H.İBRAHİM KAYMAK:
Geçen yıl vefat eden Sezai Karakoç’un Diriliş Dergisi’nde yayımlanan anıları toplanarak kitap haline getirildi. Diriliş Yayınları tarafından iki cilt olarak basılan Anılar, Sezai Karakoç’un yaşadığı periyodun toplumsal, kültürel ve siyasi hayatına ışık tutuyor. Kitabın 1. cildinde ailesi, çocukluk yılları ve okul hayatı yer alırken 2. cildinde ise üniversiteden sonraki hayatı yer alıyor. Anılar içeriği prestijiyle, üstadın hem edebi hem fikri hem de şahsi istikametini en yanlışsız kaynaktan ve en objektif halde anlatması prestijiyle kıymetli bir başucu kaynağı niteliği taşıyor.
Sezai Karakoç’un “Biz koşu bittikten sonra da koşan atlarız” mısrası onu en düzgün anlatan mısralardan birisi olsa gerek, Sezai Karakoç maddi varlığı ile dünyadan ayrılsa bile fikirleri ve kanıları ile hâlâ dipdiri ve bu dirilik-diriliş görüşünün kalbinde güller açan bir gül ağacı olarak yaşamaya devam ediyor. Evet, büyük milletlerin yetiştirdiği büyük kalpler öldükten sonra dahi kelamını söylemeye devam eder, işte Mevlâna üzere Yunus Emre üzere Sezai Karakoç’da kelamını söylemeye devam eden ve milletin sinesinde unutulmaz izler bırakan bir mütefekkir olarak hâlâ dipdiri.
Yine Diriliş Mecmuası sayfaları ortasında kalan ve Sezai Karakoç’un sıhhatinde sadeleştirerek yayımladığı M. Cemil müstearıyla Bedir Yayınları tarafından 1965 yılında birinci baskısı yapılan Genç Müslümana Öğütler isimli eser de Diriliş Yayınları’nın 60. yapıtı olarak okuyucu ile buluşmuş oldu. Sezai Karakoç’un Muhyiddin İbn Arabî’nin “Mâ Lâbüdde Minhu Li’l-mürîd” isimli yapıtının Osmanlıca nüshasından (Âdâbü’l-Mürîd) sadeleştirerek hazırladığı kitap olan Genç Müslümana Öğütler kitabı okuyucularını bekliyor.
GENÇ MÜSLÜMANA ÖĞÜTLER
Sezai Karakoç’un vefatından sonra aileyi temsilen Diriliş Yayınları’nın faaliyetlerini sürdüren ve üstadın yeğeni olan Abdulaziz Karakoç ile yaptığımız sohbette şu tabirleri kullandı: “Üstadımız, 1988-1992 yılları ortasında Diriliş Dergis’inde yayımladığı Anılarının kitap olarak basılmasını istek ediyordu. Bu dileğini en son İstanbul Üniversitesi’nin vermiş olduğu fahri doktoranın yayınevinde takdiminden sonra yapılan sohbette de lisana getirmişti. Sıhhatinde kimi hazırlıklar da yapılmıştı. Bizler de bu dileğini adeta bir nevi vasiyet üzere kabul edip, mecmuada yayımlanan metne sadık kalarak, Diriliş Yayınları olarak anıları iki cilt olarak bastık. Anılar kitabının hem hakkında yazılan, söylenen yanlışlıkların şahsen kendi kaleminden düzeltilmesi hem de yaşadığı periyodun toplumsal, kültürel ve siyasi hayatına ışık tutması açısından kıymetli olduğuna inanıyoruz.
Yine Diriliş Yayınları ortasında yayımlanmasını dilek ettiği Genç Müslümana Öğütler isimli çeviri yapıtını de Anılar ile birlikte Diriliş Yayınları ortasında basmak nasip oldu. Üstadın Diriliş Jenerasyonunun Amentüsü isimli yapıtı ile birlikte okunduğunda, bu iki yapıtın, Müslüman gencin çağın rüzgarları karşısında eğilmeyecek, savrulmayacak bir şahsiyeti kazanmasında çok önemli katkı sunacağına inanıyorum.
