Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) Federasyonu, emeklilikte yaşa takılanlara uygulanan adaletsizliği protesto için Kadıköy’de toplandı. EYT Federasyonu Genel Lideri Gönül Boran Özüpak, “Kimseden ne bir lütuf ne de bir sadaka istedik. Büsbütün Anayasa’mızın 60. hususunda ‘Herkes toplumsal güvenlik hakkına sahiptir’ olarak belirtildiği üzere Anayasal hakkımız olan emeklilik hakkımız için çaba ettik. Bizler yasanın talep ettiği çalışma müddetlerini ve sigorta prim ödeme günlerini ziyadesiyle doldurmuş hatta iki kat hatta üç kat daha fazlasını doldurmaya yaklaşmış emekçileriz” dedi.
“Bizimkisi bir hak mücadelesi”
EYT’liler, EYT meselesinin 23. yıldönümünde İstanbul Kadıköy İskele Meydanı’nda bir ortaya geldi. Aksiyona, DİSK Genel Lideri Arzu Çerkezoğlu, siyasi parti temsilcileri ve Türkiye’nin farklı vilayetlerindeki EYT’liler katıldı. Ağır iştirakin olduğu harekette EYT Genel Lideri Gönül Boran Özüpak basın açıklaması okudu. Hareket alanına kurulan kara tahta ve temsili formül masasında Çalışma ve İktisat Bakanı Vedat Bilgin’in açıkladığı “EYT Formülü” eleştirildi. Aksiyonda, “Bizimkisi bir hak mücadelesi” pankartı açıldı. “Edirne’den Kars’a, Jüpiter’den Mars’a, çıksın artık bu yasa” halinde sloganları atıldı.
EYT Genel Lideri Gönül Boran Özüpak’ın okuduğu basın açıklaması şöyle:
“Kamuoyunda kısaca EYT olarak bilinen Emeklilikte Yaşa Takılanlar’ın mağduriyetine sebep olan yasanın kabulünden bu yana 23 yıl geçti. 8 Eylül 1999’da çıkarılmış olan 4447 sayılı yasanın birtakım kararlarının kozmik hukuk kurallarına alışılmamış bir halde geçmişe yönelik uygulanması emeklilikte yaş koşulunu ortaya çıkarmıştır. Mevcut emeklilik kuralları kazanılmış haklarımız iken ilaveten üçüncü bir kaide olarak eklenen yaş koşulunun geçmişe uygulanması adaletsiz, eşitlik unsuruna karşıt, kanunların öngörülebilir prensibinin hiçe sayıldığı bir biçimde düzenlenmiştir. Emeklilikte Yaşa Takılanlar’ın mağduriyeti yukarda belirttiğim üzere maalesef 4 gün sonra 8 Eylül tarihinde 23’ncü yıldönümünü tamamlayacaktır.
“Karşımıza birçok mahzur çıkartıldı”
Bugüne kadar bu güçlü çabada karşımıza birçok mani çıkartıldı. Federasyon ve bağlı derneklerimiz olarak yılmadan, pes etmeden, tıpkı vakitte da kırmadan dökmeden, mağduriyetimizi her alanda kanunların bize verdiği müsaadeler çerçevesinde anlatmaya devam ettik, hala de devam ediyoruz. Bugüne baktığımızda, nihayet EYT sorununun bir an evvel çözülmesi gereken bir toplumsal sorun olduğu iktidarından muhalefetine tüm siyasi partiler tarafından kabul edilmiş durumdadır.
“Genç yaşta emekli olmak isteyenler olduğumuz öne sürüldü”
Elbette bu uğraş bu cümlelerde olduğu kadar süratli gelişmedi. En başından beri birçok aksiliklerle karşılaştık. EYT hakkında ayrıntılı bilgiye sahip olmayanlar, yanlış ya da eksik bilgilerle donanmış şahıslar tarafından türlü sıfatlarla yaftalandık. Genç yaşta emekli olmak isteyenler olduğumuz öne sürüldü. Kamuoyuna erken emeklilik talebinde bulunanlar olarak gösterildik. Halbuki kimseden ne bir lütuf ne de bir sadaka istedik. Büsbütün Anayasa’mızın 60. unsurunda ‘Herkes toplumsal güvenlik hakkına sahiptir’ olarak belirtildiği üzere Anayasal hakkımız olan emeklilik hakkımız için çaba ettik.
