Zonguldak Karadon.
2010.
Grizu patlamasında 30 personel hayatını kaybetti.
Erdoğan, faciadan sonra “Bu mesleğin mukadderatında bu var” dedi.
Manisa Soma.
2014.
Türkiye tarihinde bir ‘iş kazası rekoru’ kırıldı ve 301 emekçi öldü.
Erdoğan, “Literatürde iş kazası diye bir olay var. Bunun fıtratında olan şeyler” diye konuştu.
Bartın Amasra.
2022.
Erdoğan maden ocağının kapısında “Biz mukadderat planına inanmış insanlarız” diye tevekküle davet etti.
Oysaki Karadon, Soma ve Amasra dahil, Türkiye’deki iş kazaları öngörülebilir ve önlenebilir niteliktedir.
Her biri iş cinayetidir.
Bu yüzden…
Amasra’da can veren bir personelin ablası Erdoğan’ı görür görmez dedi ki:
“Kardeşim 10-15 gün evvel ‘Burada gaz kaçağı var’ demiş, ‘Bizi yakında patlatacaklar’ demiş. Nasıl ihmal oldu?”
Nasıl mı oldu, hoş bacım?
Göz nazaran göre oldu.
Bile isteye oldu.
Sayıştay, bir tek tarih vermedi
Sayıştay’ın 2017’de Amasra Taşkömürü Müessesi İşletmesi’ne (TMİ) ait kontrol raporundan başlayalım.
Verimliliğin düşme nedenlerinden biri olarak, “Metan gazı ve CO gazı (karbonmonoksit) yükselmeleri” gösteriliyor.
Bu bulgu 2018’deki raporda da tekrarlanıyor.
Sayıştay 2019’daki raporunda ise güya Amasra faciasını haber vermiş.
Şu tabirler yer alıyor:
“Üretim derinliği -300 metre olmuştur. Bu derinleşme, ani gaz degajı ve grizu patlaması üzere önemli kaza risklerinin artmasına neden olmaktadır. Çalışılan damarların tamamında gaz içeriklerinin yüksek olduğu, degaj kapasitelerinin yüksek olduğu, arıza zonlarında riskin daha da arttığı bilinmektedir.”
Daha ne desinler?
Bir tek kazanın tarihini ve saatini söylememişler.
Yetmemiş, teklif de getirmişler.
Toz oluşumunun engellenmesini, taş tozu serpilmesini, damar gaz içeriklerine nazaran tedbir alınmasını, sulu toz bastırma metotlarının araştırılmasını önermişler.
Bu tedbirler alınmış mı?
Hiç sanmıyorum.
TTK tarafından yapılan açıklamada, “Ocaktaki havalandırma ile kömürün bünyesindeki metan gazı birbirinden farklı mevzulardır. Bu durum iş sıhhatini ve güvenliğini etkileyen bir durum değildir. Tüm müesseslerimizde maden iş sıhhati ve güvenliği kurallarına sıkı sıkıya riayet edilerek, üretim yapılmaktadır” deniyor.
TTK’nın sabıkalı genel müdürü
Kozlu’da 2013’te sekiz çalışanın can verdiği grizu patlamasından sabıkalı Kazım Eroğlu, genel müdür koltuğunda oturmasaydı TTK’nın açıklamasına inanabilirdik.
Kozlu iddianamesine nazaran TTK, metan gazı tehlikesi olmasına karşın ocağı, uzmanlığı bulunmayan taşeron şirkete verdi.
Taşeron, sondaj kuralını ihlal etti.
İş güvenlik uzmanı yoktu.
Yasaklı olmasına karşın gecikmeli kapsül patlatıldı.
Üstelik bu mesai saatinde yapıldı.
Gazölçer eskiydi.
Barutla ateşleme sırasında emekçiler 200 metre uzakta olmalıyken 95 metre içeride durdu.
