O VELİAHT KESİNLİKLE DOĞMALI
Eğer dünya üzerindeki monarşilerle ilgili bir şeyler okuduysanız, tarihin birinci çağlarından bu yana durumun pek de o denli olmadığını biliyorsunuzdur zati. Tarih sayfaları; mutsuz prens ya da prensesler, taht hengameleri, entrikalar ve hatta gücü elde etmek uğruna gerçekleşen ölümlerle dolu. Hele bir de veliaht problemi var ki, kraliyet ailelerinin en büyük sorunu. Yani o tahtın veliahtının hatta “yedek” veliahtlarının kesinlikle dünyaya gelmesi gerek ki aile hükümdarlığını sürdürebilsin. Karısı Meghan Markle ile birlikte ailesini bırakıp ABD’ye taşınan akabinde da yaptığı açıklamalarla gündemi değiştiren Prens Harry’nin anılarını topladığı Spare isimli kitabında işte bu bahiste çarpıcı satırlar yer alıyor.
‘BANA YEDEK VELİAHT VERDİN, ARTIK BENİM İŞİM BİTTİ’
Kıdemli kraliyet ailesi üyeliğinden ayrılıp ülke bile değiştirdikten sonra başta ağabeyi William olmak üzere babası Charles da dahil- her nasılsa Kraliçe 2. Elizabeth’i bunların dışında tutarak- tartışmalı açıklamalar yapan Harry, 10 Ocak’ta piyasaya çıkacak olan Spare isimli kitabında kendi doğumuyla ilgili sarsıcı bir kısmı bulunuyor. 15 Eylül 1984’te dünyaya gelen Harry’nin ileri sürdüğüne nazaran kendi doğumundan sonra o devirde veliaht prens olan babası Charles, annesi Diana’ya, “Harika! Artık bana yedek bir varis verdin. Artık benim işim bitti” dedi. Bu da aslında başından bu yana aslında Camilla Parker Bowles’a kalbini veren Charles’ın Diana ile evliliğinin temelini ve geleceğini de ana çizgileriyle çizmiş oldu.
Kitapla ilgili bir öbür argümana gelelim. Buna nazaran Harry’nin anılarını içeren Spare için Pulitzer ödüllü muharrir J.R. Moehringer seçildi. Yeniden bir argümana nazaran onu Harry ile, 2018 yılındaki düğününe de katılan George Clooney tanıştırdı. Moehringer bugüne kadar ortalarında Andre Agassi, Phil Knight üzere ünlü bireylerin biyografilerini de kaleme aldı.
Kitapla ilgili bir öteki teze gelelim. Buna nazaran Harry’nin anılarını içeren Spare için Pulitzer ödüllü müellif J.R. Moehringer seçildi. Tekrar bir teze nazaran onu Harry ile, 2018 yılındaki düğününe de katılan George Clooney tanıştırdı. Moehringer bugüne kadar ortalarında Andre Agassi, Phil Knight üzere ünlü şahısların biyografilerini de kaleme aldı.
ASLINDA KİTABI HARRY YAZMADI
BİR VELİAHT UĞRUNA NE GÖZYAŞLARI DÖKÜLDÜ
Prens Harry’nin kitabında belirli ki birbirinden çarpıcı tezler gerisi arkasına gelecek. Bugüne kadar ne Harry’nin ne de karısı Meghan’ın kendilerine yönelik suçlamalarına karşılık veren İngiliz kraliyet ailesinin bu sefer ne reaksiyon göstereceği büyük merak konusu. Fakat bu veliaht konusu biraz evvel de söylediğimiz üzere bütün monarşi ailelerinin kesinlikle çözülmesi gereken bir sorunu. Bu uğurda ne gözyaşları döküldü, ne evlilikler yıkıldı. Tarih sayfaları, tahta veliaht veremediği için, yaşadıkları gösterişli hayattan koparılan boynu bükük prensesler ve kraliçelerle dolu. Harry’nin anlattıklarından yola çıkarak bunlar ortasında en çok dikkat çeken, jenerasyonlar uzunluğu unutulmayanları bir kere daha gözden geçirelim istedik.
SIRF VELİAHT DOĞURSUN DİYE EVLENDİRİLDİĞİ TEZ EDİLDİ
Gelin, anlatmaya dünyanın küçük ancak en çok ilgi çeken monarşilerinden birine sahip olan Monako Prensliği ile başlayalım. Ortadan yarım asrı aşkın bir müddet geçmiş olmasına karşın herkes bu küçük ülkenin prensesi Grace Kelly’yi bir “masal prensesi” olarak hatırlar. Pekala nitekim o denli mi? Kimi tezlere bakılırsa pek de değil. Şimdi 53 yaşında, beklenmedik bir anda geçirdiği trafik kazasında hayata veda eden Grace Kelly, Monako sarayına, sadece ülkenin geleceği için yani bir veliaht doğurması için gelin olarak getirildi. Kırılgan ve şık hoşluğuyla hafızalara yerleşen Grace Kelly için ne kadar sarsıcı bir tez değil mi?
