Türkiye’nin uzun yıllardır süren cari açık sıkıntısında finansman da devamlı surette tartışılagelmiştir. Muhasebe bir istikrar durumu olduğundan sayfanın iki tarafında toplamların eşitlenmesi gerekir. Cari açık diye bahsettiğimiz durum, yeri geldiğinde cari fazla da olurken, aslen ‘Ödemeler Dengesi’dir.
Bakın daima bir istikrar kelam konusu.
Bir de bu istikrarda, şimdi yerini bulmamış ya da marketten çıkınca fişi incelerken ‘ben bu parayı nereye harcadım’ minvalinde kanıların makro boyutunda olan ‘net kusur noksan’ denilen bir husus vardır. Yani nereye harcadığımızı bilmediğimiz lakin hatırlayana kadar soru işareti olan, tekrar tam aykırısı nereden geldiğini hatırlamadığımız ölçüleri bu hususa kaydediyoruz. Lakin son periyotta ‘net kusur noksan’ ölçüsündeki fazlalıkta bir artış kelam konusu olduğundan ve yerini bulması uzun sürdüğünden giderek daha da tartışılır oldu.
İYİ Parti İzmir Milletvekili Aytun Çıray, net kusur noksan kalemindeki rekor ölçüsü ve döviz girişlerini Meclis gündemine taşıdı.
Çıray, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan Ağustos ayı ödemeler istikrarında cari açığın aylık 3 milyar 112 milyon dolar yıllık bazda da 40 milyar 889 milyon dolar olduğunu vurguladı.
İktisat ve muhasebe lisanında ‘kaynağı belirli olmayan’ olarak nitelenen bu kalemdeki artış için de Çıray, “Resmi kaynaklardan gördüğümüz bu sayılar Türkiye’nin nasıl karanlık bir iktisat idaresine maruz kaldığını açıkça ortaya koyuyor” derken, “Net Kusur ve Noksan” kaleminin tarihi tepesine dikkat çekti.
Çıray, konuşmasında cari açıktaki artışla “Net Kusur ve Noksan” kaleminde yaklaşık 1,5 yıldır görülen nizamlı artışa dikkat çekerek “rekor” düzeyde olduğunu hatırlattı.
Ekonomistlerin bu mevzuda fikrinin bu derece yüksek ölçülerde, ‘yurtdışı kaynaklı kayıt dışı bir döviz girişi’ olduğunu açıklayan Çıray, yanılgı ve eksikliklerin bu kadar yüksek düzeydeki ölçülerde olmayacağını belirtti.
Sözcü’nün aktardığına göre, cari açığın büyük bir kısmının net kusur noksandaki ‘kaynağı aşikâr olmayan döviz girişi’yle finanse edildiğinin ileri sürülmesini sorgulayan Çıray, bu kaynağın kamuoyuna açıklanması gerektiğini belirtti.
Dünya ekonomik konjonktürünün, ülkelerin borç münasebetlerinde güzel niyetten çok çıkar münasebetine dayandığını belirten Çıray, kelamlarını şöyle sürdürdü:
Seçimlerde kaybedeceğini ve artık ömrünü doldurduğunu anlayan siyasi iktidar, ekonomiyi toparlayabilmek ismine dışarıdan aldığı ya da alacağı dövizlerin karşılığında hangi ödünleri veriyor? Ağzından beka sorunu lafını düşürmeyen Cumhur İttifakı üyeleri, asıl beka meselesinin ekonomik bağımlılık olduğunu ne vakit anlayacaklar. İktisadın düzelebilmesi için her şeyden evvel demokrasi, hukuk, inanç olması gerektiğini bile anlayamayan siyasi iktidarın, yalnızca iktidar mühletini uzatabilmek için Türk Milletinin başına öteki çoraplar örmesine müsaade vermeyeceğiz ve birinci seçimde bu iktidarı gönderip refah içinde yaşayan bir toplumu yine tesis edeceğiz. Sayın Nebati, kendisinin bile söylemekte zorluk yaşadığı süslü lafları bir kenara bıraksın ve misyonunu ciddiyetle yaparak milletin merak ettiği şu soruları cevaplasın.
Aytun Çıray, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’ye de sorular yöneltti.
-
Kaynağı bilinmeyen çok yüksek ölçüdeki döviz girişinin kaynağı nedir? Açıklamayı düşünüyor musunuz?
-
İçinden geçtiğimiz memleketler arası münasebetlerdeki ekonomik krizler, savaşlar ve ticari münasebetler göz önünde bulundurulduğunda, hiçbir ülke kendi ulusal çıkarlarını bir kenara bırakarak öteki bir ülkeye havadan para vermeyeceği açıktır. Bu durumda kaynağı belirli olmayan döviz girişinin karşılığında ne üzere ödünler verilmiştir?
-
Kaynağı belirli olmayan paraya ne kadar faiz ödenmektedir?