Halkı evvel pandemi vurdu, akabinde AKP hükümetinin iktisat kurallarını hiçe sayan ekonomik siyasetleri.
Bugün Türkiye, Dünya Sefalet Endeksi’nde 186 ülke ortasında yüzde 20’nin üzerinde enflasyonu olan yalnızca 13 ülkeden biri. Arjantin’i solladık, Venezüella, Sudan, Lübnan, Zimbabve, Surinam ve Etiyopya üzere ülkelerle yarıştayız! İşsizlik ve enflasyonun toplanması ile hesaplanan endekste ise Avrupa’da başkanız.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2021 yılına ait Gelir ve Ömür Şartları Araştırması sonuçlarına nazaran ise Türkiye’nin gelirinin yarısı yüzde 20’lik en yüksek gelir kümesine gidiyor. Öbür yarısını yüzde 80 paylaşıyor. Gelir dağılımı eşitsizliği dehşetli seviyede.
Türk-İş’in hesaplamalarına nazaran açlık hududu 6 bin 391, yoksulluk sonu ise 20 bin 818 TL. Tüketici Hakları Derneği’nin yaptığı hesaplamalara nazaran de Türkiye’de 45 milyona yakın kişi açlık hududunda yaşıyor.
Rakamlar açık açık gösteriyor. Türkiye’de yoksulluk sorunu “derinleşerek” büyüyor.
Yoksulluk bir yandan da dünyanın sorunu. Pandemiyle birlikte büyük bir yoksulluk krizi var. Birleşmiş Milletler, artık yoksulluk meselesini bir insan hakları sorunu olarak görüyor ve tahlilin de “hak temelli” olması gerektiğini bütün üye devletlere kaide koşuyor.
Bütün bu gelişmelere karşın AKP hükümetine nazaran Türkiye’de yoksulluk üzere bir sorun yok. İktisadın işvereni olan Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’ye nazaran birtakım güçler operasyon çekiyor. Çalışma Bakanı Vedat Bilgin’e nazaran ise Türkiye’de açlık hududu 3- 4 bin lira.
Bu sorun için hükümetin bir siyasetinin olmadığı ortada. Tahlil lakin iktidar değişimi ile mümkün görünüyor. İktidara aday partilerin gündeminin başında olması gereken sorun da haliyle bu.
HAYIRSEVERLİK DEĞİL HAK
Cumhuriyet Halk Partisi de yoksulluk meselesini kökten çözecek siyasetlere uzun vakittir dikkat çekiyor. Yakın vakitte kurulan CHP Yoksulluk Dayanışma Ofisi de bu maksatla kuruldu. Aldığım bilgilere nazaran önümüzdeki günlerde CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun önderliğinde yeni bir “CHP Yoksullukla Çaba Tavır Belgesi” açıklanacak.
Belgenin en kıymetli farkı, yoksulluğun hak temelli tahlilinin önerilmesi. “Yoksulluk gelir ve maddi kaynakların yetersizliğinin yanı sıra, ucuz işgücü, barınma, sıhhat ve eğitim şartları nedeniyle ‘onurlu ve özgür’ bir yaşama erişememe durumudur” saptaması yapılan evrakta şu bahislere vurgu yapılıyor:
- Hak temelli ve insan hakları perspektifi ile hazırlanan siyasetlerde öncelikle hem fakir bireylerin hem de çalışan ve emekli fakirlerin güçlendirilmesi amaç alınacak. Haklara erişim “hayırseverlikten” öte yasal bir mecburilik haline getirecek.
- Tutum evrakı “yardım” yerine “hak” kavramının gelis¸tirilmesi için insan hakları bagˆlamından kopmadan memleketler arası kontratları de gözetecek.
- Belgede yoksulluk birebir vakitte bir “sosyal dışlanma” sorunu olarak tanımlanıyor.
Yoksulların insanca bir toplumsal yaşama, sıhhate ve eğitime erişiminde mahzurlar büyükken; gelir dağılımındaki adaletsizlik ve dengesizliği körükleyen ekonomik siyasetler da yoksulluğun jenerasyondan jenerasyona devrolacağı şartları yaratıyor. Toplumsal devlet tam da bu yüzden değerli ve gerekli. Tam da bu yüzden yoksulluğa hayır değil hak odaklı siyasetler üretilmeli ve desteklenmeli.