İnşaat dalında maliyet artışları, hakediş ödemelerindeki gecikmeler ve Rusya-Ukrayna savaşı ile daralma sürüyor.
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), yılın geri kalanı için enflasyonla uğraş adımları ile Rusya-Ukrayna savaşının yansımalarının dalın yurt içi ve yurt dışı projeler üzerinde belirleyici olacağına işaret etti.
TMB tarafından yayınlanan İnşaat Kesimi Temmuz 2022 raporunda, “2021 yılında girdi maliyetlerinde yüzde 150 seviyesine varan fiyat artışlarının yaşandığı görülmüş, Haziran 2021-Nisan 2022 devrinde de en önemli inşaat girdilerinin fiyatlarında artış oranı yüzde 130’u aşmıştır. Bölümde evvelki aylarda da salgının tesirleri ve döviz kurundaki gelişmelerle birlikte epey artmış olan temel girdi maliyetleri, devam etmekte olan Rusya-Ukrayna savaşı ile birlikte son derece kritik bir hal almış gözükmekte” denildi.
Yaşanmakta olan sorunun uzun vakittir kamu ile iş yapan müteahhitlere de çok yüksek ek maliyetler ortaya çıkardığına dikkat çekilen raporda, “Finansal şartlardaki belirsizlikle birlikte dalda hakediş ödemelerinde dikkat çeken uzun periyodik gecikmeler ve artan vergi yüküyle birlikte yüksek borçluluk sürmektedir” denildi.
İLK ÇEYREKTE YÜZDE 7.2’LİK DARALMA YAŞANMIŞTI
Rapordaki BDDK’dan derlenen datalara nazaran, inşaat bölümünde kullanılan nakdi kredi toplamı 2021 yılı Mayıs ayında 340.5 milyar TL iken, bu sayı 2022 yılının tıpkı ayında yüzde 51 artışla 513.5 milyar TL oldu.
Sektörün Mayıs 2022 prestijiyle takipteki kredi oranı ise 30 milyar TL kredi meblağı ile yaklaşık yüzde 6 olarak gerçekleşti.
İnşaat kesimi bu yılın birinci çeyreğinde yüzde 7.2 daralmıştı.
YATIRIMLAR YÜZDE 9.8 GERİLEDİ
Bu yılın birinci çeyreğinde inşaat dalında gerçekleşen yatırımların yüzde 9,8 gerilediği belirtilen raporda, bölümde yatırımlardaki düşüş ve artan girdi maliyetleri problemiyle birlikte faaliyetler tekrar durma noktasına geldiği belirtildi.
Rapora nazaran, Rusya ve Ukrayna ortasındaki savaş, Türkiye’nin yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinin başkan pazarı Rusya’da büyük belirsizlikler yaratırken; kesimin yıllık yurt dışı gelirlerinde bölgesel kayıp artık kaçınılmaz gözüküyor.
Rapora nazaran Türk müteahhitler geçen yıl Rusya’da 11 milyar dolar meblağında rekor düzeyde yeni proje üstlenmişti. Bu yılın birinci 6 ayında ise Rusya’da toplam meblağı 396 milyon dolar olan 4 yeni proje üstlenildi.
Türk müteahhitler 2022’nin birinci yarısında toplamda ise 132 projeyle 4.6 milyar dolarlık yeni iş hacmine ulaştı.