İddianameden:
“Ateşleme mahalli 200 metrede olsa, ateşleme sırasında personeller de korunuyor olsalardı muhtemelidir ki ölen olmayacaktı.”
Eroğlu, Kozlu TMİ’de kuruluş müdürüydü.
Zonguldak 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan 10 sanıklı davada yargılandı.
Üç eksper raporunda tali kusurlu sayıldı.
Mahkemece hatalı bulundu.
Gerekçeli karardan:
“Denetlemekte yetersiz kalması ve eksikliklerin giderilmesinde kâfi ve faal yaptırım uygulamaması…”
Dört yıl ceza verildi.
Sabıkasız geçmişi ve güzel hali yüzünden üç yıl dört aya indirildi.
24 taksitte ödenmek suretiyle 24.300 TL’ye çevrildi.
Eroğlu, vazifesinden el çektirilmesi gerekirken ödüllendirildi ve terfi ettirildi.
Belki AK Parti ile siyasi bağı…
Belki Trabzonlu olmaktan kaynaklı hemşerilik ilgisi sayesinde yargılaması sürerken, TTK’ya genel müdür yapıldı.
Dönmez’in sağında Türk-İş Lideri Ergün Atalay, solunda AK Parti Küme Lideri Yılmaz Tunç var. Tunç’un solunda Eroğlu ve çalışanların üye olduğu Türk-İş’e bağlı Genel Maden Emekçileri Sendikası Lideri Hakan Yeşil bulunuyor.
Fotoğrafta hayatını kaybeden emekçilerden Remzi Özçelik, Berkay Pınarcıoğlu ve Burçin Saban da yer alıyor.
24 gün evvelki fotoğraf
Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, 20 Eylül günü Amasra TMİ’yi ziyaret ettiğinde, karşılama komitesinin başında Eroğlu da vardı.
Dönmez, çalışanlara seslenerek, “Önce güvenlik” dedi.
“Bir emekçimizin kılına ziyan gelmesin. Telafi edemeyiz” diye ekledi. Soma’dan sonra alınan tedbirlerle kazaların bıçak üzere azaldığını söyledi.
Alkışlar.
“Yaşa var ol” haykırışları.
“İşte devlet, işte madenci” sloganları.
Bir personel Dönmez’e madenci feneri armağan etti.
Hatıra fotoğrafları çekildi.
Fotoğrafa bakıyorum.
Dönmez’in sağında Türk-İş Lideri Ergün Atalay, solunda AK Parti Küme Lideri Yılmaz Tunç var.
Tunç’un solunda Eroğlu ve emekçilerin üye olduğu Türk-İş’e bağlı Genel Maden Çalışanları Sendikası Lideri Hakan Yeşil bulunuyor. Yeşil ki, bu fotoğraftan 11 gün sonra, 4 Ekim’de bir sefer daha sendika başkanlığına seçilince makam odasında köçek oynatacak derece sınıf bilince sahip bir sendikacı!
AK Partili Tunç ve sendika lideri Yeşil’in ardında güzel bir yüz beliriyor.
Adı, Remzi Özçelik.
25’inde.
Bartın’ın Mamak köyünden.
Remzi’nin yanında Berkay Pınarcıoğlu var.
23’ünde.
Makaracı köyünden.
Burçin Saban ise Bakan Dönmez’in iki sıra gerisinde.
İş bulamadığı için Burdur’a kayınpederinin yanına yerleşmişti.
TTK’ya yedek listeden girince dünyalar Burçin’in oldu.
Babası Turhan, oğlunu Bartın’a getirmek için komşudan borç aldı.
Burçin, helal süt emmiş.
İşini bir gün olsun aksatmadı.
Öldüğü gün dahil!
Bu fotoğraftan 24 gün sonra, 14 Ekim’de, Amasra’daki ocakta grizu patladı. Bakanın, milletvekilinin ve emekçi parasıyla semirmiş sendikacının gerisindeki personellerden Remzi, Berkay ve Burçin dahil 41’i hayatını kaybeti.
24 gün evvel personelleri siyasi müsamerelerine alet edenler bugün sorumlulukları yokmuş üzere tabutları omuzluyor.
Erdoğan, personelleri kurtardığı için değil, “24 saati bile bulmadan”
Dönmez, 24 gün evvel övünüp gerindiği ocağın kapısında istifa etmemek için ağlıyor.
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın emekçi mezarında tilavetle Kuran okuduğu saatlerde şimdi bir kuşkulu bir gözaltında alınmamıştı. Avukatlar kanıtların karatılmasından şüpheleniyor. Dokuz gün evvel makamında köçek oynatan sarı sendikacı, “Kimse provokatif aksiyonlara girmesin” diyor.
Bir halk öteki nasıl provoke edilir?
Başka nasıl kışkırtılır?
Hans ölmüyor da Hasan niçin ölüyor?
Soma’da fıtrat…
Amasra’da mukadderat planı o denli mi?
Türk maden çalışanları, (haşa) Allah’ın özel olarak cezalandırdığı lanetli topluluk mudur ki Almanya’daki Hans ölmüyor da Hasan ölüyor, Amerika’daki Maykıl sakat kalmıyor da Hakkı kalıyor?
Türkiye, iş kazaları sayısında Avrupa ülkeleri ortasında açık orta birinci, dünyada Çin’den sonra ikinci.
Madencilik kesiminde 30 ülke ortasında birinci sıradayız. Türkiye’de her 100 bin madenciden 53.1’i ölüyor.
Bize en yakın ülke Portekiz.
Orada bile sayı, 100 binde 24.9!
Bu oran Yunanistan’da 10.4, Almanya’da 3.7, Macaristan’da sıfır.
Şöyle hesap edin:
Almanya, 2008-2020 yılları ortası Türkiye’nin 2.4 katı kömür üretti. Buna rağmen Almanya’da madenlerde ölen personellerin sayısı 10 iken, Türkiye’de 678.
Türkiye’de, 24 Ocak 1980’den beri uygulanan ve AK Parti’nin iktidarında evrimi büyük ölçüde tamamlanan neo-liberal siyasetlerin zarurî sonucudur bu.
İşverenlerin maliyeti en aza indirmek, karını arttırmak için emekçi sıhhati ve iş güvenliği tedbirlerini almamasından kaynaklanıyor. Personelin canı, iş güvenliği için ayrılması gereken bütçeden daha ucuza geldiği için kazalar öngörüldüğü halde önlenmiyor.
İş kazaları kaçınılmaz değildir.
Fıtrat asla değildir.
Aslında kaza bile değildir.
İş kazaları patronların şuurlu tercihi sonucunda gerçekleşiyor ve birer iş cinayetidir. Amasra’daki 41 madenci yazgılarına yenik düşmedi, bir cinayete kurban gitti.
Bu bir ‘kader planı’ değildir.
Cinayet plandır.
Kılıçdaroğlu ve Nebati uçakta sohbet etti mi?
CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu ile Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati, perşembe akşamı Vaşington’dan havalanan uçakla Türkiye’ye döndü.
Kılıçdaroğlu 1A, Nebati 1J numaralı koltukta seyahat etti.
Yolculuk boyunca konuşup konuşmadıkları çok merak ediliyordu.
Evet, açıklıyorum.
Kılıçdaroğlu ve Nebati, uçağa binerken selamlaştı.
Ancak ortalarında rastgele bir sohbet geçmedi.
Uçak İstanbul’a indikten sonra ve yolcular ayrılırken, Nebati’nin yanında eşi bulunduğu için Kılıçdaroğlu yol vermek üzere geri çekildi. Fakat Nebati, “Lütfen, siz önden buyurun sayın genel başkan” diyerek, önceliği Kılıçdaroğlu’na verdi. İki siyasetçi karşılıklı teşekkürden sonra uçaktan ayrıldılar.