Rize’de kara kovan bal yetiştiriciliği geleneği sürdürülüyor. İçleri oyularak bir arının girebileceği boşluk bırakılan kütükler, sonlu sayıdaki üreticiler tarafından ustalıkla tırmanılan ormanlarda uzunluğu 40 metreyi aşan ağaç kollarına yerleştiriliyor. Yaklaşık 6 ay müdahale edilmeyen kovanlar, ağustos ayının birinci haftası sağılmaya başlanıyor. Tekrar ağaçlara tırmanan üreticiler, kovanlardan sağılan organik kestane ve çiçek ballarını kilosu 600 liradan satışa sunuyor. Bir kara kovandan ise 30 kiloya kadar bal alınabiliyor. Kara kovanlardan hudutlu ölçüde elde edilen ballar, ağır sipariş nedeniyle talebi karşılamıyor.
‘KARA KOVAN BALI DOĞAL’
Çamlıhemşin ilçesi Ayder Yaylası’nda, kollayıcı elbise giymeden tırmandığı ağaçta kovana elini sokarak bal sağan Mustafa Memoğlu ise sıra dışı usulü ile ilgi çekiyor. Babasından öğrendiği arıcılığı sürdürdüğünü anlatan Memoğlu, “Hava koşulları münasebetiyle çok fazla bal olmayacak, diye düşünüyorduk lakin çok verimli bir dönem geçiriyoruz. Buraya 1 aydan fazla yağmur yağdı. Arı o balı nasıl taşıdı ve kovanı doldurdu hayretler içerisinde kaldım. Kara kovanda büsbütün doğal, insan eli değmeden bal üretimi gerçekleşiyor. Biz bir kütüğün içerisine oyarak kovanı hazırlıyoruz. Ağacın tepe noktasına kovanları yerleştiriyoruz. Ondan sonra arı balını kendisi yapıyor. Rastgele bir katkı unsuru muhakkak olmuyor” dedi.
‘BU KÜLTÜR YOK OLMASIN’
Üretimin en doğal haliyle gerçekleştiği kara kovan bal üretiminin gelecek kuşaklara de aktarılması gerektiğini söyleyen Memoğlu, “Bu kültür bitmek üzere ancak biz gayret veriyoruz. Ben de kendi yeğenlerime ağaca çıkmayı, bal sağmayı öğretiyorum. Kara kovanları sırtımıza alıyoruz, yolu olmayan ormanların içerisinde uygun gördüğümüz ağaçların üzerlerine yerleştiriyoruz. Büyük zorlukları var fakat o doğal balı sağınca, yiyince ve insanlara yedirince büyük bir memnunluk duyuyorum. Çok zorlukları var lakin zahmetine ziyadesiyle değiyor. 40 metrelik ağaçlara yerleştiriyoruz. Kovanları yükseklere koyuyoruz zira arı direkt uçuş yapabilsin, diye. Ayılardan korumak için de ağacın gövdesini saçlarla kapatıyoruz. Yüzyıllardan beri süregelen bu gelenek, bu kültür ne yazık ki kaybolma tehlikesi yaşıyor. Bu kültürün yok olmaması için ben elimden geleni yapıyorum, gençlere de öğretmeye çalışıyorum” diye konuştu. (DHA)