İngiltere’nin ünlü haber ajansı Reuters, Türkiye’deki medyayı tahlil ederek birtakım yetkili ve uzmanların görüşlerine yer verdi. Ajans muhabiri, Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Lideri Altun ve kurmaylarının medya kuruluşlarına WhatsApp’tan hangi haberlerin öne çıkarılması hangilerinin görmezden gelinmesi gerektiği istikametinde talimatlar verdiğini öne sürdü.
Türkiye’deki medyanın mevcut durumu İngiliz haber ajansı Reuters’ın kapsamlı belgesinde gözler önüne serildi. “Özel dosya- İçerden bilgi aktaranlar Erdoğan’ın nasıl Türkiye’deki yazı işlerini etkilediğini ortaya çıkardı” başlığının kullanıldığı haber Jonathan Spicer imzasıyla yayınlandı.
Makalede Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın damadı olan eski iktisat bakanı Berat Albayrak’ın 2020’nin sonunda vazifesini bırakması sonrasında medyada bir belirsizlik ve sessizlik olduğu hatırlatıldı. Haberde, “24 saatten uzun bir mühlet boyunca hükümet yanlısı televizyon kanalları ve gazeteler sessizliğe büründü. Bu durum Türk ana akım medyasının durumunu açıkça ortaya koyuyor. Bu durum bir devir fikirlerin hararetle tartışıldığı Türk ana akım medyasında artık hükümet onaylı başlıklar, 1. sayfalar ve televizyon tartışmaları olduğunu gösteriyor” denildi.
Reuters haber ajansı kapsamlı tahlili bu görsel ile paylaştı.
Reuters’ta yer alan haberde Cumhurbaşkanlığı İrtibat Başkanlığı’ndan yazı işlerine talimatlar geldiği belirtilirken bölümde çalışan onlarca bireyden bu istikamette sözler geldiğine de dikkat çekildi. Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Başkanlığı’nı Erdoğan’ın oluşturduğu ve Ankara’da 1500 kişi çalıştığı hatırlatılırken, “Reuters’ın gördüğü iletilerde Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Lideri Fahrettin Altun’un çalışanları telefonda arayarak ya da WhatsApp bildirileriyle yazı işleri müdürleriyle irtibata geçiyor” yorumu yapıldı.
“KARARLARI ALTUN VE YARDIMCILARI ALIYOR”
Reuters’a konuşan hükümetten bir yetkili, “Altun’un gündemi belirleme üzere bir durumu yok. Altun, kısaca editör ve gazetecilere brifing veriyor ki bu da işinin gereği. Bu brifingler de basın özgürlüğünü ihlal edecek şeyler değil” dedi.
Reuters haber ajansı Fahrettin Altun ve kurmaylarının medya mensuplarıyla sık sık irtibat içinde olduğunu yazdı.
Haberde, Bağlantı Başkanlığı’nın yıllık bütçesinin 680 milyon liraya yakın olduğu belirtilirken ismini açıklamayan bir yetkili, “Buranın çok büyük bir yapısı var. Burada kararlar Altun ve yardımcıları tarafından alınıyor” yorumunu yaptı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ya da hükümeti için negatif mana doğurabilecek ekonomik ya da askeri haberin gelmesiyle birlikte Altun’un yayın direktörleri ya da kıdemli muhabirlerle, bu haberlerin nasıl verilmesi gerektiğine dair bağlantıya geçtiğini de Reuters’a konuşan bu yetkili anlattı.
REUTERS EKRAN İMGESİNE ULAŞMIŞ
Reuters’taki haberde, “Albayrak’ın sıhhat sıkıntılarını münasebet göstererek iktisat bakanlığından ayrılmasından sonra dört kaynak, Altun’un medyaya Erdoğan istifayı kabul edene kadar sessiz kalması konusunda ihtarda bulunduğunu belirtti. Erdoğan’ın istifayı kabul etmesinden sonra büyük Türk TV kanalları ve gazeteleri haberi verdi” tabiri de kullanıldı.
TRT’de çalışan kıdemli bir editör de, “30 saat bekledikten sonra bu haberin yayınlanması için yeşil ışık yakıldı” dedi.
Reuters muhabiri, birtakım ekran imgeleri gördüğünü söylerken, “Altun’un idaresinde çalışan yetkililer tertipli olarak ana akım medyadaki yazı işlerine WhatsApp iletileri atarak kabinede ya da parti üyelerinden gelen açıklamaların hangisinin öne çıkarılacağını ya da hangilerinin görmezden gelineceğinin talimatını veriyor” yorumunu yaptı. Ama Reuters muhabiri bu ekran imgelerini kamuoyu ile paylaşmadı. Altun ve grubunun haricinde AKP’li siyasetçilerin de sık sık medya kuruluşlarıyla bağlantıya geçtiği ve haberlerde düzeltmeler istedikleri öne sürüldü.
“YEREL SEÇİMLERDE AÇIKLAMA BEKLEDİLER”
TRT’de çalışan bir editör de 2006’da Orhan Pamuk’un Nobel Edebiyat Mükafatı kazanması sonrasında misal bir durum yaşandığına dikkat çekti. İsmini açıklamayan yetkili, devlet televizyonunun periyodun başbakanı Erdoğan’ın Pamuk’u tebrik etmesinden sonra haberin verildiğine dikkat çekti. İsmini açıklamayan TRT çalışanı, “O gün büyük bir rahatlama oldu. Zira şayet tebrik olmasaydı, o haberi yapamazdık” dedi.
2019’daki lokal seçimler sonrasında gazetelerin yazı işlerinde Cumhurbaşkanlığı İrtibat Başkanlığı’ndan bir açıklama bekledikleri öne sürülürken bir gazeteci, “Biz uzun saatler boyunca hükümeti kızdırmayacak bir başlık için uğraştık. Başlık bulmaya çalışırken resmen acı çektik” dedi. Ana akım TV kanallarında seçim sonrasında Erdoğan ve AKP’nin açıklamalarına yer verilirken İmamoğlu’nun açıklamalarına ise yer verilmediği belirtildi.