17 Ağustos’ta “Strateji aşikâr oldu: Seçim öncesi kredi yağacak” başlığıyla verdiğimiz haberde lisana getirdiğimiz kredi bombardımanı için düğmeye basıldı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan,
Nebati enflasyonun aralıktan itibaren düşeceği sinyalini verdi
Ekonomistler kredilerin seçime kadar enflasyonu yükseltmemesi için iktisat idaresinin elinden gelen her şeyi yapacağını belirterek, misyona gelecek yeni hükümetin ise bombayı kucağında bulacağına dikkat çekiyor. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati de geçen gün yaptığı açıklamada bunun sinyalini verdi. 2002’den bu vakte kadar Türkiye’de enflasyonun ortalama yüzde 13 olduğunu belirten Nebati, aralık ayındaki baz tesiriyle enflasyonda düşüşün başlayacağını ve enflasyonu tekrar bu ortalamaya gerçek indireceklerini söyledi.
‘Hazine’ye yük getirecek’
Başkent Üniversitesi Öğretim Vazifelisi Prof. Dr. Şenol Babuşcu, kredi bombardımanının en kıymetli tesirinin enflasyonu yükseltmek olacağına dikkat çekerek, “Kamu bankalarının kârlarının azalması da uğraşı. Kamu bankalarının sermaye gereksiniminin artması Hazine’ye yük getirir” dedi. Bu faiz oranlarının piyasa gerekliliklerine uygun olmadığını vurgulayan Babuşcu şunları söyledi:
“Sıkıntıda olan kesitleri rahatlatmaya yönelik peyderpey uygulamaları görmekteyiz. Önümüzdeki süreçte seçim olduğunu biliyoruz. Hasebiyle bunun seçim yatırımı olduğu muhakkak. Devamında da tekrar düşük faizli KGF kredileri geliyor. Birebir süreçlerde tekrar düşük faizli konut kredisi uygulamaları bekleniyor. Farklı kısımlara yönelik getirilen bu düşük faizli kredi imkanları daha çok kamu bankaları kanalı ile yapılacak. Münasebetiyle bir taraftan kamu bankalarının finansal yapılarının bozulmasına yol açacak, kârlılıkları azalacak, doğal olarak da sermaye gereksinimleri gündeme gelecek. Kamu bankalarına sermaye desteği Hazine’ yük gelmesi demek. Birebir vakitte bu cins uygulamaların enflasyonu daha da artıracağını unutmamak gerekir.”
‘Esnafa can suyu olur lakin kalıcı rahatlama sağlamaz’
Bankacılık uzmanı ve ekonomist Erol Taşdelen, pandemi sürecinde bilhassa esnafın büyük hasar aldığını ve hazırı bitirdiğini belirterek, “Ticaret yapan market stili firmalar navlun maliyetleri artışı etkilerken, bilhassa imalat firmaları güç ve personellik maliyetinden yakınıyordu. Onlar için uzun vadeli düşük faizli krediler ‘can suyu kredisi’ olur ama bu kalıcı rahatlama sağlamaz” dedi. Kredilerin adil ve sahiden faaliyetine devam eden/edecek firmaya aktarılmasının çok değerli olduğuna dikkat çeken Taşdelen, “KGF kredilerinin de en geç kasım ayında dağıtılmaya başlaması gerekir. Şayet ‘2023’ü bekleyelim’ denirse sıkışan maliyetler nedeniyle birden fazla firma bu krediye kadar dayanamaz” dedi. Küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin (KOBİ) öz kaynak tarafından de yetersiz olduğunu söyleyen Taşdelen, kelamlarını şöyle sürdürdü:
‘Eski KGF kredilerini ödemeyenlere dağıtılmamalı’
“Bu kredilerin sahiden imalat için kullanıldığına emin olmak için fatura bazlı ya da kredi kartının birtakım bölümlere kapatılarak limit verilmesi uygun bir metot. Doğal burada daha evvelki KGF kredilerinde olduğu üzere şubelerin müşteriye ‘Bu krediler uygun fiyata veriliyor, o nedenle 1 ay vadesizde tutalım, ortaklara sigorta yapalım’ üzere bir yaklaşımla krediyi fırsata çeviren şubelerin olmaması için banka genel müdürlük ünitelerinin yönlendirmesi kıymetli. Çünkü içinde bulunduğumuz şartlarda birçok firma günlük maliyeti dahi karşılayamayacak seviyeye gelmiş durumda. Bilhassa birinci KGF kredileri firmalar kâfi değerlendirmeden dağıtıldığı için takip oranları yüksek seyrediyor. Evvelki KGF kredilerini ödemeyen, olumsuz kayıtları olan firmalara bu kredilerin tekrar dağıtılmasının bir yararı olmaz.”