ANKARA – CHP Mersin Milletvekili Ali Uzman Başarır, “Türkiye’de Mali Cürümlerin ve Misal Kabahatlerin Durumu” başlıklı rapor hazırladı. Raporu, “Türkiye Cumhuriyeti’nde giderek artan hata oranlarını, giderek barizleşen ve görünür hale gelen iktisat kaynaklı kabahatleri göstermek açısından kıymetli bir kaynak olarak bedel görülecektir” kelamlarıyla açıklayan Başarır’ın raporunda cürüm gelirlerinin aklanmasına yönelik tespitleri ve incelemeleri yapan Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı MASAK’ın dataları yer aldı.
Mali Hatalar Araştırma Kurulu’nun (MASAK) bilgilerinden yararlanılan raporlarda 2021 yılında 378 kişi rüşvet kabahatinden, 73 kişi zimmet cürmünden ve 7 kişinin ise vazifesi berbata kullanma kabahatinden ötürü belgelerin incelendiği bilgisi yer aldı. 2020 yılı bilgilerinde ise vazifesi berbata kullanma kabahatinin yüklü olarak görüldüğü tabir edilirken, zimmet hatasının MASAK inceleme alanına girmediği belirtildi. Rüşvet hatasına dikkat çekilen raporda, rüşvet hatalarında fazla düzeyde artış yaşandığı belirtildi.
RÜŞVET SORUŞTURMALARINDA ARTIŞ
Adalet Bakanlığı’nın 2020 ve 2021 istatistikleri karşılaştırıldığında raporda rüşvet soruşturmalarına ait sayısal datalar de raporda yer aldı. Rapora nazaran, 2020 yılında toplam 4 bin 877 şahsa rüşvet soruşturması açılırken, bu sayı 2021 yılında 6 bin 237’ye yükseldi. Bakanlığın bilgilerine nazaran zimmet soruşturmaları da 4 bin 459’dan 4 bin 806’ya, misyonu berbata kullanma evrakları da 88 bin 276’dan 99 bin 357’ye çıktı.
‘KAMU YÖNETİMİNİN GÜVENİLİRLİĞİNE VE İŞLEYİŞİNE KARŞI HATALARIN GİDEREK ARTTIĞI ORTAYA ÇIKMAKTADIR’
Raporda, “görevi berbata kullanma” hatasına ait sayısal datalar de yer aldı. Adalet Bakanlığı’nın istatistiklerine yer verilen raporda, 2020 yılında toplam 88 bin 276 soruşturma sayısı açılırken bu sayı 2021 yılında 99 bin 357’ye yükseldi.
Bu durum raporda, “Adalet Bakanlığı’nın istatistikleri değerlendirmeye alındığında bile Kamu Yönetiminin Güvenilirliğine ve İşleyişine Karşı Cürümlerin giderek arttığı ortaya çıkmaktadır. Bu durum kamu yönetiminin güvenilirliğini ve işleyişini epeyce fazla düzeyde zedelemektedir.” sözleriyle yer aldı. Raporda yolsuzluk cürümlerinden en çok kamu kurumu dolandırıcılığı, ihaleye fesat karıştırma ve zimmet cürümlerinin işlendiği bilgisi yer aldı. Kaçakçılık ve Organize Cürümlerle Gayret Başkanlığı (KOM) raporuna yansıyan bilgilere de yer verilen raporda, 295 kamu görevlisinin kuşkulu sıfatıyla yakalandığı ve 79 kamu görevlisinin tutuklu olduğu belirtildi.