Bizler yasanın talep ettiği çalışma müddetlerini ve sigorta prim ödeme günlerini ziyadesiyle doldurmuş hatta iki kat hatta üç kat daha fazlasını doldurmaya yaklaşmış işçileriz. Bizler çalışma hayatına başlarken devletimizin bizden talep ettiği koşulları yerine getiren ancak kelam verildiği üzere emeklilik haklarına kavuşamayan bir kitleyiz. Bizler emeklilik hayalleri ötelenen ve ilerlemiş yaşlarımıza karşın emekli olamayan ya da emekli olup da 3500 liralarla 70-80 yaşlarındaki anne, babalarının ellerine bakan, onlara muhtaç bırakılan bir jenerasyonuz. Halbuki olması gereken tam zıddı değil midir? Cumhuriyet tarihinde en uzun mühlet çalışma hayatında kalmaya zorlanarak; hem maaşlarımızdan peşinen kesilen sigorta primlerimiz hem de ödediğimiz gelir vergilerimizle aslında devletine en uzun mühlet katma kıymet sağlayan, dayanak olan bir nesiliz.
“Bedeli ziyadesiyle ödendiği halde ötelenen bir hakkın maliyet hesabı yapılabilir mi?”
Buna karşın hainlikle bile suçlandığımız vakitler oldu. EYT sıkıntısı gündeme geldiğinde erken emeklilik istiyorlar, boş işler, köpük, bütçeye yük, çift dikiş telaffuzları ile karşı karşıya kaldığımız vakitler oldu. Bu temelsiz suçlamalarla yaftalandığımız günlerde, bizlerin hayalini bile kuramayacağı bol sıfırlı maaşlarla 5-10 dikiş atarak maaş alan bürokratların varlığı ortaya çıktığında canımızın ne kadar yandığını tanım bile edemeyiz. Birlik olup; sesimizi gür bir formda çıkarmaya başladığımızda ise başlar karıştı. Birinci sefer bu işi çözmeye kalksak ne yaşarız sanki, başımıza neler gelir diye düşünenler; bedelini her ay tıkır tıkır ödediğimiz haklarımızın iadesi için evvel çeşitli kombinasyonlar, seçenekler, hesaplamalar yaptılar. Artık burada herkesin gözü önünde bir kere daha soruyoruz. Bedeli ziyadesiyle ödendiği halde ötelenen bir hakkın maliyet hesabı yapılabilir mi? Hangi maliyet hesabıyla kurulmaya çalışılan hangi kombinasyonlar sonucunda hakkın hak sahibine iade edilmesini sürdürülemez buldunuz?
Çok değil bir sene evvel bu kombinasyonları kurup da devlet bütçesi için EYT tahlilini sürdürülemez bulanlar artık yıl sonuna kadar tahlil için kolları sıvamış durumdalar. Bu çabayı takdirle karşıladığımız kadar tıpkı vakitte da kaygıyla de takip ediyoruz. Zira artık yeniden bir seçim arifesindeyiz ve tekrar bir sürü vaat havada uçuşuyor.
“Bizlerin talebi ve tahlil isteği ise çok net”
Ve diyoruz ki ‘Eyyy 2023 Genel Seçimleri, sen nelere kadirsin.’ İktidara talip olan muhalefet partilerinin EYT konusunda vaat vermesini anlıyoruz da kısa müddet evvel tahlili sürdürülemez bulan ve şu anda iktidarda olanların EYT tahlili için vaat vermelerini, üzerinde çalışıyoruz demelerini ve de takvim veriyor olmalarını anlamakta zorlanıyoruz. Şu anda aslında iktidardasınız. Üstelik de 20 yıldır devam eden bir iktidarsınız. Neden tahlil için vaat veriyorsunuz? Neden takvim sunuyorsunuz? Mağduriyet ortada ve 4 gün sonra 23’ncü yıldönümünü tamamlıyor. Bizlerin talebi ve tahlil isteği ise çok net. Üzerinde aylarca çalışma yapmayı, araştırma kurulları kurmayı gerektiren bir durum yok ortada. Tüm EYT’liler olarak çalışma hayatlarımıza başladığımızda tabi olduğumuz yasalar çerçevesinde ötelenmiş emeklilik haklarımızı talep ediyoruz.
Şimdilerde öne sürülmesi düşünülen formüller siyasetin ve medyanın lisanına dolanmış durumda. Evvel Almanya, Hollanda, Finlandiya modelleri irdelendi. İşin içinden çıkılamadı. 10 kombinasyonlu formüller 5’e indi 3’ indi. En son olarak içeriğini bilmediğimiz devlet sırrı üzere saklanan bir formüle indi. Burada dikkat çekmek istediğimiz nokta şu: Emeklilikte Yaşa Takılma konusu dünyanın hiçbir ülkesinde konu bahis değildir. Büsbütün Türkiye’ye özel büsbütün yerli ve ulusal bir toplumsal sorundur. Farklı farklı formüller üretmeye, laboratuvarlara kapanıp tahlil için formül aramaya gerek yok? 99 öncesi haklarımız neyse o.
