümlerin geri kalanı daha sonra kamyonetle birlikte McGinnis’e teslim edildi ve yakılarak imha edildi.
Buradan sonrası kolaydı. Soyguncular ganimeti bölüşüp dağıldı. Daha evvelden yaptıkları muahede gereği parayı 6 yıl boyunca harcamayacaklardı. Çünkü o periyodun maddelerine nazaran vakit aşımı müddeti 6 yıldı ve o tarihten sonra bu hatadan yargılanmaları kelam konusu olmayacaktı.
Soyguncular amaçlarına ulaşmıştı. Ülkenin dört bir yanındaki gazeteler olayın ABD tarihinde o güne kadar görülen en büyük soygun olduğunu yazıyordu. Çalınan para o kadar büyüktü ki FBI birinci günden soruşturmaya dahil olmuştu.
Aşağı üst 6 yıl boyunca, soyguncuların yakalanmasını sağlayacak şahıslara mükafatlar vadedildi ve çeşitli ipuçlarına ulaşıldı. FBI bir anda çok varlıklı olan şahısların kapısını aşındırdığı hipodromlarda, kumarhanelerde ve tatil köylerinde paranın izini sürmeye çalıştı. The Washington Post’un aktardığına nazaran, 2,7 milyon dolarlık soygunu çözebilmek için 29 milyon dolar harcanmıştı lakin beyhude, hırsızlardan iz yoktu.
FBI 1956’da Pino’yu da sorguladı
POLİS SORGULADI ANCAK BİR YERE VARAMADI
Elbette tüm olağan şüpheliler sorgulandı. Bunlar ortasında 11 kişilik grubun üyeleri de vardı. Örneğin McGinnis bu türlü bir soygunda birinci akla gelen isimlerdendi. Fakat Pino bu ihtimali evvelden öngörmüş olduğundan herkesin öyküsü belirli, şahidi sağlamdı. Üstelik ortada rastgele bir fizikî kanıt de yoktu. Polisler çaresiz şüphelileri salıvermek zorunda kalıyordu.
FBI’ın internet sitesinde “ünlü suçlar” başlığı altında yayımlanan bir yazıda şu tabirler yer alıyor: “Soygundan sonraki birkaç saat içinde, yeraltı dünyası soruşturmanın baskısını hissetmeye başladı. Boston’ın ünlü kabadayıları gözaltına alındı ve polis tarafından sorgulandı. Baskı kısa müddet içinde Boston’dan öteki kentlere yayıldı. ABD’nin dört bir yanındaki sicili kabarık hatalıların faaliyetleri Ocak ayı boyunca resmi bir soruşturmaya husus oldu.”
Diğer yandan çete üyeleri Robin Hood’culuk oynamamıştı tahminen lakin tek bir kurşun bile sıkmadan akıl almayacak kadar çok parayı çalmış olmaları da takdir toplamıştı.
“Crime of the Century” (Yüzyılın Suçu) isimli kitabın müellifi Stephanie Schorow’un sözleriyle, “Sonuçta mahalledeki kiliseyi ya da yetimhaneyi yakıp yıkmış değillerdi. Birçok kişinin gözünde bu kaybı kaldırabilecek büyük bir şirketi soymuşlardı. Münasebetiyle birçok kişi soygun nedeniyle sapkın bir gurur duyuyordu”.
GRUPTAKİ AHENK BİR ANDA BOZULDU
Söz konusu milyon dolarlar olunca 6 yıl beklemek soygunculara fazla sıkıntı gelmiyordu. Üstelik her şey yolunda gidiyordu. Fakat bir anda kümenin içinde çatlak sesler yükselmeye başladı.
Aykırı davrananların başını “Specs” olarak bilinen Joseph James O’Keefe çekiyordu. O’Keefe, bu 6 yılı kabahat işlemekle geçirmiş tekraren mahpusa girip çıkmıştı. Dolayısıyla avukat masrafları günden güne artıyordu. Bu da kendisini bekleyen paralara dair iştahını kabartıyordu.
Başı maddelerle kaygıda olduğundan, O’Keefe mahpusa girmeden evvel paranın kendi hissesine düşen kısmını, çetedeki yoldaşlarına emanet ediyordu. Hapisten çıkıp parasını geri aldığı birinci seferde 2000 dolarının eksik olduğunu argüman etti.
Ancak bu sorun tam çözülmeden O’Keefe tekrar mahpusa girdi ve parayı bir defa daha başka çete üyelerinin denetimine bırakmak zorunda kaldı. Çıktığında paranın yerinde yeller esiyordu. O’Keefe’in dediğine nazaran Maffie paranın bir kısmının çalındığını kalanının da avukat masraflarına harcandığını söylemişti kendisine.
İşler bu noktada rayından çıkmaya başladı. Çetenin ağır toplarından biri kabul edilen O’Keefe, başkalarına baskı yapıp para istiyordu. Bu yolla para koparmayı başaramayınca bu kere Mayıs 1954’te Pino’nun kuzenini kaçırdı (o da 11 kişilik grubun bir üyesiydi) ve Pino istediği fidyeyi ödeyene kadar rehin tuttu.
FBI, B&P isimli şirkete yaptığı baskında çalınan paraların küçük bir kısmını ele geçirdi
SADECE 60 BİN DOLAR BULUNABİLDİ GERİSİ SIR
O’Keefe’in davranışları herkeste rahatsızlık yaratmıştı; Pino için ise kuzeninin kaçırılması bardağı taşıran son damla olmuştu. Haziran ayı boyunca O’Keefe, sonuncusu tanınmış bir tetikçi tarafından gerçekleştirilen üç suikast teşebbüsünden ufak yaralarla çıktı. Nihayetinde de tekrar cezaevi yolunu tuttu. O içerideyken, çeteye baskı yapmasına yardım eden bir arkadaşı gizemli bir biçimde ortadan kayboldu. Herkes bu olayın ardında Pino’nun adamlarının olduğundan şüpheleniyordu.
O’Keefe soygundan sonra FBI tarafından sorgulandığında ser vermiş sır vermemişti fakat federaller bir defa daha kapısını çaldığında konuşmaya karar verdi. Uzun mühlet mahpustan çıkabilecek üzere görünmüyordu ve hata ortaklarına olan olumsuz hisleri günden güne ağırlaşıyordu.
6 Ocak 1956’da FBI casuslarına söz vermeye başlayan O’Keefe, her şeyi anlattı. Bunu üzerine Brink’s çetesinin 11 üyesi hakkında vakit aşımı mühletinin dolmasına günler kala iddianameler hazırlandı.
Soyguncuların tamamı ya mahpus yattı ya da davalar görülmeden hayatlarını kaybetti.