ABD Temsilciler Meclisi, Türkiye ile tansiyonu tırmandıracak bir karara dün gece imza attı. Yunan lobisine yakınlığı ile bilinen Demokrat Chris Pappas ve Cumhuriyetçi Frank Pallone tarafından sunulan ve Türkiye’ye yeni F-16 savaş uçakları ile F-16 modernizasyon kitlerinin satışını kısıtlayan yasa tasarısı Temsilciler Meclisi’nde yapılan oylamada 244’e karşı 179 oyla kabul edildi.
Yasa tasarısı ABD Savunma Bakanlığı’nın (Pentagon) 2023 bütçesini içeren Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasa (NDAA) tasarısına eklenecek. ABD Lideri Joe Biden’ın yasa tasarısını veto etme hakkı bulunuyor.
Geçen ay gerçekleşen NATO Başkanlar Zirvesi’nde Türkiye’ye F-16 satışına yeşil ışık yakan Biden’ın ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın birtakım taahhütler vermesi istendi. Şayet Biden Türkiye’ye F-16 satışının ABD’nin ulusal çıkarlarına uygun olacağını onaylarsa ve Ankara da Yunan hava alanının bu uçaklarla ihlal edilmeyeceğini garanti ederse satışa müsaade verilebilir.
“ERDOĞAN KELAM VERMELİ”
Sözcü’nün aktardığı ABD’nin önde gelen medya kuruluşlarından Bloomberg, “Türkiye’nin bu kısıtlama ve önkoşula nasıl karşılık vereceği şimdi belirli değil. Ama Türkiye’ye F-16 ve modernizasyon kitinin satılmasına yönelik bu pürüzün üstesinden gelmek çok güç değil” yorumunu yaptı. Bloomberg’de yayınlanan haberde, “ABD’de Biden’ın Türkiye’ye F-16 savaş uçağı satmasına pürüz geldi. Erdoğan, Yunanistan üzerinde uçmayacakları konusunda mutabakatlı. Türkiye, F-35 programından çıktıktan sonra F-16 satın almak istemişti” denildi.
Tasarıyı sunan Pallone, “Biz burada ne olduğuna dair kapsamlı bir tahlil istiyoruz. Sonuçta bu satışın ABD’nin ulusal çıkarlarına nasıl tesir edeceğini kimse bize söylemedi” dedi.
Türkiye, Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi satın aldıktan sonra yeni jenerasyon F-35 programından çıkarılmıştı. Üretim sürecinde de yer aldığı F-35 programından çıkarılan ve F-35 satışı yasaklanan Ankara, F-16 satın almaya öncelik vermişti.
BIDEN’IN SATIŞ YOLU ÇOK UZUN
Fakat Bloomberg’den bu gelişmeyi tahlil eden kapsamlı bir haber yayınlandı. Haberde bütün senaryoların onaylanması ve Biden’ın F-16 satışına takviye vermesi ve Türkiye’nin Yunanistan üzerinde uçmayacağına kelam vermesine karşın satış yolunun uzun olduğu belirtildi.
Bloomberg’deki haberde, “Kongre, savunma tasarısı Lider Biden’a gitmeden evvel benzeri bir tonda olmalı ya da satışı durdurmak için farklı bir tasarı sunulmalı. Başkan’ın bu tasarıyı veto etme yetkisi bulunuyor. Ayrıyeten Biden, Kongre’de satışa muhalif olanlarla da karşı karşıya kalacak bunlardan öne çıkanı ise Dış Bağlar Komitesi Lideri Senatör Bob Menendez. Şayet tasarı bir biçimde Biden’ın masasına giderse Menendez, bu satışa itiraz edebilecek dört kıdemli kongre üyesinden biri olacak” denildi.
Ayrıca Biden’ın desteklediği bu satışın Kongre’deki Silah İhracat Denetim Yasası ile kağıt üzerinde engellenebileceği de belirtildi. Fakatt makalede, Kongre’nin daha evvel bu türlü bir satışı başarılı bir halde engellemediğine dikkat çekildi.