Emtia piyasasında bir evvelki haftanın satış baskısı geçen hafta başına da taşındı. Emtia piyasasında geçen hafta resesyon telaşları ve jeopolitik risklerin tesiriyle dalgalı bir seyir izlendi. Enflasyonist tasalarla yüksek faiz ortamının devam edeceği beklentileri ve bu paralelde artan resesyon dertleri tesirlerini geçen hafta sürdürdü. Geçen haftanın başında doların, öteki para üniteleri ve emtialar üzerindeki baskısı da devam etti.
İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) atakları sonrası tahvil piyasasında görülen gevşeme ve Rusya ile Avrupa ortasındaki tansiyona ait gelişmelerle geçen hafta emtia piyasasına dalgalı bir seyir hakim oldu.
Merkez bankalarının agresif faiz artırımlarının devam edeceği sinyali verdiği bir ortamda, İngiliz hükümetinin enflasyonla çabaya gölge düşürebilecek vergi indirimi planını duyurması ile tahvil ve döviz piyasasında yaşanan çalkantı, BoE’nin tahvil alımı atılımını açıklamasının akabinde süreksiz de olsa durulmuştu.
Bankadan yapılan açıklamada, piyasa işleyişinin tekrar sağlanması hedefiyle uzun vadeli İngiltere devlet tahvillerinin süreksiz alımlarına başlandığı belirtilmişti. Tahvil alımlarının bir vakit sınırlaması olacağı bildirilen açıklamada, “İhaleler 14 Ekim’e kadar sürecektir. Piyasa işleyişine yönelik risklerin azaldığına karar verildiğinde alımlar meselesiz ve sistemli bir formda azalacaktır” sözleri kullanılmıştı.
Tahvil piyasasındaki gevşeme sonrası artan risk iştahı döviz piyasasında tesirini gösterirken, dolar endeksindeki düşüşle emtia fiyatları üzerindeki baskı azaldı. Dolar endeksi, 20 yılın tepesi olan 114,8’den 112,2 düzeyinde dalgalandı.
Tahvil faizlerinde görülen gevşemenin global hisse piyasalarındaki olumlu tesiri kısa sürse de Avrupa’dan gelen yaptırım haberleriyle birtakım emtialarda yükselişler görüldü.
Geçen hafta 1.615 dolarla Nisan 2020’den bu yana en düşük seviyeyi gören altının ons fiyata, daha sonra yükselişe geçerek haftayı yüzde 1,1 artışla 1.662 dolardan tamamladı.
Analistler, BoE’nin açıkladığı tahvil alım programı ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) yetkililerinin “şahin” tondaki kelamla yönlendirmelerinin akabinde doların gelişen ülke para üniteleri ve emtialar karşısında paha kaybetmesi sonucu altın fiyatlarının yükseldiğini söyledi. Geçen hafta gümüş yüzde 0,9, platin yüzde 0,7 ve paladyum yüzde 4,7 paha kazandı.
82,5 dolar ile 11 Ocak’tan bu yana en düşük düzeyini test eden Brent petrolün varil fiyatı, geçen haftayı yüzde 0,6 azalışla 85,2 dolardan tamamladı. Brent petroldeki düşüşte, ABD’nin petrol stoklarındaki artış kestirimi tesirli oldu.
Metallerde karışık bir seyir izlendi
Geçen hafta metallerde karışık bir seyir izlendi. Bir yandan global iktisattaki sakinlik tasaları fiyatları aşağı istikametli etkilerken, başka taraftan Londra Metal Borsası’nın Rus metal tedarikinin yasaklanmasına yönelik bir çalışma evrakı yayımlayacağına ait haberlerle fiyatlarda üst istikametli hareketler görüldü.
Tezgah üstü piyasada bakır yüzde 1,2 ve kurşun yüzde 1,8, artış kaydederken, alüminyum yüzde 0,8, nikel yüzde 8,9 ve çinko yüzde 2,2 bedel kaybetti. Endonezya’da nikel üretiminin artması nikel fiyatlarında kıymet kaybına sebep oldu.
Tarım emtialarında soya fasulyesi ve pamuk negatif ayrıştı
Tarım emtialarında ise geçen hafta soya fasulyesi ve pamuk negatif ayrıştı. Chicago Ticaret Borsası’nda süreç gören buğday yüzde 4,7 ve mısır yüzde 0,1 paha kazanırken, pirinç yüzde 1,2 ve soya fasulyesi yüzde 4,3 azalış kaydetti. Kahve yüzde 0,5, şeker yüzde 0,2 ve kakao yüzde 4,8 artarken, pamuk yüzde 8 azaldı. Pamuk 3 hafta üst üste paha kaybetti.
Batı Afrika’da kakao üretimine yönelik tasalar kakao fiyatlarının yükselmesine neden olurken, stokların artmasıyla soya fasulyesi fiyatları düşüş kaydetti.
‘Fed’in faiz artırımından sonra ekonomik büyüme telaşları artıyor’
Vadeli süreç ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, Avrupa’da artan hava sıcaklıkları nedeniyle buğday ve mısır üretimine yönelik kaygıların devam ettiğini, bununla birlikte buğday üretiminde artış olduğunu, yüksek üretim kestirimleri nedeniyle yükselişin sonlu kalmasının beklendiğini kaydetti.
Pirincin haftayı düşüşle tamamladığını aktaran Ergezen, Uzak Doğu’dan gelen ekonomik dataların beklentilerin altında kalmasının kaygıları artırdığını, pirinç piyasasında da bunun tesirlerinin izlendiğini söz etti.
Pamuktaki düşüşe değinen Ergezen, ”Fed’in faiz artırımından sonra ekonomik büyüme telaşları artıyor. Tıpkı vakitte üretim varsayımlarında de artış var. Yükselen piyasadan düşen piyasaya dönmüş durumdayız. Bunun bilhassa dokumacılık kesimi için öncu gösterge olabileceğine dikkat etmek gerekir” diye konuştu.
Ergezen, Hindistan’ın şeker ihracatına sınırlama getirmesinin şeker piyasasında düşüşlerin sonlu olmasına yol açtığını belirterek, Hindistan’ın, dünyanın en büyük şeker üreticisi, Brezilya’nın ise dünyanın en büyük şeker ihracatçısı olduğunu, bu nedenle kelam konusu 2 ülkedeki gelişmelerin fiyatlar üzerinde tesiri bulunduğunu kaydetti.
Kahvedeki yükselişe değinen Ergezen, ”Kahve, geçen haftayı hafif yükselişle kapattı. Brezilya’daki kuraklık piyasanın genelinde tesirli. Kuraklık nedeniyle üretimin azalacağı telaşları var. Dünyanın en büyük kahve üreticisi ve ihracatçısı Brezilya’da kahve ihracatı artış gösteriyor. Haziran ayında kahve ihracatı 2,65 milyon tona ulaşarak evvelki yıla nazaran yüzde 11,5 artış gösterdi” formunda konuştu.