Emekli fonları bile borca battı: 80 trilyon dolar

Dünya finans piyasalarındaki likit ve borç sorunu büyümeye devam ediyor.

Bu sene içerisinde İsviçre bankası Credit Suisse ve Alman yatırım bankası Deutsche Bank’ın pay bedelleri, 2008 dünya ekonomik krizinin altına düştü.

Birçok finans ve iktisat uzmanı, büyük şirketlerin ve yatırımcıların yüklü ölçüde borca girdiğini, payların bedellerinin daha da düşmesi durumunda en az 2008’deki üzere önemli bir mali kriz yaşanabileceğini belirtti.

Bir ikaz da İsviçre merkezli Milletlerarası Ödemeler Bankası’ndan (BIC) geldi.

80 TRİLYON DOLAR BORÇ

Ülkemizde “uluslararası döviz piyasası” olarak da bilinen Forex süreçlerinde, dünyada bankalar hariç finans kuruluşlarının 80 trilyon dolardan fazla “bilanço dışı” borcu bulunduğu tabir edildi.

Uluslararası Ödemeler Bankası yaptığı resmi açıklamada, bankalar hariç finans şirketleri olarak nitelendirilen yatırım fonları, emeklilik fonları, sigorta kuruluşları vb. finans şirketlerinin, Forex piyasasındaki 80 trilyon borçlarının, resmi bilançolarda gösterilmediği belirtildi.

Hollanda Emeklilik Fonu dahil olmak üzere dünya çapındaki birçok finans fonu, kuruluşu ve şirketi, Forex üzerinden döviz ve bedelli maden satın alımı yaptı. Bu yatırımlar, daha sonra borçlar ödenmeden ve yerine yenisi konmadan öteki yatırımlar için kullanıldı.

Örneğin piyasada dolar satın alan Hollanda Emeklilik Fonu, daha sonra bunu Japon Yeni’ne ve Euro’ya çevirdi fakat hiçbirini tam olarak ödeyemedi.

Forex piyasasında ödenemeyen borçlar o denli bir düzeye geldi ki, devletlerin likit malvarlıkları, bu 80 trilyon dolar borcu ödemeye yetmiyor.

Finansal kriz ve borçlar büyümeye devam ederse, başta emeklilik fonları olmak üzere birçok finans kuruluşu iflas edecek, dünya çapında milyonlarca emeklinin emekli maaşları ödenemeyecek.

FOREX NEDİR

Uluslararası döviz piyasası olan Forex, “Foreign Exchange” sözlerinin birinci hecelerinden oluşmaktadır. Forex, Türkçede döviz piyasaları manasına gelmektedir. Dünyanın en büyük ve en likit finans piyasası olarak kabul edilen bu piyasada başta ülke para üniteleri olmak üzere altın, platin, gümüş üzere değerli madenler; pamuk, mısır, soya, kakao üzere zirai eserler; alüminyum, bakır üzere metaller; petrol, doğalgaz üzere emtialar; pay senetleri ve borsa endeksleri; CFD’ler dahil olmak üzere çok geniş yelpazede yer alan yatırım enstrümanları süreç görmektedir.

İsviçre merkezli Milletlerarası Ödemeler Bankası’nın açıkladığı takas borçlarındaki takas, dövizlerin değiş tokuşu manasına gelmektedir.

Piyasalarda Swap şu formda tanımlanmaktadır:

1)Para swapı süreçleri;tarafların evvelce anlaştıkları oran ve şartlarda belli ölçüdeki para ünitelerini değiştirmek suretiyle gerçekleştirdikleri süreçlerdir.

2)Faiz swapı süreçleri;gösterge bir anapara fiyatı üzerinden farklı faiz oranı temellerine nazaran hesaplanacak faizlerin iki taraf ortasında anlaşılan vadelerde değişimini öngören bir kontrattır. Bu mukavelede, birebir para ünitesinden olan borçların faiz ödemelerinin yapısı değişmekte, anapara değişimi gerçekleşmemektedir.

3)Çapraz döviz swapı süreçleri;farklı para üniteleri ve farklı faiz yapısı üzerine (sabit yahut değişken) borçlanan taraflar, başka tarafın borcuna ait anapara ve faiz ödemelerini yerine getirmek üzere anlaşarak gerekli yükümlülüğü yerine getirirler.

Forex piyasalarında swap: “Forex piyasalarında swap, gecelik taşıma maliyeti/gecelik faiz olarak geçmektedir. Forex swap oranları hesaplanırken, iki ülke para ünitesi ortasındaki faiz farkları dikkate alınır. Forex piyasalarında süreç gören bütün döviz çiftlerinde swap maliyeti bulunmaktadır. Swapsız forex hesap tipine, “islami” yahut “swapsız forex” hesabı denilmektedir.

Foreks piyasasında süreçler MetaTrader 4 denilen elektronik süreç platformu üzerinden yapılmaktadır. Bu platformda, swap faizi/swap faizleri Amerikan Doları (USD) cinsinden gösterilmektedir. Fakat memleketler arası piyasalarda, öteki elektronik süreç platformlarında swaplar point cinsinden de gösterilmektedir.”

ULUSLARARASI ÖDEMELER BANKASI NEDİR

Uluslararası Ödemeler Bankası’nın, üye ülkelerin merkez bankalarının rezerv siyasetleri konusunda koordine olmalarını sağlamak, ayrıyeten merkez bankaları ortası para transferlerinde aracı olmak üzere vazifeleri bulunuyor.

Bankanın 63 üyesi vardı lakin Rusya – Ukrayna Savaşı’ndan sonra Rusya Merkez Bankası, üyelikten çıkarıldı.

Bankanın merkezi İsviçre Basel’de yer alıyor.

Uluslararası Ödemeler Bankası’na üye olan 62 merkez bankası şu biçimde:

1. Cezayir
2. Arjantin
3. Avustralya
4. Avusturya
5. Belçika
6. Bosna Hersek
7. Brezilya
8. Bulgaristan
9. Kanada
10. Şili
11. Çin Halk Cumhuriyeti
12. Kolombiya
13. Hırvatistan
14. Çekya
15. Danimarka
16. Estonya
17. Avrupa Birliği
18. Finlandiya
19. Fransa
20. Almanya
21. Yunanistan
22. Hong Kong
23. Macaristan
24. İzlanda
25. Hindistan
26. Endonezya
27. İrlanda
28. İsrail
29. İtalya
30. Japonya
31. Güney Kore
32. Kuveyt
33. Letonya
34. Litvanya
35. Lüksemburg
36. Malezya
37. Meksika
38. Hollanda
39. Yeni Zelanda
40. Kuzey Makedonya
41. Fas
42. Norveç
43. Peru
44. Filipinler
45. Polonya
46. Portekiz
47. Romanya
48. Suudi Arabistan
49. Sırbistan
50. Singapur
51. Slovakya
52. Slovenya
53. Güney Afrika
54. İspanya
55. İsveç
56. İsviçre
57. Tayland
58. Türkiye
59. Birleşik Arap Emirlikleri
60. İngiltere
61. ABD
62. Vietnam