İzmir’in Menderes ilçesinde ‘dünyanın en eski kehanet merkezi’ olarak isimlendirilen Klaros’un kullanım mühletinin bilinenden çok daha uzun olduğu tespit edildi.
Menderes ilçesinde 1907 yılında keşfedilen ve antik çağın en eski kehanet merkezi olduğu belirtilen Klaros’ta arkelojik hafriyat çalışmaları sürüyor. Tarihe ışık tutacak yeni bilgilerin her geçen gün elde edildiği bölgede Klaros’un kullanım müddetinin bilinenden çok daha uzun olduğu tespit edildi.
“TERK EDİLDİĞİ DÜŞÜNÜLÜYORDU”
Klaros Hafriyatı Bilimsel Danışmanı Dr. Onur Zunal, “Son üç yılda elde ettiğimiz kıymetli buluntular var. Klaros çok ilahlı inanca ilişkin bir pagan kutsal alanı. Hristiyanlığın başlangıcıyla kıymetini yitirdiği biliniyordu sonrasında da terk edildiği düşünülüyordu. Yaptığımız çalışmalarla Klaros’un, Hz. İsa’dan sonra 7’nci, 8’inci yüzyıllara kadar kullanıldığı tespit edildi. Klaros’un kullanım müddetinin bilinenden çok daha uzun olduğunu ortaya çıkarttık. Klaros’un kuruluşu İsa’dan evvel 13’üncü yüzyıl ancak bilhassa son yıllarda yaptığımız çalışmalar Klaros’un terk ediliş müddetinin Hristiyanlığın ortaya çıkmasına paralel olmadığını, çok daha uzun bir mühlet burasının kutsal alan fonksiyonunu sürdürdüğünü bize göstermiş durumda” dedi.
“YENİ BİR PROJE BAŞLATILDI”
Öte yandan bölgede Türk Tarih Kurumu tarafından desteklenen yeni bir proje başlatıldı. Bu kapsamda ‘propylon’ ismi verilen giriş yapısında belgeleme, 3 boyutlu modelleme ve onarım çalışmaları yapılacak. Proje tamamlandığında yapı, tekrar ayağa kaldırılmış olacak.
Klaros’taki yeni projeye ait de bilgi veren Dr. Onur Zunal, “Şu anda yürüttüğümüz proje kapsamında Helenistik periyoda ilişkin olan giriş yapısını, lazer tarama tekniğiyle gerçekleştiriyoruz. Bu birebir vakitte giriş yapısının detaylı bir rölevesini çıkarttıktan sonra 3 boyutlu modellemesini bize verecek. Bu tıpkı vakitte bir onarım projesinin birinci basamağını oluşturmakta. İlerleyen periyotta giriş yapısının restore edilmesi ve ayağa kaldırılmasıyla ilgili bir çalışmamız olacak” diye konuştu.
‘Propylon’ın, Helenistik periyotta de kutsal alanın giriş yapısı olduğunu anlatan Dr. Zunal, “İnsanlar kutsal alana bu yapı içinden giriyordu. Bu proje ile hem alana görsellik kazandıracağız hem de ziyaretçilerin antik devirdeki rotadan kutsal alana girmelerine imkan sağlayacağız. Belgeleme sürecinde de geomatik mühendisi şahıslar, lazer tarayıcı ismi verilen bir aletten yararlanıyor. Bu alet saniyede 2 milyon nokta atabiliyor. Bu nokta, buluntu yapının tüm ayrıntılarının belgelenmesine imkan sağlıyor” dedi.
Klaros’ta öteki çalışmaların da devam ettiğini vurgulayan Dr. Zunal, “Giriş yapısının her iki tarafında yer alan konaklama kısımlarında de çalışmalarımızı yürütüyoruz. Bir grup burada ‘capping’ uygulaması gerçekleştiriyor. Burası, Roma periyoduna ilişkin bir konaklama kısmı. Bilhassa kutsal alana dışarıdan gelen ziyaretçilerin konakladığını biliyoruz. Bunun dışında heykel konservasyonumuz devam ediyor. Klaros’ta 7 metre yüksekliğinde devasa boyutta heykel modüllerimiz var. Arkeolojik hafriyatları da Roma İmparatorluğu devri ile geç antik çağ olarak sınırladık. Buradan elde ettiğimiz bilgiler, Klaros’un Hristiyanlığın resmi din ilan edilmesi süreci sonrasında da kullanıldığını bize kanıtlamış oldu” diye konuştu. (DHA)