Türkiye’den yurt dışına vize müracaatlarında yaşanan gecikmeler tartışma yaratırken, artan yansılar milletlerarası basında da gündem oldu. Reuters haber ajansı, Türkiye’deki Schengen müracaatlarında artan ret oranlarıyla ilgili haberinde, AB Türkiye Delegasyonu Lideri Nikolaus Meyer-Landrut’un dikkat çeken yorumuna da yer verdi.
Türkiye’den Avrupa Birliği (AB) ve ABD’ye vize müracaatlarında artan badireler son devirde krize yol açtı.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Biz burada kasıt görüyoruz. Halkımız da bu türlü görüyor. Seçim öncesi AK Parti iktidarını zorda bırakmak için yapılan adımlar olarak kıymetlendiriyoruz. Eylül başında Batı ülkelerin büyükelçilerini arkadaşlarımız bakanlığa çağıracak ve gerekli ikazları yapacaklar. Bundan sonra da düzelmezse biz de karşı önlemler alacağız” demişti.
İngiltere merkezli haber ajansı Reuters, Schengen vizesi müracaatlarında uzayan müddetler ve artan ret sayıları nedeniyle çok sayıda Türk vatandaşının mağduriyet yaşadığını, tıp şirketlerinin de çok sayıda Avrupa cinsini iptal ettiğini ya da binlerce euro ziyana uğradığını yazdı.
Reuters, dal temsilcileri ve vatandaşlara nazaran vize problemlerinde Türkiye’ye yönelik siyasi motivasyonlar ve berbatlaşan iktisat nedeniyle Avrupa’ya gidecek Türklerin geri dönmeyeceği tasalarının yanı sıra, vize süreçlerini yürüten aracı şirketlerin pandemi devrinde eleman azaltması ve güvenlik soruşturmasında uzayan süreçlerin de tesirli olduğuna dikkat çekti.
’50-60 SEFER YURT DIŞINA ÇIKTIM’
Ajansa konuşan 32 yaşındaki spor spikeri Sinem Ökten, Schengen müracaatının iki kez reddedildiğini belirterek “Vize için evvel Almanya’ya sonra Fransa’ya başvurmuştum. İkisinden de ret geldi. Evvelki vizem Almanya’dan üç yıllıktı. O yüzden tekrar Almanya’dan başvurdum ancak büyük bir hayal kırıklığı” dedi. Ökten ret kararlarından birinin münasebetinin “geri döneceğinizden emin olamadık” halinde tabir edildiğini belirtti.
Pasaportundaki onlarca giriş-çıkış damgasını gösteren Ökten, “Spor spikeri olduğum için maçları takip etmek, röportaj yapmak, çekim yapmak için 50-60 kere yurt dışına çıktım. Birinci sefer bu türlü bir sorun yaşıyorum” dedi ve ekledi:
“Belgeleri eksiksiz topladım, yalnızca rezervasyon yapmakla kalmadım, bir sorun yaşamamak ismine bileti de aldım fakat hepsi yandı. Yaklaşık 8-10 bin TL maliyeti oldu. Bunu iki defa yaptığım düşünülürse acı oldu.”
32 yaşındaki spor spikeri Sinem Ökten, Schengen müracaatının iki kere reddedildiğini belirterek “50-60 defa yurt dışına çıktım. Birinci kere bu türlü bir sorun yaşıyorum” dedi.
AB: TÜRKİYE’DE KARMAŞIK MÜRACAATLARLA KARŞILAŞIYORUZ
AB Türkiye Delegasyonu Lideri Nikolaus Meyer-Landrut, Reuters’ın bahis ile ilgili sorusu üzerine, Schengen müracaatlarının siyasi temelli olarak değil somut kriterlere nazaran ele alındığını belirterek; Türkiye’de görece daha karmaşık ve aldatmaya açık müracaatlarla karşılaştıklarını söyledi.
“Siyasi değil objektif temellere dayalı olarak karar alınır” diyen Meyer-Landrut, Türkiye’ye ait ret oranının geçen yıl yüzde 13-14 düzeyindeki global ret ortalamasına yakın olduğunu belirtti.
TÜRKİYE’DE RET SAYISI DAHA SÜRATLİ ARTTI
Uluslararası seyahatlerin azaldığı corona virüsü salgını öncesi 2019’da Türkiye’den 900 binden fazla vize başvurusu alan Schengen bölgesi geçen sene ise yaklaşık 270 bin müracaat aldı. Schengenvisainfo.com datalarına nazaran 2016’da yüzde 4,4 olan müracaatlarda ret oranı her yıl artarak 2020’de yüzde 12,5’e, 2021’de yüzde 16,5’e yükseldi.
