Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) 2. çeyreğe ait açıklanan büyüme oranlarına yönelik rapor yayımladı. DİSK-AR raporda gelen büyüme datalarında, sermayenin aldığı hissenin artarken, çalışan kısmın aldığı hissenin azaldığına dikkat çekti.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) bugün açıkladığı datalarına nazaran Türkiye iktisadı ikinci çeyrekte yüzde 7,6 büyürken, Emeğin GSYH içinde hissesi (işgücü ödemeleri) yüzde 25,4’e düştü. Sermayenin hissesi (net işletme artığı/karma gelir) ise yüzde 54’e çıktı.
İşgücü ödemeleri, 2022 yılının ikinci çeyreğinde bir evvelki yılın tıpkı çeyreğine nazaran yüzde 66,4, net işletme artığı/karma gelir ise yüzde 134,7 arttı.
DİSK-AR “Emeğin Hissesi Son 20 Yılın Dibinde! Emeğin Kaybettiğini Sermaye Kazanıyor!” başlığıyla yayımladığı raporda şöyle dedi:
“Sermaye gelirleri emeğin iki katı arttı”
“Gayrisafi yurt içi hasıla (gelir prosedürüyle cari fiyatlarla) 2022 2. çeyrekte bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran (enflasyondan arındırılmamış olarak) yüzde 114,6 oranında arttı. Tıpkı devirde işgücü ödemeleri yüzde 66,4 artarken, net işletme artığı yüzde 134,7 oranında arttı.
2020 yılını 100 kabul ettiğimizde GSYH cari fiyatlarla 100’den 329,5’e çıkarken, emeğin geliri 100’den 227,1’e çıktı. Böylelikle iki yılda toplam emek gelirleri nakdî olarak yüzde 127,1 oranında artmış oldu. Birebir periyotta sermaye gelirleri ise 100’den 414,8’e yükselerek yüzde 314,8 oranında arttı. Sermaye gelirleri nakdî olarak emeğin iki katı kadar artmış oldu.“
20 yılın en düşük seviyesi
DİSK-AR, 2020 yılından beri emek ve sermaye ortasındaki farkın açıldığını belirtti.
İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Bedel içerisindeki hissesi geçen yılın ikinci çeyreğinde yüzde 32,6 iken bu oran 2022 yılında yüzde 25,4 olarak gerçekleştiği vurgulanan raporda “Yüzde 25,4’lük emek hissesi son 20 yılın en düşük seviyesi manasına geliyor.” denildi.
“Gelir bölüşümü pandemi öncesine nazaran önemli biçimde bozuldu”
DİSK-AR raporunun devamında şunlar kaydedildi:
“Gelir bölüşümü pandemi öncesine nazaran önemli biçimde bozuldu. 2019 2. çeyrekte yüzde 36,8 olan işgücü ödemeleri hissesi üç yıl sonra 2022 2. çeyrekte yüzde 25,4’e gerilerken, pandemi öncesinde yüzde 45 olan net işletme artığı(sermaye payı) üç yılda yüzde 54’e yükseldi.
Pandemi ve yüksek enflasyon emeğin hissesini keskin biçimde düşürürken bölüşüm ilgilerinin daha da kötüleşmesine yol açtı.“
TÜİK: Türkiye iktisadı ikinci çeyrekte yüzde 7,6 büyüdü