BÜTÜN VARLIĞINI KAYBETMEK ÜZEREYDİ
Royals: Keeping the Crown (Kraliyet Aileleri: Tacı Korumak) isimli belgesele konuşan tarihçiler, Monako Prensliği ile ilgili çarpıcı savlar ortaya attı. Buna nazaran Monako’nun başındaki Prens Rainier, İkinci Dünya Savaşı’nın ertesinde tahtını, hasebiyle bütün varlığını kaybetmek üzereydi. St. Andrew Üniversitesi’nden tarihçi Chadria Kaul’un ileri sürdüğüne nazaran o sırada 32 yaşında olan Prens, evli değildi ve münasebetiyle tahtını bırakacak bir veliahtı da yoktu. Özetle tahtını elinde tutması için bir eş bulup evlenmesi ve süratli bir formda de bir veliaht sahibi olması gerekiyordu. Bunun için de gözünü Hollywood’a dikti!
Kraliyet tarihçisi Kate Williams’a nazaran o devirde Monako yıkılma tehlikesi altındaydı ve Prens Rainier de ülkesini kurtarmak zorundaydı. Ülkenin bu durumda bulunmasının nedeni de İkinci Dünya Savaşı sonrası düşülen ekonomik badire ve turizm gelirlerinin de büsbütün ortadan kalkmasıydı.
‘CİNSELLİK SEMBOLÜ’ OLDUĞU İÇİN SONRADAN VAZGEÇTİLER
Monako’nun ortadan kalkmaması için Rainier’nin danışmanları “şeytani” sayılabilecek bir plan yaptı. Buna nazaran Prens, Hollywood’un o devirdeki en ünlü ve hoş yıldızlarından biriyle evlenecekti. Böylelikle kendi küçük prensliği ile “Hollywood’un prensesi” hayatlarını birleştirecek ve ülke yine tüm dünyanın dikkatini çekip parlak günlere kavuşacaktı. Tarihçi Chandria Kaul “Danışmanları Prens Rainier’ye, bir “Hollywood prensesi” ile evlenirse, ülkenin tanınan hale geleceğini ve bunun da Monako’ya para akışını sağlayacağını söyledi. Bu, ekonomik manada harika bir plandı” diye anlattı o devri.
Tam o günlerde Marilyn Monroe, Hollywood mesleğinin zirve noktasındaydı. Münasebetiyle Prens Rainier başta olmak üzere tüm danışmanları Monroe’nun uygun bir eş adayı olduğuna inanıyordu. Lakin birinci anda parlak üzere görünen bu fikir sonradan bir kenara atıldı. Zira Marilyn Monroe, bir “cinsel sembol” olarak görülüyordu. Bu da Monako Prensliği için o kadar da düzgün bir imaj yaratmayacaktı.
HOLLYWOOD’UN PRENSESİ KENDİ AYAKLARIYLA GİTTİ
Ama sonra çabucak öteki bir seçenek bulundu. Diğer bir deyişle o seçenek kendi ayaklarıyla Monako Prenslik Sarayı’na gitti. 1950’lerde Hollywood’un “romantik prensesi” olarak tanınan Grace Kelly! Art Pencere başta olmak üzere çok izlenen sinemalarda kamera karşısına geçen Kelly, 1955 yılında Fransa’da düzenlenen Cannes Sinema Şenliği’nin konuğu oldu. Çabucak akabinde da Paris Match mecmuası için bir fotoğraf çekiminde misyon aldı. Hem de Monako Prenslik Sarayı’nda.
Tarihçi Kaul’un anlattığına nazaran mecmuanın yöneticileri, “Hollywood’un prensesi” ile Monako Prensi’nin bu buluşmasının son derece dramatik ve heyecan uyandırıcı olacağını düşündü.” Şık ve hoş Grace Kelly ile dünyanın en beğenilen bekarları ortasında yer alan ve kendisine bir eş aradığı bilinen Prens Rainier! Belgeselde konuşan tarihçi Kate Williams o müsabakayı şöyle anlattı:”Bu çekim sırasında, Rainier’nin, Grace Kelly’den nasıl büyülendiğini nitekim görebiliyordunuz. Sanırım kendi çapında ona aşık da oldu Prens. Lakin birebir vakitte onu birçok sorununun tahlili olarak da gördü.”
1956’DA EVLENDİLER
Grace Kelly ile Prens Rainier, bu tanışmadan bir yıl sonra, 1956’da yankıları uzun mühlet dinmeyen gösterişli bir merasimle evlendi. Çiftin ikisi kız biri erkek üç tane çocuğu oldu.Fakat Hollywood prensesliğinden gerçek prensesliğe terfi etmenin bedeli Grace Kelly için hayli yüksek oldu. Yalnızca 26 yaşındayken ve sinemada daha çok şey yapabilecekken mesleğine veda etti. Üstelik de 2 oldukça yüksek ölçüde bir çeyiz ödemesi yapmak zorunda kaldı.