Üstadımız, bizlere kıymet biçilemez bir miras bıraktı. Gerek Diriliş Külliyatını gerekse Diriliş Görüş ve Hareketi’nin kurumları olan Diriliş Yayınları’nı ve Şanlı Diriliş Partisi’ni bizlere emanet etti. Bu kutlu emaneti, gelecek kuşaklara en gerçek ve en sağlıklı bir biçimde aktarmak için gerekli iradeyi, aklı ve ruhu bizlere nasip etmesini Allah’tan diliyoruz.
Hâtıralar’ın ve Genç Müslümana Öğütler’in, Üstadın öbür yapıtları üzere ‘İyi, Yanlışsız ve Güzel’in dirilişine vesile olmasını ümit ediyoruz.
YAYINLAR DEVAM EDECEK
Diriliş Yayınları’ndan yapılan açıklamaya nazaran Sezai Karakoç’un konuşma kayıtları ve mecmua sayfalarındaki şimdi kitaplaşmamış yazıları ilerleyen günlerde kitaplaştırılarak yayımlanacak.
ŞABAN ABAK:
-Hatıralar nasıl yazıldı?
Sezai Karakoç, 1988’de Diriliş Dergisi’ni haftalık olarak tekrar çıkarmaya başladı. Bu, birinci sayısı 1960’ta çıkmış Diriliş’in, imkânsızlıklar yüzünden 6 sefer yayınına orta vermesinden sonra 7. kez çıkışı oluyordu. Bu periyottaki Diriliş’te evvelkilerden farklı olarak Sezai Karakoç, “Hatıralar” başlığı ile bir serî yazıya başlamıştı. Yazının sonunda, “devamı gelecek sayıda” notu bulunuyordu.
Biz o vakit üniversite öğrencisiydik ve Beyazıt, Cağaloğlu civarındaki kitapçıları yer tutmuştuk. Diriliş’in tekrar çıkışı, kitap okuru gençler ortasında büyük heyecanla karşılanmıştı. Mecmua, kitapçılara gelir gelmez öncelikle şiirleri, sonra Sezai Karakoç’un başyazılarını okuyorduk. Karakoç, her sayıda iki başyazı yazıyordu. Ben kesinlikle Karakoç’un çeşitli müstearlar yahut kısaltmalar kullanarak yazdığı yazıları, yaptığı çevirileri de okuyordum. “Hatıralar” ise ilerleyen haftalarda en evvel okunan yazı olmaya başlamıştı. Bir mühlet sonra Sezai Karakoç’un Cağaloğlu Üretmen Han’daki yazıhanesine gidip gelmeye başladım. Karakoç, yazılarının kimilerini burada yazıyordu. Mecmuanın ve Diriliş Yayınları’nın işlerini yürüten arkadaşlarımın söylediğine nazaran en son Hatıralar’ı yazıp mecmuayı baskıya gönderiyorlardı. Yani evvelce yazılmış ve bekletilmiş bir hatırat kelam konusu değildi; her hafta bir kısmını yazıyor ve o kısım o hafta yayınlanacak Diriliş’te yer alıyordu.
Hatıralar serisi, 1933 doğumlu Sezai Karakoç’un hatırlayabildiği en erken çocukluk çağlarından başlıyor; birinci, orta, lise, üniversite yıllarından sonra şiir ve yazı çalışmalarını, iş hayatını, askerliğini, dergiciliğini, toplumsal etrafını çok çarpıcı detaylarla ve akıcı bir lisanla 1974 yılı sonuna kadar devam ediyordu. Mecmua, 1992’de kapanınca Hatıralar’ın yazılışı da yarım kalmış oldu.
HATIRA DEĞİL HATIRLATICI NOTLAR
-Neden devamı gelmedi?
