Yunus Ülger
Avrupa Birliği’nin (AB) iki kıymetli ülkesi Almanya ile Fransa ortasında güç krizi sebebiyle başlayan gerginlikte ufukta bir yumuşama görünmüyor. Paris’te dün bir ortaya gelen Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile Almanya Başbakanı Olaf Scholz, üç saat süren görüşme sonunda ortak basın toplantısı ve açıklaması yapmadı. Olaf Scholz, Twitter hesabı üzerinden, “Avrupa’nın güç tedariği, yükselen güç fiyatları ve ortak savunma siyasetleri hakkında konuştuk” açıklaması yaptı. Fransa ve Almanya hükümet etrafları de ‘yoğun ve değerli görüşme’ üzere genel açıklamayla yetindi. Aslında dün, iki ülkenin her yıl yapılan ortak bakanlar konseyi toplantısı düzenlenecekti lakin iki ülke ortasında gerginlik yüzünden iptal edilmişti. Macron, Almanya’yı güç krizinde ‘kendi başına hareket etmekle’ suçluyor. Ayrıyeten, ortak savunma siyasetinde da Fransa’yı devre dışı bıraktığını düşünüyor. Almanya medyası, iki ülkenin hiç bu kadar büyük bir kriz yaşamadığı yorumunu yapıyor.
DOĞALGAZDA TAVAN FİYAT EN KIYMETLİ SORUN
Başta Fransa olmak üzere AB ülkelerinin üçte ikisi artan doğalgaz fiyatlarını dizginlemek için tavan fiyat konmasını talep ediyor. Ne var ki Almanya, bu durumda doğalgaz ihracatçısı ülkelerin diğer pazarlara yöneleceği, AB’nin piyasada doğalgaz bulamayacağı gerekçesiyle tavan fiyata karşı çıkıyor. Geçen hafta AB hükümet ve devlet liderleri Brüksel’de mevzuyu görüşmüş lakin uzlaşma sağlayamamıştı. Macron, “Almanya, kendini AB’den izole etmemeli” eleştirisini yapmıştı. Bu tenkide Alman basınında ‘diplomaside yumuşak tokata yakın’ yorumu yapılmıştı.
Enerji konusunda Fransa ve birden fazla AB ülkesinden Almanya’ya ikinci bir tenkit, 200 milyar euro fiyatında halka ve şirketlere güç dayanağı ile doğalgazda tavan fiyat uygulamasına getiriliyor. Fransa bu hususta kendisine haber verilmediğini, ayrıyeten bu takviyenin AB içinde haksız rekabete yol açacağını ileri sürüyor. AB ülkelerinin bu meblağda bir takviyesi halkına ve şirketlerine sağlayamayacağını söylüyor.
Almanya ile Fransa ortasında güç alanında bir öbür sorun ise İspanya ile Almanya ortasında planlanan Midcat doğalgaz ve hidrojen boru sınırı konusunda yaşanıyor. Pirene dağlarından geçen ve üretimine 2013’de başlanan boru sınırının inşası, 2017’de ‘ekonomik olmadığı’ gerekçesiyle Fransa tarafından durdurulmuştu. Almanya, İspanya kısmının üretimi tamamlanan çizginin yine canlandırılmasını istiyor lakin Fransa buna sıcak bakmıyor. Fransa ile İspanya, geçtiğimiz haftalarda Barcelona ile Marsilya ortasında bir hidrojen boru çizgisi planladıklarını açıklamışlardı.
ORTAK SAVUNMA SİYASETİNDE ÖNEMLİ SORUNLAR
Almanya ile Fransa ortasında krize yalnızca güç krizi yol açmadı, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasıyla muhtaçlık duyulan AB’nin ortak savunma siyaseti da krizin değerli sebeplerinden biri. Almanya, 100 milyar euro kaynak ayırıp ordusunu çağdaşlaştıracağını açıklayınca, Fransa iki ülke ortasında planlan FCAS hava savunma sistemine kaynak sağlanacağını ummuştu. Ne var ki, Almanya ordusunu çağdaşlaştırmak için ABD’ye yöneldi, bu da Fransa’nın hiç güzeline gitmedi. Frankfurter Allgemeine Zeitung, “100 milyar euro, Fransa’da büyük umutlara yol açmıştı, boşa çıktı” yorumunu yaptı. Scholz, Prag’daki NATO doruğunda yeni bir ortak savunma projesi istemişti. Meğer Fransa, İtalya ile Mamba savunma projesi üzerinde çalışıyordu.
‘İKİ ÜLKE KRİZİ AŞMAK ZORUNDA’
Alman medyası, Fransa ile Almanya ortasında krizi, “İki ülke ortasında hiç bu kadar derin bir kriz yaşanmamıştı” nitelemesiyle yorumladı, AB’nin iki değerli ülkesinin bu krizi aşmak zorunda olduğunu yazdı. Yorumlarda, Almanya’nın 200 milyar euro güç takviyesini Fransa’ya haber vermemekle kusur yaptığı belirtildi. Ana muhalefet Hıristiyan Birlik Partisi (CDU) Lideri Friedrich Merz, Augsburger Allgemeinen gazetesine verdiği demeçte, Fransa ile Almanya ortasındaki krizden Scholz’u sorumlu tuttu. Avrupa Parlamentosu Hıristiyan Birlik Partileri Lideri Manfred Weber, ‘AB ülkelerinde Almanya kendi başına hareket ediyor’ kanısı oluştuğunu söyledi.
Berlin’de yayımlanan Tagesspiegel gazetesi, Almanya ile Fransa’nın ‘AB’nin motoru’ olarak görülmesine gönderme yaparak, “Motordan hiçbir şey kalmadı” yorumunu yaptı. Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasıyla AB’de tartının Polonya, Kuzey ülkeleri ve Baltık ülkelerine kaydığını, Almanya ve Fransa’nın yüklerinin azaldığını belirtti. Orta vadede Almanya’nın tartısının artacağını savunan gazete, Fransa’nın da güney AB ülkelerine yöneleceğini ileri sürdü. Bununla birlikte AB ve Almanya’nın Fransa’ya muhtaçlığı olacağını yazdı.
MERKEL’DEN SONRA AB’DE BİR NUMARA KİM OLACAK?
Alman Birinci Televizyonu (ARD) haber kanalı Tagesschau’da yapılan yorumda ise, sorunun biraz da eski Almanya Başbakanı Angele Merkel’den sonra ‘AB’de kimin bir numara olacağı’ sorusu olduğu savunuldu. “Şimdi Macron mu bir numara olacak?” sorusunu yönelterek, “Scholz ile Macron ortasında Merkel ile eski Fransa Başbakanı Nicolas Sarkozy ortasındaki üzere bir bağ görünmüyor” denildi. Yorumda, savaş ve enflasyon periyodunda iki ülke ortasındaki çekişmenin uzun sürmemesi gerektiği belirtildi.
Deutsche Welle, Fransa ile Almanya ortasındaki durumu ‘derin bir uçurum’ olarak niteledi, kriz periyodunda her iki ülkenin ‘kendi başına hareket ediyor’ izlenimi verdiğini yazdı. Almanya’nın 200 milyar euro dayanak konusunda Fransa’yı bilgilendirmemesinin bir kusur olduğunu, ayrıyeten şirketleri de kapsayan bu dayanağın AB’de haksız rekabete yol açabileceğini hatırlattı.