Grace Kelly, 4 Eylül 1982 yılında geçirdiği bir Trafik kazasından sonra kendi ismini taşıyan hastaneye kaldırıldı. Lakin yapılan hiçbir müdahale işe yaramadı ve 53 yaşındayken hayata veda etti. Eşi Prens Rainier ise ondan yıllar sonra, 6 Nisan 2005’te son nefesini verdi. Yerine de tek oğlu Prens Albert geçti.
YILLAR SONRA YENİDEN ‘VELİAHT KRİZİ’
Fakat Prens Albert devrinin de Monako tahtı için çok rahat geçtiği söylenemez. Çapkınlıkları, kaçamak ilgileri ve evlilik dışı çocukları tüm dünyanın gündeminde yer eden Albert, sonunda 2011 yılında Charlene Wittstock ile evlendi. Çiftin uzun mühlet çocuğu olmayınca tekrar bir “veliaht krizi” ortaya çıktı. Bu durumun devam etmesi halinde Monako’nun Fransa’ya bağlanması bile gündeme geldi.
Bir orta Prens Albert’in evlilik dışı çocuklarından birinin veliaht ilan edilmesi konuşuldu. Ama buna ablası Caroline karşı çıktı. Caroline’in çocuklarından birinin veliaht olması fikrine de Albert sıcak bakmadı.
2014 yılında Albert ile Charlene’in biri kız başkası erkek ikizleri Gabriella ve Jacques dünyaya gelince bu sorun da çözülmüş oldu. Lakin ailede diğer bir sorun var artık de. Charlene neredeyse bir yıl, çocuklarından kilometrelerce uzakta Güney Afrika’da kaldı. Geri döndükten sonra da yeniden sıhhat meseleleri öne sürülerek gözlerden uzaklaştı. Sonunda eskisi üzere ortaya çıktı. Ama yüzündeki mutsuzluk sözü silinmiş değil. O denli ki yüzündeki gülümseme bile güya gerçek değilmiş üzere duruyor.
ERKEK ÇOCUK DOĞURAMADIĞI İÇİN
Devam edelim trajik veliaht hikayeleriyle. Gelelim kıssası “bin bir gece masalları” üzere başlayan ancak sonu pek de memnun bitmeyen eski bir hikayeye. Bu hikayenin kahramanı Prenses Fevziye Fuad. Ya da bir erkek çocuk doğuramadığı için sarayı terk etmek zorunda kalan hüzünlü prenses… 1921 yılında İskenderiye’ye Mısır Hükümdarı Fuad’ın kızı olarak dünyaya geldi Fevziye Fuad. İngiliz ve Fransız mürebbiyeler tarafından büyütüldü. Sonra eğitim için İsviçre’ye gönderildi. Geri dönüşü sonrası da periyodun İran Şahı’nın veliahtı olan 19 yaşındaki Muhammed İstek ile evlendi.
Tahran’daki hayatı evlilik öncesi sürdürdüğünden çok farklı da olsa dünyaya getirdiği kızı sayesinde keyfi biraz da olsa yerine geldi. Ancak kayınvalidesi ile yaşadığı tansiyon bir yandan, bir erkek çocuk yani tahta veliaht dünyaya getiremediği için gördüğü bir baskı başka yandan sonunda devayı ülkesi Mısır’a dönmekte buldu. Bir daha da gelin gittiği saraya geri dönmedi. 1949 yılında Albay İsmail Sevimli ile evlendi ve ölene kadar da onunla evli kaldı.
DÜNYANIN EN HOŞ BAYANLARINDAN BİRİ OLARAK ANILIYORDU: Prenses Fevziye, 1942 yılında ünlü fotoğrafçı Cecile Beaton’a poz verdi ve Life mecmuasının kapağında yer aldı. Devrinin en ünlü bayan oyuncularından Vivien Leigh ve Heddy Lamarr’a benzetildi. O yıllarda dünyanın en hoş bayanlarından biri olarak nitelendirildi. Fevziye Fuad, 91 yaşında hayata veda etti.
MUTSUZLUĞU LİSANLARA DESTANDI
Bazen insanın memnunluğu değil, mutsuzluğu da lisanlara destan olabiliyor. İşte bunun örneklerinden biri… Bir ülkenin hükümdarı ya da prensi ile evlenmek her vakit memnunluk getirmiyor. Hatta bazen yıllarca unutulmayacak bir trajedinin kahramanı olabiliyor insan. Tıpkı bir vakitler İran’ın hükümdarıyla evlenen, bir veliaht doğuramadığı için boşanan ve sonra öbür bir ülkeye sürgüne gönderilen Prenses Süreyya üzere. Süreyya Esfandiari-Bakhtiari, 1951 yılında İran Şahı İstek Pehlevi ile evlendi. Tahta bir veliaht veremediği yani bir çocuk dünyaya getiremediği için 7 yıl sonra boşandı ve ülkesinden sürgüne gönderildi. İhtişamlı başlayan ve sonra trajedilerle süren hayatı 2001’de Paris’te sona erdi. Bu dünyadan yapayalnız ayrıldı. Sekiz gün sonra kardeşi de öldü. Bu durum, iki kardeşin öldürüldüğü savlarının ortaya atılmasına neden oldu.