“EYT’liler olarak devlet bütçesine yük değiliz”
Asla unutulmaması gereken şey, EYT’liler olarak devlet bütçesine yük değiliz. Hak etmediğimiz bir şey istemiyoruz. Biz lütuf istemiyoruz. Sadaka asla istemiyoruz. Yardım edilmiş fakirler olmak istemiyoruz. Altını basa basa çiziyoruz. Yeni mağduriyetler oluşmaması için. Bu yüzden tahlilin de formülsüz olmasını istiyoruz. ‘Şu anda masamızda tek formül var. Onu da vakti gelince açıklayacağız’ telaffuzlarını ise hakikaten anlamakta ve kavramakta zorluk çekiyoruz.
“İktidara soruyoruz”
Öncelikle neyin tek formülü yasa belirli, mağduriyet aşikâr, tek formül derken kastınız nedir? Neyin vakti gelince açıklayacaksınız? Vatandaşım mağdur edilmiş bir an önce çözmek gerek demek yerine, oy tasasında olup ‘Biz yaptık oldu’ ile yeni mağduriyetlerle mi yoksa seçim vaadiyle mi yol alacaksınız. Formülünüz de 2008 yılında iktidarınızda çıkarılan aylık bağlanma oranlarının düşürülmesi ile kuşa dönen emekli maaşlarımız insanca yaşayabileceğimiz maaşlar olacak mı? Çocuk yaşta çalışmaya başlarken ‘Sen çocuksun çalışamazsın’ denilmediği, meslek liselerinde stajla başlayan çalışma hayatımızda aldığımız sigorta numaralarımız sigorta başlangıcı sayılacak mı? Hiçbirimizin çalışma koşularının tıpkı olmadığı zorluklarla geçen çalışma hayatımızda, 8 Eylül 1999 yılı öncesi başlangıcı olan prim günü eksik kaderdaşlarımıza en azından prim günlerini tamamlayabilmeleri için bir borçlanma gelecek mi? EYT olup emekli olanların bekledikleri mühletlerle bağlanan 3 bin 500 TL emekli maaşlarına düzgünleştirme yapılacak mı? En değerlilerden gördüğümüz problemlerden biri de Z jenerasyonumuz, yani EYT’lilerinin çocuklarının SGK maddelerinden yaş haddi ve ABO sebebiyle geleceğe itimatla bakabileceği SGK maddelerini tekrar ele alıp inançlı ortamı hazırlayacak mısınız? Başımızda emek ve alınteri değeri ile meczup sorular niye? Siyasette alın teri dökenler birinci sırada olup hakları gasp edilenler oluyor. Soruyoruz iktidara, muhalefete.
“EYT sorunu siyasetin eliyle doğurulmuş ve yeniden siyasetin eliyle çözülmesi gereken bir problem”
İktidarın ‘Zamanı gelince tahlilini açıklayacağız’ dediği bu toplumsal sorun Türkiye’nin vakitsiz ve amansız bir yarası haline gelmiş artık. Bu formül ve ‘Zamanı gelince açıklayacağız’ telaffuzları ister istemez EYT sıkıntısının tekrar bir seçim materyali yapılmak istendiği istikametinde kanılara itiyor bizleri. Bu artık bizim asla kabul etmeyeceğimiz, edemeyeceğimiz bir yaklaşım üslubudur. EYT sorununun artık finansal bir sorun olmadığı ve bir an evvel çözülmesi gereken büyük bir toplumsal sorun olduğu kabul edileli çok oldu. EYT sorunu siyasetin eliyle doğurulmuş ve tekrar siyasetin eliyle çözülmesi gereken bir sorun olduğu kadar, bünyesinde barındırdığı her görüşten mağdurların mevcudiyetiyle de siyasetin çok üstüne çıkmış toplumsal bir yaradır.
En şuurlu topluluk olarak vatandaşlık misyonumuzu kullanırken yaşadığımız mağduriyeti zorlukları unutabilecek değiliz. Vakit kaybetmeden ‘Vatandaşımın yaşadığı mağduriyetler önemli’ diyorsanız sürüncemede bırakma. Sabrımız Kalmadı. Kitlemizle birlikte formülsüz EYT-ABO-staj-intibak mağduriyetimizin çözülmesi için iktidarı muhalefet yapacak, muhalefeti iktidar yapacak 20 milyon ailelerimizle birlikte demokratik hakkımızın gereğini 2023 seçimlerinde yapacağımızdan hiç kuşkunuz olmasın. Bıçak kemiği deldi geçti bilin istiyoruz.” (ANKA)
TIKLAYIN | EYT nedir, ne vakit çıkacak? Emeklilikte Yaşa Takılanlar ile ilgili son durum nedir?