AKP iktidarının sermaye transferinde en etkin olarak kullandığı elektrik üretim ve dağıtımını özel şirketlere bırakma tercihi, yalnızca halkın parasının belirli kesitlerin kasasına girmesi sonucunu doğurmuyor. Datça’da yaşanan orman yangınına trafonun neden olduğu açıklaması sermayenin çıkarları uğruna tüm ülke bedellerinin zalimce yok edildiğini de gösteriyor.
BirGün’den Nurcan Gökdemir’in haberine nazaran, Prof.Dr. Erdoğan Atmış, Doç.Dr. Cihan Erdönmez ve Doç. Dr. Nuri Kaan Özkazanç’ın yaptığı çalışma, orman yangınlarının temelinde kaza, ihmal, beceriksizlikten çok rant arayışının yattığını gösteriyor.
Çalışmada yer alan bilgilere nazaran, ormanların yok edilmesinde yapılan ormancılık dışı tahsislerin büyük tesiri bulunuyor.
Orman Genel Müdürlüğü’nün istatistiklerine nazaran, 2021 yılında çıkan yangınlardan 124’ü yüksek tansiyon sınırı, santral, trafo üzere güç tesislerinden kaynaklandı. Bu yangınlarda geçen yıl yanan ormanların dörtte biri olan 37 bin 357 hektarı bu nedenlerle yandı. Bu tesislerin orman içine yapılması tek başına yangın riski barındırırken şirketlerin kontratlarda yer almasına rağmen kârlarını daha da artırmak için gerekli bakımları ihmal etmesi riski arttırıyor.
Akademisyenlerin, ormanların maden, güç ve turizm üzere kullanımlar için ormancılık dışı gayelerle son yıllarda daha fazla kullanıma açıldığına dikkatin çekildiği çalışma özetle şöyle:
ORMANCILIK DIŞI TAHSİSLER
Orman ekosistemlerinin ormancılık dışı gayeler için kullanıma açılması son yıllarda sürat kazandı. Kullanıma açılan alanların orman ekosistemi olarak varlığını sürdürme bahtı çok az olduğundan bu alanlardaki orman ekosistemleri türel olmasa bile fiili olarak yok ediliyor. Ormancılık dışı hedeflere tahsis edilen ormanların ölçüsü 2020 yılı itibariyle tüm ormanların yüzde 3,3’ü olan 748 bin hektarı buldu. 2/B ile orman dışına çıkarılanlar da katıldığında ormanların yüzde 6’sı politik kararlarla fiili yahut türel olarak orman olma niteliğini kaybetti.
Ağaçlandırmalar sonucu kazanılan yüzde 3,2’lik orman alanının neredeyse iki katı büyüklüğündeki orman ekosistemi, siyasetçiler eliyle ve mevzuat değişiklikleri aracılığıyla yok edildi.
“AK” YAĞMA DÖNEMİ
AKP devrinde ağaçlandırmayla kazanılan orman ölçüsü 144 bin hektar iken birebir periyotta 2/B ile orman dışına çıkarılan alan 178 bin hektarı, ormancılık dışı hedeflerle yapılan orman tahsisi ölçüsü da 484 bin hektarı buldu. Ormanların toplamda yüzde 2,9’u AKP devrinde politik kararlarla fiili yahut tüzel olarak orman olma niteliğini kaybetti. Böylece iktidar ormanlara kazandırdığını sav ettiği ölçünün beş katını da bu yollarla kaybettirdi.
Her yıl orman yangınlarıyla kaybedilen orman alanlarının 4 katından fazlası maden, güç, turizm, ulaşım üzere ormancılık dışı gayelerle yapılan ve “Dumansız yangın” olarak isimlendirilen orman tahsisleri nedeniyle yok oluyor. Yanan orman alanları tekrar ormana dönüştürülebiliyor lakin güç santralı, maden alanı, otel, golf alanı olan alanlar artık ormana dönüştürülemiyor.
Ülke çapında bu gayeyle yapılan tahsislerle yok edilen ormanların ölçüsü 2020 yılı itibariyle 748 bin hektara ulaştı ama yeniden de bu tahsis uygulamalarına, mevzuatta değişiklikler yapılarak yeni tahsis başlıkları eklenerek devam edildi.
2004 yılından 2020 yılına kadar verilen müsaadelerin toplamı 494 bin hektara ulaştı. Bu ölçü tüm vakitlerde verilen müsaadelerin yüzde 66’sına denk geldi. Üstelik bu müsaadelerin kapsamı yapılan mevzuat değişiklikleriyle gün geçtikçe genişletildiği için verilen müsaade ölçüsü bilhassa 2012 yılından bu yana artış eğilimi gösterdi.
2012 ile 2020 yılları ortasındaki dokuz yılda toplam 342 bin 846 hektarı kapsayan 51 bin 663 müsaade verildi. Buna nazaran, yılda ortalama 5 bin 740 müsaadeyle 38 bin 94 hektar orman alanı ormancılık dışı gayeler için tahsis edildi. Tıpkı yıllar ortasında çıkan 24 bin 357 yangında ise 87 bin 342 hektar büyüklüğündeki orman alanı yandı. Müsaadelerle tahsis edilen orman alanları her yıl yanan orman alanlarının dört katına ulaştı.
ENERJİ MÜSAADELERİ 2’NCİ SIRADA
2012 ile 2020 yılları ortasındaki dokuz yıllık devirde 342 bin 846 hektar alanda 51 bin 663 ormancılık dışı faaliyet müsaadesi verildi. En çok verilen müsaadeler güç dışındaki başka savunma, ulaşım, haberleşme, altyapı üzere alanlardaki müsaadeler oldu. Sayısı 17 bin 74’e ulaşan bu müsaadelerle 128 bin 712 hektar orman alanı farklı maksatlar için tahsis edildi.
İkinci sırada ise güç müsaadeleri yer aldı. Bu periyotta 10 bin 331 müsaadeyle toplam 126 bin 296 hektar orman alanı güç tesisleri için tahsis edildi. Müsaade sayısı olarak öteki alanlardan geride olmasına rağmen kapsadığı alan prestijiyle güç tahsisleri tüm öbür tahsisli alanlara yakın bir büyüklüğe ulaştı. 87 bin 38 hektarlık ormanlık alan için de 22 bin 718 adet madencilik faaliyetine müsaadesi verildi.