T24 Dış Haberler
V-Dem Enstitüsü’nün hazırladığı “2022 Demokrasi Raporu’nda Türkiye, toksik düzeyde kutuplaşmayla birlikte liberal demokrasi notu sıralamasında gerilemeye devam eden ülkelerden biri oldu. Türkiye, demokrasi endeksinde 179 ülkenin ortasında; Mısır, Ruanda, Bangladeş üzere ülkelerin gerisinde, 147’inci sırada yer aldı.
İsveç’ten Göteburg Üniversitesi V-Dem Enstitüsü, 2022 demokrasi endeksini paylaştı. Rapor, dünya genelinde ortalama global vatandaşın yararlandığı demokrasi düzeyinin 2021 yılında, 1989 düzeyine indiği tespit edildi.
Raporda, 35 ülkenin tabir özgürlüğü konusunda besbelli bir halde geriye gittiği belirtildi. 10 yıl evvel tıpkı rapor, söz özgürlüğünde gerileyen ülkelerin sayısını 5 olarak göstermişti.
Raporda, otoriterleşmenin değişen tabiatında kutuplaşmanın olduğu ve 40 ülkede kutuplaşmanın “toksik seviyelere” yükseldiği belirtildi.
Türkiye’nin durumu
Başlangıcında 27 Mart 2021’de İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararına karşı hareketten bir bayanın fotoğrafına yer verilen raporda Türkiye, demokrasi endeksinde 179 ülke içinde 147’inci sırada görüldü.
Sıralamada alttaki yüzde 10-20’lik kısımda olan Türkiye, “otoriterleşen ülke” olarak işaretlendi.
179 ülkelik sıralamada Türkiye’nin çabucak üzerinde Mısır, Ruanda, Bangladeş üzere ülkeler yer alıyor.
Otoriterleşen ülkelerin bölge bölge incelendiği raporda, Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgesinde (MENA) bölgesinde Libya ve Tunus’un demokrasi endeksinde 2011’e nazaran ilerleme kaydettiği, otoriterleşen Türkiye ve Yemen’in ise bölgedeki iki otoriterleşen ülke örneği olduğu belirtildi. Raporda, “Türkiye’de süreç 2006 yılında başladı ve hâlâ berbata hakikat gidiyor” tabirleri yer aldı.
“Siyasi kutuplaşma toksik seviyede”
Raporda, Türkiye çoğulcu olmayan partilerin otoriterleşmeyi ilerlettiği altı ülke içinde yer aldı.
“Kutuplaşma toksik düzeylere ulaştığında demokrasi tipik bir biçimde dağılır” denilen raporda, kutuplaşmanın artışıyla liberal demokrasi notunun düştüğü belirtilen beş ülke ortasında Türkiye de yer aldı.
Raporda, “Siyasi kutuplaşmanın toksik düzeyleri Türkiye’de Recep Tayyip Erdoğan ve AKP’nin 2002’de iktidara gelmesiyle başladı.” Tabirleri yer aldı. Türkiye’de toksik kutuplaşmanın ıslahatlar yapılması ve demokrasinin dağıtılması için bir stratejik aygıt olarak kullanıldığın değerlendirildi.
V-Dem Enstitüsü’nün demokrasi raporunda, söz özgürlüğü, medyaya müdahale, iş dünyasının özgürlüğü üzere çeşitli parametreler kullanılıyor.