Doğrusu buna ben de çok şaşırdım. Mecmuanın kapanmasından sonra Karakoç’un yayınlamasa bile anılarını kaldığı yerden yazıp tamamlamış olabileceğini düşünüyordum. Kendisini meskeninde yahut yazıhanesinde ziyaret edişlerim sırasında birkaç kez mevzuyu açtım. Hatıralar’ın çok kıymetli olduğunu, kesinlikle kitaplaşması gerektiğini, devamının da yazılmasının kıymetini münasip biçimde tabir etmeye çalışıyordum. Üstadın büyük bir nezaketle verdiği karşılıkları burada cem ederek özetlemek isterim. Karakoç, bu yazdıklarının hatıra değil; hatırlatıcı notlar olduğunu belirtip “İleride tahminen anılarımı müellifim diye aldığım kısa notlar” diye tanımlıyordu. Şimdi hafızasında her şey canlıyken, süratlice ve ana başlıklar hâlinde, ileride –belki yazacağı- hatırata yer teşkil edecek kısa notlar olarak görüyordu. Bu tarafıyla şimdi yayına hazır bir metin bulunmadığını; zira asıl anılarını şimdi yazmadığını söylemiş oluyordu.
7-8 yıl önceydi, bir gün konutundayken tekrar mevzuyu açmış ve anılarının Diriliş’te tefrika edildiği biçimiyle bir an evvel kitaplaşmasının ehemmiyeti konusunda ısrarcı olmuştum. Bunun üzerine Sezai Karakoç Beyefendi, biraz da kederle, “Bazı beşerler kırılıp küsüyorlar” dedi. Oysaki yazdıklarında ismi geçen olaylarla ilgisi bulunan kimi şahıslar, kendileri hakkında o güne kadar gizledikleri kimi tatsız durumların ortaya çıkmış oluşu sebebiyle alınıp gücenmişler imiş. Hatta evvelden yakın arkadaşları ortasında bulunmuş ve o sırada hayatta olan biri (adını zikretmiyeceğim ş.a.) küsmüş ve artık kendisiyle konuşmuyormuş diye ıstırapla haber verdi. Kendisi de bu duruma üzülmüştü. Sonra da şu tespiti yaptı: “Yaşarken hatıra yayınlamak sıkıntı iş. Gerçeği bütün çıplaklığıyla yazmayacaksanız, hatırat yazmanın bir manası olmaz. Gerçeği yazdığınızda ise doğal olarak kimi beşerler bundan kırılıp gücenebiliyorlar. Zira yazdığınız olaylar, durumlar, bireyler çoğunlukla hayatta bulunuyorlar. Hem gerçeğe sadık kalmak hem de kimseyi üzmemek istiyorsanız anılarınızı yazın ancak siz yaşarken yayınlamayın.” Bu konuşmadan sonra şahsen bir daha anılar konusunu açmadım.
SIRADA 30 YILIN KONUŞMALARI
-Bu kitap neden kıymetli?
Bu kitap, sıradan birinin değil; bu çağın en büyük şairinin ve en kıymetli, öncü bir fikir adamının hatıratı olması bakımından eşsiz bir değerdedir. Hem çağdaş Türk şiir ve fikir hayatına hem siyasal ve toplumsal tarihe içeriden güçlü bir tanıklıktır. Sezai Karakoç’un inanılmaz dürüst, hassas, vicdanlı, pür dikkat, yüksek zekâ ve coşkunlukla yaşadıklarını, şahit olduklarını yazmış oluşu, bu kitaba adeta bir belgesel pahası kazandırmaktadır. Çağdaşları ve yakından tanıyanlar bilirler ki bir olayın birçok anlatımı bulunabilirse de ‘Sezai Karakoç nasıl anlatmışsa doğrusu öyledir!’
Meselâ Cemal Süreya başta olmak üzere Mülkiye etrafından (Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi) yakın arkadaşı olan ve birçok sonradan “solcu” olarak ünlenen şahıslarla olan münasebetlerini, onların hayat karşısındaki tavır alışlarının sebeplerini ve manasını en açık, en gerçek biçimde Karakoç’un yazdıklarından takip edebiliriz. Çağdaş Türk niyet hayatının macerasını da yeniden en sağlıklı biçimde Karakoç’un metinleri üzerinden takip edebilir ve anlayabiliriz.
Daha yayınlanmamış yüzlerce konuşma kaydı var, inşallah yakında onlar da yayınlandığında bu son söylediklerim daha netleşmiş olacak; yesyeni ve büyük bir Karakoç külliyatı ortaya çıkacaktır. Vefatından evvelki son 30 yılda yaptığı konuşmaları kitaplaştığında yer yerinden oynayacak diyebilirim.