2021 YILINDA 11 BİN 707 TEFECİLİK SORUŞTURMASI AÇILDI
Son devirde artan tefecilik kabahatlerine ait dataların Adalet Bakanlığı istatistikleri ile yer aldığı rapora nazaran 2020 yılında 10 bin 615 soruşturma açıldığı, bu soruşturmalardan 4 bin 536’sında soruşturmaya yer olmadığı kararının verildiği belirtildi. Açılan soruşturmalardan 3 bin 751’i ise kamu davasına dönüştürüldü. Raporda 2021 yılında ise tefecilik hatasından ötürü 11 bin 707 soruşturma açıldığı, bu soruşturmalardan 5 bin 465’i hakkında kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilirken, 4 bin 244 soruşturma kamu davasına dönüştürüldü söz edildi. “Emniyetin 2021 KOM Raporuna nazaran mali hatalarla uğraş kapsamında tefecilik hatası bakımından kuşkulu sayısı 2 bin 935 kişi olarak gözükmektedir” sözlerinin yer aldığı raporun tefecilik ile ilgili kısmında “Ancak tefecilik ile ilgili açılan soruşturma ve kamu davasına bakıldığı takdirde bu sayıların hayli fazla olduğu ortaya çıkmaktadır” denildi.
‘UYUŞTURUCU KULLANIMINA AÇILAN KAMU DAVASI SAYISI BİR YILDA YÜZDE 50 ARTTI’
Raporun “Kamunun Sıhhatine Ait Suçlar” kısımda ise MASAK’ın raporlarına yansıyan bilgilere nazaran uyuşturucu husus ticareti hakkında 2021 yılında 54 belge sonuçlandırıldığı ve bu 54 evrak kapsamında bin 331 kişinin incelendiği tabir edilirken, 2020 yılında 13 belge sonuçlandırıldığı ve bu kapsamda 168 kişinin incelendiği belirtildi. Raporda “Bu çerçevede belge sayısının 5 kat arttığını ve incelenen kişi sayısının ise neredeyse 10 kat arttığını söz edebiliriz” kelamları yer aldı. Raporda uyuşturucu unsur ticaretine ait ise 2020 yılında incelenen kişi sayısı ile 2021 yılında incelenen kişi sayısı ortasında büyük bir farkın olduğu söz edildi. Uyuşturucu kullanımına açılan kamu davası sayısının ise 1 yıl içerisinde yüzde 50 arttığı belirtildi.
‘2020 YILINDA 2 BİN 573 KOKAİN OLAYI GERÇEKLEŞTİ’
Raporda, Türkiye’de ele geçirilen kokain ölçülerine yer veren Başarır, 2020 yılında 2 bin 573 adet kokain olayı gerçekleştiğine dikkat çekti. 2 bin 573 adet kokain olayından toplamda bin 961 kilo kokain ele geçirildiği, 2018 yılında bin 509 kg, 2019 yılında ise bin 638 kg kokain yakalandığı belirtildi. Bir diğer uyuşturucu husus metamfetamine bakıldığında ise 2018 yılında 566 kilo, 2019 yılında bin 42 kilo, 2020 yılında ise 4 bin 162 kilo yakalama gerçekleştirildiği tabir edildi.
‘TÜRKİYE’NİN DURUMU KABAHATLER BAKIMINDAN İÇ AÇICI DEĞİL’
Başarır tarafından hazırlanan raporun sonuç kısmında ise “Türkiye Cumhuriyeti’nin içerisinde bulunduğu durum maalesef ki hatalar bakımından pek iç açıcı değildir” sözlerine yer verilirken, “Bunun en büyük sebebi rüşvet, zimmet üzere kamu yönetiminin güvenilirliğine ait cürümlerin tüm raporlarda olumsuz bir biçimde yer almasıdır. Yalnızca kamu yönetiminin güvenilirliğine ait kabahatlerde değil, tıpkı vakitte iktisat, sanayi ve ticarete ait cürümlerde da resmi sayılara nazaran epey yüksek oranda bir artış vardır. Bu hataları yalnızca hata olarak kıymetlendirmek birtakım şeylerin de gözden kaçırılmasına sebep olacaktır. Bu sebeple bu hataların birebir vakitte her vatandaşımızın cebinden çıkan fazladan bir para olarak da pahalandırmak gerekmektedir” kıymetlendirilmesi yapıldı. (DUVAR)