KOLPOSKOPİ NEDİR?
Kolposkop ismi verilen özel bir aygıt yardımıyla bayan üreme sistemindeki vulva, vajina ve serviks (rahim ağzı) bölgelerinin direkt incelenmesi sürecine kolposkopi ismi verilir. Bu doğrultuda kolposkop, tabibin bu bölgeleri daha rahat inceleyebilmesini sağlayan büyük bir mikroskop olarak düşünülebilir. Bu yol, süreç sırasında olağandışı dokuları ve yapıları ayırt etmeye yarayarak ek tetkiklerin uygulanmasına ve gerekirse biyopsi süreci ile kesin teşhis konulmasına imkan verir.
KOLPOSKOPİ NERELERDE KULLANILIR?
Kolposkopi sürecine sıklıkla bayan hastalıkları uzmanı tarafından, daha evvelden belirtilen muhakkak şikayetler ve test sonuçları nedeniyle ileri teşhis yolu olarak başvurulur. Bu manada, aşağıdaki durumlarda kolposkopi süreci yapılması gerekebilir:
– Rahim ağzı kanserine yönelik alınan pap smear testi sonucunun olağandışı olması
– Cinsel birleşme sonrası kanama şikayeti
– Rahim ağzı, vajina yahut vulvada olağandışı kitle gelişimi
– Genital bölgede siğil gelişmesi
– Rahim ağzının iltihaplanması (servisit)
KOLPOSKOPİ HAZIRLIK SÜRECİ NASILDIR?
Kolposkopi öncesinde tabip hastayı ayrıntılı olarak bilgilendirerek sürecin neden ve nasıl uygulanacağını anlatır. Süreç öncesindeki 24-48 saat içerisinde hastanın vajinal yıkama yapmaması, tampon kullanmaması, vajinal yoldan kullanılan ilaçlarına orta vermesi ve cinsel birleşmeden uzak durması istenir. Sıklıkla adet kanamasının başında yahut sona erdiği devirde yapılması tercih edilir. Bunların yanında kan sulandırıcı ilaç kullanan yahut kanama bozukluğu olan şahısların süreç öncesinde tabibini bilgilendirmesi epeyce kıymetlidir. Çünkü, süreç esnasında alınacak biyopsiler sonrasında önemli kanama problemleri meydana gelebilir.
Öte yandan, gebelik ihtimali olan şahısların yeniden tabibine danışarak kolposkopi sürecine girmesi gerekir. Gebelik kolposkopi sürecine mani teşkil etmese de; biyopsi yapılması gebelik esnasında tercih edilmeyebilir.
İşlem sıklıkla 10-20 dakika sürer ve süreç öncesinde rastgele bir anestezik süreç uygulanmasına gerek yoktur.
KOLPOSKOPİ NASIL YAPILIR?
Kolposkopi klinik ortamda yapılabilen bir süreçtir. Hasta pelvik muayene yahut smear testi sırasında olduğu üzere, ayakları takviyeli bir masada sırt üstü uzanır. Vajinaya, vajina duvarını açmaya yardımcı olan spekulum aparatı yerleştirilerek serviksin daha rahat görüntülenmesi sağlanır.
Daha rahat ve net bir imaj alınabilmesi için servis özel bir solüsyonla yıkanır. Olağandışı hücrelerin görünmesini kolaylaştıran bu yıkama süreci bazen yanma yahut karıncalanma hissine neden olabilir.
Kolposkop aleti vajinanın birkaç cm. önüne yerleştirilir. Kolposkop aleti hastaya dokunmaz ve vajinanın içine girmez.
Dokuları 6-40 kat büyüten kolposkop aygıtı ile vajinanın içine ışık verilerek daha net manzara alınması sağlanır.
Şüpheli lezyonun görüldüğü durumlarda kolposkopik biyopsi gerçekleştirilir.
KOLPOSKOPİ İLE NELER TESPİT EDİLEBİLİR?
Kolposkopi genel olarak serviks ve vajina iç duvarlarının ayrıntılı incelenmesini sağlar. Bu bakımdan aşağıdaki sıhhat meselelerinin tespitinde epeyce yararlı bir usuldür:
Servikal bölgedeki kanser hücrelerinin tespiti: Özellikle pap smear testinde olağandışı bulguları olan hastaların rahim ağzında kanserleşmiş hücrelerin erken devirde tespit edilmesi ismine hayli değerlidir. Bunun için serviksin çeşitli katmanlarından ve servikal kanaldan örnekler alınır. Biyopsi sonucunda olağandışı hücre tespit edildiği takdirde; olağandışı yapıların bölgeden uzaklaştırılmasına yönelik ek teşebbüslerde bulunulur.
Servikal bölgenin öteki tümörleri: Bilhassa servikal polip ismi verilen güzel huylu kitlelerin tespit edilmesi ve giderilmesinde kolposkopi epey yararlıdır. Bir öteki sorun ise, servikal bölgedeki salgı bezlerinin tıkanmasıyla oluşan kistlerdir. Bunlara yönelik tedavi edici teşebbüslerin yapılmasına da imkan verir.
Vajina tümörleri: Vajina duvarında gelişen yeterli yahut berbat huylu tümörlerin, polip ve kistlerin tespit edilmesi ve giderilmesinde faydalı bir metottur.
Cinsel birleşme sonrası gelişen kanama ve ağrı şikayeti: Bilhassa et suyu kıvamında kan gelmesi durumunda rahim ağzı tümörü kuşkusu olacağından, kolposkopi ile altta yatan sorunun tespit edilmesi mümkün olmaktadır.
Genital bölgedeki siğiller: HPV enfeksiyonu sonucu oluşan genital siğillerin bir kısmı serviks ve vajinanın iç kısımlarında yerleşebildiğinden, bunların tespiti ve tedavisi kolposkopi ile mümkün olmaktadır.
Servikal yahut vajinal enfeksiyonlar: Çeşitli etmenler nedeniyle serviks ve vajinanın iç kısımlarının enfeksiyonlarının tespiti kolposkopi ile yapılır.
KOLPOSKOPİ SONRASI NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?
İşlem sonrasında hastalarda sıklıkla olağandışı bir belirti olmamakla birlikte, biyopsilere bağlı hafif kanama yahut lekelenme meydana gelebilir.
Biyopsi sonrası güzelleşme 1-2 gün sürebilir. Süreç esnasında kanamanın durdurulması için kullanılan formüllere bağlı olarak kahverengi akıntı görülebilir; bu kaygı edilmemesi gereken olağan bir durumdur. Bununla birlikte, biyopsi sonrasındaki 3 gün içinde cinsel birleşmeden uzak durulması, tampon kullanılmaması ve vajinal yıkama yapılmaması tavsiye edilir. Sonrasında ise hasta günlük aktivitelerini yapabilir; cinsel birleşme konusunda bir kısıtlama kelam konusu değildir. Ağrı meydana geldiğinde, kolay ağrı kesiciler kullanılabilir.