İstanbul’un simge yapılarından olan Kız Kulesi’nin onarım çalışmaları Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından geçen yıl eylül ayında başlamıştı. Son vakitlerde tarihi kuleye kamuflaj uygulaması merak uyandırdı. Vatandaş kamerasına yansıyan son imajlar toplumsal medyada gündem olurken bakanlıktan hususla ilgili açıklama geldi.
Yakın vakitte bir vatandaşın kamerasına yansıyan imgelerde kamuflaj altındaki tarihi kulenin son hali görüldü.
Görüntüleri kayıt altına alan vatandaşın, kamuflajdan gerideki geminin görüldüğüne vurgu yaparak, “Dümdüz geçti yani vapur aradan” dediği, yanındaki kişinin ise “Ben de görüyorum” diye cevap verdiği görülüyor.
Kısa müddette toplumsal medyada gündem olan imajların akabinde, yetkililerden arka arda açıklamalar geldi.
“KÜLAH KISMI YAPIDAN UZAKLAŞTIRILIYOR”
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nden yapılan açıklamada, “1940’lı yıllarda kız kulesinde yaşanan yangın sonrasında yapılmış olan betonarme eklenti, alanında uzman isimler olan Prof. Dr. Zeynep Ahunbay, Prof. Dr. Feridun Çılı, Han Tümertekin ile İstanbul Teknik Üniversitesi ve Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi tarafından hazırlanan yapının sarsıntıya karşı dayanımının olmadığına ait raporlar ve yeniden danışman hocalarımızın kontrollüğünde hazırlanan projeler doğrultusunda üniversal müdafaa unsurlarına bağlı kalarak külah kısmı yapıdan uzaklaştırılmakta, özgün gerecine uygun olarak yapılmasına yönelik çalışmalar devam etmekte olup onarıma ve Kız Kulesine ait tüm evraklar ve gelişmeler https://kizkulesi.com sitesinden tüm halkımızla paylaşılmaktadır. 2023 yılında, Cumhuriyetimizin 100. yaşında, Kız Kulesi, tarihi ve abidevi pahasına uygun halde, bir anıt eser ve müze olarak hizmet verecektir” denildi.
RAPOR PAYLAŞILDI
Öte yandan Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından mimari teknik rapor paylaşıldı. Raporda şu tespitler yer alıyor.
*Kız Kulesi’nin kargir ve betonarme kısımlarının durumu ve tamir teklifleri hakkında ITO ve FSM Vakıf Üniversitesi uzmanları tarafından hazırlanan teknik raporlar birçok meseleye ışık tutmaktadır. Genel olarak uygun bulduğumuz raporlarla ilgili görüşlerimiz özetlenerek aşağıda sunulmuştur.
*Kulenin Ost kısmındaki betonarme eklerin, korozyona uğramış olmaları ve yapısal güvenliklerinin bulunmaması nedeniyle kaldırdmalan istenmektedir. 1940’larda yapılan betonarme döşeme, merdiven ve çatının yarattıkları riskler hasebiyle kaldınlmaları uygun bir tekliftir. Sökülen ögelerin, hazırlanacak restitüsyon projesine nazaran, aslına uygun biçimde, ahşap kullanılarak yapılması konusundaki teklifler olumludur.
*Kulenin doğusuna 19. yüzyılda eklenmiş olan tek katlı kısmın 1999-2000 yılı tamiratı sırasında betonarme olarak yenilenmesi olumsuz olarak değerlendirilmiştir. Bu yapının klâsik usullerle yine yapılması teklifini olumlu bulmakta birlikte, karar vermeden evvel, kelam konusu yapının yıkım öncesi durumuna ait dataların rekonstrüksiyon için kâfi olup olmadığının ve şu andaki tamir bütçesinin imkanlarının gözden geçirilmesinin uygun olacağını düşünmekteyiz.
ITC/ uzmanlarının raporunda Kulc’yi dıştan saran çelik jenerasyonlarla ilgili kıymetlendirme kıymetli bilimsel datalar içermektedir. Kuşaklamanın Kule’nin güvenliğine bir katkı sağlamadığı görüşü dikkat caziptir. Böylelikle genel görünüşü olumsuz etkileyen çelik elemanların daha fazla beklemeden sökülüp kaldırılmasına imkan sağlanmaktadır
*ITO raporunda Kule’nin üç döşeme düzeyinden geçirilecek paslanmaz çelik gergilerle sağlamlaştırılması önerisi, duvarların birbirine baglanması açısından olumludur.
* Uzmanların kargir duvarların içinde yer alan ve çürümüş ahşap hatıllarla yenilenmesi konusundaki teklifleri de dikkate alınmalıdır. Duvarlardaki boşluklarla ilgili araştırma şimdi tamamlarımadıgından, hatıl bo,şluklannın georadar incelemelerinde ne ölçüde görüldüğünü bilmiyoruz. Mevcut hatılların sıklığından hareketle, hatıllann düzeyleri ve durumları hakkında aynntılı bilgi edinilmelidir. Hatıl yerlerinin araştırılmasından sonra, çarödöğü saptanan hatılların yenilenmesi için emprenye ahşap kullanılarak çalışmalar yürütülmelidir.
*Geleneksel yapılarda hatıllar duvarların iç ve dış yüzleri boyunca yerleştirilir ve `peşttivan’ denilen orta temaslarla birleştirilirler. ITO raponındaki Form 22’deki kesitte tek bir batıl gösterilmiştir. Bu çizim araştırmalar ışığında gözden geçirilmelidir.
*Duvarlardaki çatlak ve boşluklara enjeksiyon yapılması önerisi olumludur. Gcoradar araştırmalarının boşlukların dağılımı ve boyutları hakkında aynntılı bilgi sağlamasıyla bu bahiste daha detaylı karar vermek mümkün olacaktır. Çatlakların etraflarının tamiri, uygunlaştırılması konusunda ITO takımı tarafından önerilen plastik tamir ve yenileme tekliflerinin de mevcut duvarların durumu ışığında gözden geçirilmesi uygun olacaktır. bilhassa kesme taş tekniğinde olmayan duvarlardaki çatlakların Biçim I 7’de gösterildiği üzere onarılması mümkün degildir. Cephelerde görülen düşey çatlakların detaylı olarak ele alınarak teklif geliştirilmesi uygun olacaktır.
* Boşalmış derılcrin tamirat ında basınçlı enjeksiyon uygulanması uygun degildir. Ustaların derzleme teknikleri hakkında egitilmesi, boşalmış derileri duvara saglandaştınlmasına itina göstererek elle doldunnalan tercih edilmelidir.