CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun bir müddet evvel toplumsal medyadan sert reaksiyon gösterdiği “5’li çetenin”, “zeytinlikleri madenciliğe açmak için hazırlanan yasa teklifi taslağıyla muhalefetin kapısına dayandığı” ortaya çıktı. CHP kurmaylarından, “iktidar hazır, muhalefet engellemezse Meclis’ten geçer” diyerek “destek istedikleri” sav edilen şirket temsilcilerinin aldıkları olumsuz karşılık sonrası “zeytinlik katliamına” yönelik kamuoyu oluşturma uğraşları ise devam ediyor.
KÖMÜR BİTİNCE…
Kılıçdaroğlu, 5 Temmuz’da toplumsal medyadan, “5’li çete ile ortasını bulmaya yeltenenlere” seslendi, “sermayedar, holding ve piyasa” olarak sıraladığı aktörlere, “pişman olursunuz” bildirisi verdi. Kelam konusu paylaşımın akabinde “5’li çetenin CHP başkanına ulaşmaya çabaladığına” ait çok sayıda sav gündeme geldi. Cumhuriyet, Kılıçdaroğlu’nun “5’li çeteye” açıktan reaksiyon göstermesiyle son bulan olayın perde gerisine ulaştı. Edinilen bilgiye nazaran, “5’li çetenin” ortakları ortasında bulunduğu bir güç şirketi, 2014’te Muğla’da özelleştirme yoluyla iki termik santral edindi. Santrallarde üretilen elektrik de sekiz yıl boyunca kamuya satıldı. Bir mühlet evvel üretimde kullanılan linyit kömürünün çıkarıldığı ve etrafı zeytinliklerle kaplı havzada rezervin sonuna gelindiği anlaşıldı.
MALİYET YÜKSEK ÇIKTI
İddiaya nazaran, kelam konusu şirket bölgedeki öbür rezerve “yeraltı madenciliği”yle ulaşabilme imkanına sahipken “yatırım bedelinin yüksekliği” nedeniyle bu metodu tercih etmedi. Düşük maliyetli ancak zeytin ağaçlarını yok eden “açık ocak madenciliğinde” ısrar edildi. Birinci olarak 2021’de Akbelen Ormanı’nı maksat alan madencilik teşebbüsü mahkemenin yürütmeyi durdurma kararıyla engellendi.
DANIŞTAY DURDURDU
Bu gelişmenin akabinde Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanlığı, geçen 1 Mart’ta Resmi Gazete’de yayımladığı yönetmelikle, “zeytinliklerin madenciliğe açılmasına” imkan tanıdı. Şirket, mart sonunda bölgedeki yıllanmış zeytin ağaçlarını sökmeye başlarken düzenleme yargıya taşındı. Danıştay, 20 Nisan’da yürütmeyi durdurdu. Şirket bu sefer de elindeki yasa teklifi taslağıyla muhalefetin kapısını çaldı. “Maden Yasası’nın 7. hususunda yapılacak değişiklikle zeytinlikleri söküp kömür çıkarmayı hedefleyen” şirket temsilcileri, argümana nazaran “konu belirtmeden” birtakım CHP kurmaylarından randevu istedi.
“TASLAKLA GELDİLER”
Ellerindeki “taslakla” ziyaretler yapan temsilciler, “İktidarın değişikliğe hazır olduğunu, muhalefetin pürüz olmaması durumunda Meclis tatile girmeden evvel bir torba teklife ek yapılarak düzenlemenin yasalaşabileceğini, bu mevzuda takviye istediklerini” söyledi. CHP’li isimlerse, “partinin zeytinlikler konusundaki tavrını” anlatarak olumsuz karşılık verdi. CHP kulislerinde, “Kılıçdaroğlu’nun kurmaylarının bu bahiste kendisine yaptığı bilgilendirme sonrası 5’li çeteye yönelik toplumsal medya paylaşımını yaptığı” bedellendiriliyor.
KAMUOYU ÇABASI
Cumhuriyet, kelam konusu şirketin “iktidarın kabul ettiğini” argüman ettiği yasa teklifi taslağına da ulaştı. 3213 sayılı Maden Yasası’nı değiştirmeyi hedefleyen taslak, “elektrik gereksinimine yönelik madencilik faaliyetlerinin tapuda zeytinlik olarak kayıtlı alanlara denk gelmesi durumunda zeytin alanının taşınmasını, taşınmasının mümkün olmaması durumunda ise öbür bir yerde yeni bir zeytin bahçesi tesis edilmesine yönelik Güç Bakanlığı’nın yetkilendirilmesini” öngörüyor. Taslağın münasebetinde ise “bu değişikliğin geçen mart ayında yönetmelik değişikliğiyle yapılmaya çalışıldığı fakat Danıştay’ın ‘dur’ dediği” anımsatılarak “zeytinliklerin madenciliğe açılabilmesi için yasa değişikliği yapılması gerektiği” savunuluyor. Taslak, TBMM’ye sunulmamış olsa da “zeytinlikleri gaye alan şirketin kamuoyu oluşturma çabaları” sürüyor. Şirket genel müdürünün “zeytinliklerin madenciliğe açılmasını” savunduğu demeci son günlerde birtakım internet sitelerinde, “Kömür bitti, Ege elektriksiz kalabilir” başlıklarıyla haberleştiriliyor.
10’UNCU GİRİŞİM
2001’de kurulan AKP, 2002’de muhalefetteyken zeytinliklerde madencilik yapılmasını öngören yasa teklifine komite evresinde hazırladığı muhalefet şerhiyle karşı çıkmıştı. AKP, Kasım 2002’de iktidara geldikten üç ay sonra tıpkı teklifi TBMM’ye getirdi. Yansılar üzerine teklif değişikliklerle kabul edildi. Bunun akabinde AKP, bugüne kadar dokuz sefer zeytinliklere ait teşebbüste bulundu. Yargı kararları ile muhalefet ve kamuoyu baskısı sonucu bu adımlardan sonuç alamayan AKP, kelam konusu güç şirketinin muhalefete götürdüğü taslak halindeki teklifi Ekim 2022 sonrası TBMM’ye sunarsa zeytinlikler 10. kere tehlike altında olacak.