Nijerya’da eski Devlet Lideri General Sani Abacha periyodunda yurt dışına kaçırılan milyonlarca doları tespit çalışmaları sürüyor.
Hükümet, ülkede 1993-1998 yıllarında devlet başkanlığı misyonunu yürüten General Abacha tarafından İsviçre ve Amerika üzere ülkelere kaçırılan paraların iadesi için çabalıyor.
Abacha, 5 yıllık misyon müddeti boyunca kamudan yaklaşık 5 milyar dolar çalmakla suçlanıyor. Kelam konusu paraların 1998’den bu yana 3,6 milyardan fazla kısmı Nijerya hükümetine iade edildi.
Afrika’nın “en açgözlü” diktatörü
17 Kasım 1993’te askeri darbeyle misyona gelen Abacha, ülkenin en çok yolsuzluk yapan başkanı olarak biliniyor.
Ülkeyi yönettiği devirde birçok insan hakları ihlaliyle suçlanan Abacha hakkında, eski Kongo Demokratik Cumhuriyeti Devlet Lideri Mobutu Sese Seko‘ya söylendiği üzere Afrika’nın “en açgözlü diktatörü” yakıştırması yapılıyor.
Abacha, 8 Haziran 1998’de devlet başkanlığı sarayında kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti fakat vefatı kimi çevrelerce “şüpheli” olarak değerlendirildi, zehirlendiği tez edildi.
3,6 milyar dolar iade edildi
1998’den bu yana Abacha’nın çaldığı paralardan 3,6 milyar dolardan fazla kısmı iade edildi.
Abacha’nın hayatını kaybetmesinin akabinde 1998’de Devlet Lideri General Abdulsalam Abubakar‘ın devrinde Abacha ailesinin tuttuğu 750 milyon dolar fiyatında nakit paraya el konuldu.
Nijerya hükümeti 1999’de Abacha’nın çaldığı paraların büyük kısmının İsviçre ve Amerika üzere ülkelerde tutulduğunu belirledi ve 2000’de İsviçre’den 64 milyon doları geri alabildi.
Ülkede 2002’de periyodun Devlet Lideri Olusegun Obasanjo‘nun, Abacha ailesiyle imzaladığı mutabakat kapsamında çalınan paralardan 1,2 milyar dolar devletin denetimine geçti.
2003’te İngiltere’nin güneyindeki özerk Jersey Adası’nda Abacha’nın kaçırdığı paralardan 160 milyon doları tespit edildi lakin hükümet paranın 149 milyon dolarını alabildiğini açıkladı. Birebir yıl, İsviçre 88 milyon dolar daha Nijerya’ya iade etti.
Nijerya, 2005’te Abacha’nın paralarından devrin Maliye Bakanı Ngozi Okonja Iweala öncülüğünde 461,3 milyon dolar ve 2006 yılında da 44,1 milyon doları İsviçre’den aldı.
Nijerya Maliye Bakanlığı, 2014’te Lihtenştayn’ın 227 milyon doları iade ettiğini açıkladı. Ülkede daha evvel iade edilen paraların devrin hükümet yetkilileri tarafından “kendi zimmetlerine geçirildiği” argümanı üzerine, 2018’de İsviçre’nin tekrar yaptığı 322 milyon dolarlık iade Dünya Bankası’nın belirlediği koşullara tabi tutuldu.
ABD ise 2020’de Abacha’nın çaldığı paraların ülkede üç büyük projeyi yürütmek için kullanılması koşuluyla Nijerya hükümetine 311,7 milyon dolar iade etti. ABD, son olarak geçen ay, ülkeye 23 milyon dolar iade edeceğini duyurdu.