İnternet sitesinin editörü Shkurta Januzi, başka ülkelerle karşılaştırıldığında Türkiye’deki vize ret oranlarının daha süratli ve istikrarlı arttığını belirtti.
Buna nazaran, Almanya Türkiye’den yapılan vize müracaatlarının 2016’da yüzde 6,7’sini reddederken, bu oran 2018’de yüzde 11,9’a, 2021’de yüzde 22,2’ye yükseldi. Fransa’nın ise 2016’da yüzde 3,2 olan ret oranı 2018’de yüzde 5,8’e, 2021’de yüzde 13,1’e yükseldi. 23’ü AB üyesi olmak üzere toplam 26 Avrupa ülkesini kapsayan Schengen vizeleri hakkında 2022 bilgileri bulunmuyor.
Eşine Schengen vizesi almak için aracı kurum önünde yaklaşık üç saat sırada beklediklerini belirten Türk ve Hollanda ikili vatandaşı 60 yaşındaki Yavuz Yabaş, “24 Mayıs’ta Hollanda’ya tatil emelli vize müracaatımızda bugüne (24 Ağustos) randevu verilmişti. Ben hem Türk hem Hollanda vatandaşlığına sahibim. Eşim yalnızca Türk vatandaşı olduğu için vize almak zorundayız. 35 yıl Hollanda’da yaşadık, ona karşın randevumuz fakat bugüne verildi… Vize almak şu anda çok sıkıntı” diye konuştu.
TUR ŞİRKETLERİ DE MAĞDURİYET YAŞIYOR
İstanbul merkezli Çeşit Andiamo İdare Heyeti Lideri Cem Polatoğlu, evvelden haftada bir düzenledikleri İtalya tiplerini evvel 15 günde teğe düşürdüklerini, akabinde vize meçhullüğü nedeniyle onları da iptal ya da erteleme yoluna gittiklerini söyledi. Polatoğlu, “Büyük meşakkat yaşıyoruz, cinslerimiz iptal oluyor. Evvelce tek başımıza bu çeşitleri kaldırırken artık dolmadığı için birkaç acenta birleşip cins kaldırmaya başladık” dedi.
Schengen bölgesindeki badireler nedeniyle vize sorunu olmayan destinasyonlara yöneldiklerini belirten Polatoğlu, “Turlarımızı Uzakdoğu’ya kaydırmaya başladık ancak en ucuz Uzakdoğu tipi 1000 euroya yaklaşıyor. Halbuki 329 euroya 7 gece 8 gün Avrupa çeşitleri satıyoruz. Bu durumda beşerler 1000 euro verip gitmekten imtina ediyor.”
Antalya merkezli Arya Gezi’nin sahibi Gürsel Tarba ise Almanya’ya düzenlenen bir cinste olağanda bir yahut iki hafta içinde çıkan Schengen vizesi için altı hafta öncesinden başvurduklarını, yeniden de vize yetişmediği için binlerce euro ziyana girdiklerini söyledi. Tarba, “Vizeleri yetişmediği için çeşide katılamayanlar nedeniyle onların da bizim de mağduriyetimiz oluştu. Hem vize fiyatı vermiş hem de belirli bir ön ödeme yapmışlardı” dedi ve ekledi:
“Uçak bileti olmadan vize başvurusu yapamıyorsunuz. Biz de onlar için uçak bileti almıştık, otel rezervasyonu yapmıştık. Son dakikaya kadar vize çıkar diye bekledik. Çıkmayınca yaklaşık 5000 euro ziyanımız oluştu.”
İsveç’te yaşayan oğlundan aldığı davetiye ile Schengen başvurusu için sıra bekleyen 57 yaşındaki emekli Hikmet Doğan, daha evvel birkaç defa gittiği İsveç için yaptığı müracaat sürecinin bu kere çok daha şiddetli olduğunu belirtti. Doğan, “Daha evvel de davetiye ile 2-3 kez gittim ancak bu sefer daha da zorlanıyorum. Maliyet de çok arttı, 2,120 lira ödedim, maliyet üçe katlandı” dedi ve ekledi:
“Saat 8’den itibaren sıradayım, saat 11 oldu hâlâ bekliyorum. Türkiye’nin iktisadı berbata gittiği için gençler ülkeden gitmeye çalışıyor maalesef. Bu kalabalığın manası budur.”
Vize müracaatları reddedilenler ise, farklı ülkeler üzerinden tekrar başvurarak Schengen umutlarını sürdürüyorlar. Evvel Almanya, akabinde da Fransa tarafından reddedilen Ökten de, denemeye devam edeceğini belirtiyor:
“İşimi yapmak için gitmem gerekiyor. Kendi özel hayatım için de birkaç seyahat planım vardı. O yüzden tekrar başvuracağım. Bu sefer de Yunanistan’ı deneyeceğim.”