İngiltere’nin konuştuğu Putin arşivleri

İngiltere Ulusal Arşivi’nin yayımladığı son dokümanlara nazaran Blair 2001 başlarında, Putin’i Batılı bedelleri benimsemeye teşvik etmenin kıymetli olduğuna inanıyordu.

Ancak bu sırada yetkililer, eski KGB casusunun güvenilirliğini sorguluyordu.

Belgelerde, Putin’in İngiltere’ye bir boru çizgisi inşa edilmesini önerdiği de görülüyor.

2001 başlarında Blair, Putin’e yönelik yaklaşımını, devrin ABD Lider Yardımcısı Dick Cheney’e açıkladı ve bunun Putin’i Batılı stilde haraket etmeye ve Batı’nın ekonomik modelini benimsemeye teşvik edeceğini söyledi.

VATANSEVER OLARAK TANIMLIYORDU

Putin’in “vatansever” ve “Rusya’nın dünyadaki saygınlık kaybına duyarlı” olduğunu söyleyen Blair’e nazaran Rusya önderi, eski Fransa Cumhurbaşkanı Charles de Gaulle ile benzeri bir baş yapısına sahipti.

Putin, Ekim 2001’deki doğum gününde, İngiltere Başbakanlık Konutu’nun adresine atıfla 10 numara gümüş kol düğmeleri verilen birinci dünya önderi oldu.

Ancak perde ardında Başbakanlık yetkilileri Putin’e daha kuşkuyla yaklaşıyordu.

Birkaç ay öncesinde Blair’in savunma danışmanı ve daha sonra MI6 Lideri olan John Sawers için “Putin’in İlerlemesi” isimli bir evrak hazırlanmıştı. İsimsiz dokümanda Putin’in Blair’e yaptığı “yapıcı” yorumların, attığı adımlarla “yalanlandığı” belirtildi.

Bu saptamaya verilen uzun örnekler listesinde, 118 Rus denizcinin boğulduğu Kursk trajedisi de var. Putin, İngiltere’nin yardımına minnettar olduğunu söylemişti. Lakin Rus yetkililer, yardım eforlarını engelledi. Ayrıyeten, bir İngiliz denizaltısıyla çarpışmanın faciaya neden olduğu tarafındaki temelsiz dedikoduları tekrarladılar.

Putin NATO konusunda ise Blair’e, ittifakın genişlemesini yavaşlatmaya çalışmayacağını söyledi. Devrin Rusya Savunma Bakanı İgor Sergeyev ise NATO’daki mevkidaşlarına bunun “büyük bir siyasi hata” olacağını ve Rusya’nın “gerekli adımları atacağını” belirtti.

Putin, İngiltere ve Rusya ortasındaki “yakınlıktan” övgüyle bahsediyordu, hatta İngiltere’ye doğalgaz tedariki için Baltık Denizi altından bir boru çizgisi inşa edilmesini önerdi.

Putin, Blair’e bu boru çizgisinin “onyıllar boyunca doğalgaz tedarikini garanti altına alacağını” söyledi. Teklif iki önderin 2002’de Moskova’da yaptığı görüşmede gündeme gelse de, hiç inşa edilmedi.

Bu ortada, Rus istihbaratının varlığı da Soğuk Savaş seviyesindeydi ve “dünya genelindeki İngiliz çıkarlarına karşı çalışmaları etkin ve düşmanca yetkilileri atamaya devam ediyorlar” denildi.

CLİNTON İNTİKAM ALMAK İSTİYORDU

İngiltere’de hükümet dokümanları 20 yıl sonra kamuoyuna açıklanıyor. Açıklanan son evraklar, George Bush’un 2000’de tartışmalı bir biçimde ABD Lideri seçilmesini, 2001’deki 11 Eylül akınlarını ve Afganistan’ın işgalini, Irak Savaşı öncesi yaşananları da kapsıyor.

2001’de, Blair idaresi ABD’deki yeni liderle da başa çıkmak zorundaydı. Arşiv belgelerine nazaran George Bush’un seçim zaferi Yüksek Mahkeme tarafından onaylanır onaylanmaz, Blair idaresi harekete geçti. Blair’in Bill Clinton ile yakın bağlantıları vardı ve halefiyle de süratle bağlantı kurmak istiyordu.

Blair, Bush’u kutlamak için arayan birinci yabancı başkan oldu. Sekiz dakikalık telefon görüşmesinde Blair, birbirlerine birinci isimleriyle hitap edip edemeyeceklerini sordu, Bush kabul etti fakat sonra Blair’a “Efendim” demeye devam etti.

Bush’un yemin merasiminden evvel, savunma danışmanı John Sawers ve Blair’ın özel kalemi Jonathan Powell, Bush’un takımındaki yetkililerle buluşmak için Washington’a gitti.

Powell âlâ karşılandıklarını yazdı ve “Hepsi özel ilgiyi sürdürmek istediklerini söylüyor. Fakat Clinton idaresiyle olduğu kadar sıcak olmayacak. Clinton’ın bilakis bize siyasi uygunluklar yapmayacaklar” dedi.

Bu ortada Clinton da, Blair ile arkadaşlığını sürdürmek ve halefini eleştirmek istiyordu.

Powell, Mart 2001’de Clinton’ın “intikam istediğini” söyledi ve “Clinton ile anılmak istemeyiz” diye yazdı. Bill Clinton’ın danışmanı Sidney Blumenthal ise Blair’in o devirde Clinton’ı hayal kırıklığına uğrattığını aktardı.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir