Mısır’a ilişkin eski eser olduğu ve yasal olmayan yollarla ülke dışına çıkarıldığı tespit edilen, 19’uncu yüzyıla ilişkin kilit, Kabe Anahtarı, anahtar ve Kabe anahtarına ilişkin olduğu düşünülen işlemeli bir çanta Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Gökhan Yazgı tarafından Mısır İstanbul Başkonsolosu Büyükelçi Tarek Khalil’e teslim edildi.
Geçtiğimiz yıl Atatürk Havalimanı Kargo Gümrük Müdürlüğünce Mısır’dan gönderilen bir kargoda tarihi eser niteliği taşıyan bir kilit, bir Kabe Anahtarı, bir anahtar ve Kabe anahtarına ilişkin olduğu düşünülen işlemeli bir çanta ele geçirildi.
Yapılan müracaatlar sonucunda Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünce gerçekleştirilen incelemelerin akabinde yapıtların, Mısır’a ilişkin eski eser oldukları ve yasal olmayan yollarla ülke dışına çıkarıldıkları tespit edildi. Mısır’a ilişkin yapıtların, ilişkin olduğu topraklara dönmesi için Türkiye tarafından adım atıldı. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Gökhan Yazgı, bugün İstanbul Türk ve İslam Yapıtları Müzesi’nde düzenlenen aktiflikle Mısır İstanbul Başkonsolosu olarak misyon yapan Büyükelçi Tarek Khalil’e 19’uncu yüzyıla ilişkin olduğu belirlenen kelam konusu yapıtları teslim etti.
“DÜNYA İÇİN KUSURSUZ BİR ÖRNEKTİR”
Düzenlenen merasimde teşekkür konuşması yapan Mısır İstanbul Başkonsolosu Tarek Khalil, “Bu teslim merasimi dünya için harika bir örnektir. Organize kabahatle ilişkili olanlarda eski eserler kaçakçılığıyla çaba için hükümet yetkililerinin göstermiş olduğu gayretler ve devam eden işbirliği nedeniyle bu çeşit cürüm faaliyetlerinin pürüzlerle müsabakaya devam edeceğine ve başarılı olamayacağına şahit olmaktadırlar. Eski eserler demek milletin ruhu demektir. Yasadışı bir biçimde ticaretinin yapılması insanların tarihini ve kimliğini yok eder. Mısır, bu yapıtların hak sahibine iade edilmesine minnettardır. İlişkin olduğu yerde tüm dünyanın görebileceği halde bir müzede gururla sergilenerek koruma edilecektir” sözlerini kullandı.
“KÜLTÜR VARLIKLARINI KÖKEN ÜLKEYE İADESİ İÇİN İTİNA GÖSTERİYORUZ”
Törende konuşan Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Gökhan Yazgı, “Yasadışı yollarla yurt dışına çıkarılan ülkemiz kökenli yapıtlarımızın tespiti ve ülkemize iadesi konusundaki çalışmalarımıza azim ve kararlılıkla devam ediyoruz. Bu bağlamda 2002 yılından bugüne kadar toplam ülkemizin 9 bin 35 adet kültür varlığımızın iadesini sağladık. Birebir hassasiyeti öteki ülkelerden yasadışı yollarla kaçırılan kültür varlıklarını köken ülkeye iadesi için itina gösteriyoruz. Bunun için çalışmalarımıza süratle devam ediyoruz. Ülkemiz bu bahiste Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu ya da UNESCO 1970 kontratı üzere milletlerarası mukavele ve kararlardan doğan yükümlülüklerini büyük bir titizlikle takip edip, komşu ülkelerinin ve başka ülkelerin kültür varlıklarının korunması için azami seviyede gayret harcamaktadır. Bakanlığımızca daha evvel Irak, Çin ve Kazakistan’a da ilişkin yapıtları iade etmiştik” diye konuştu.
“ESERLERİN GÖNDERİLDİĞİ KİŞİ İLE İRTİBATA GEÇİLDİ”
Eserlerin geri iadesiyle ilgili gerçekleşen süreç hakkında bilgi veren Yazgı, “Eserlerin 2021 yılı Ağustos ayında tespit edilmesi ve Mısır’a iade olabileceğini değerlendirmesi üzerine mevzu Mısır makamlarıyla istişare edilmiştir. Yapıtların Mısır Eski Yapıtların Korunması Kanunu’na tabi olduklarına dair görüşleri tarafımıza bildirilmiştir. Bu değerlendirmeler üzerine bakanlığımızca yapıtların gönderildiği kişi ile irtibata geçilmiş, kendisine durum hakkında bilgi verilmiş, vatandaşımız da hususla ilgili güzel niyetli bir yaklaşım sergileyerek iadesini kabul etmiştir. Bu yaklaşım sonucunda da süratle iade süreci tamamlanabilmiştir” dedi.
“4 FARKLI ESER MEVCUT”
Yazgı, “Osmanlı padişahları tarihte kutsal topraklarda ihsanlarda bulunmuş ve Kabe için örtü, kilit, anahtar üzere eserler yaptırmışlardır. Yaptırılan bu eserler Kabe dönüşü devlet erkanına armağan edildiğinden bu cins yapıtlara İslam coğrafyasında sıklıkla rastlamak mümkündür. Ülkemizde Topkapı Sarayı’nda 50’yi aşkın Türk ve İslam Yapıtları Müzemizde koleksiyonda da bir adet Kabe anahtarımız bulunmaktadır. Mısır’a ilişkin korunması gerektiği kültür varlıkları oldukları Mısır makamlarınca da teyit edilen bir adet Kabe anahtarı, metal bir anahtar, kilit ve bir adet Kabe anahtar çantasının Mısır’ın İstanbul Başkonsolos vekili Tarek Khalil’e teslim etmekten memnuniyet duymaktayız. Türkiye ve Mısır ortasındaki kültürel işbirliğinin daha da gelişeceğine inanıyorum” tabirlerini kullandı.
DHA