Evinde Sebze Yetiştirmeyi Sevenlere Özel Organik ve Sağlıklı Bir Rehber: Hangi Kış Sebzesi Nasıl Yetiştirilir?

Kış salatalarının renkli gereci olan havucu meskeninizde de rahatlıkla yetiştirebilirsiniz. Üstelik bunu yapmak için o denli çok zahmetli sistemlere de gerek yok. Nasıl ekiliyormuş buyrun görelim.

Malzemeler:

• Bir tabak ya da kase (tercihen cam)

• En az 30 santimetre derinliğinde saksı (Genişliğini yetiştirmek istediğiniz havuç sayısına nazaran ayarlamalısınız)

• Keskin bir bıçak

• Kompost ile zenginleştirilmiş toprak (Çiçekçilere ya da yapı marketlerin bitki reyonlarında çalışan uzman şahıslara havuç yetiştireceğinizi söyleyerek en hakikat toprak cinsini temin edebilirsiniz.)

• Çakıl taşları

• Havuç (Miktarını kendiniz belirleyebilirsiniz)

Nasıl Yetiştirilir?

1. Öncelikle kullanacağınız kadar havucu alın. Üst kısmında yapraklar varsa bu yaprakları havucun üstüne asla kesmeden temizleyin. Akabinde bu üst kısmı, birkaç parmak kalınlığında olacak halde keskin bir bıçakla tek seferde kesin. Havucun arda kalan uzun kısmını yemeklerde ya da salatalarda kullanabilirsiniz.

2. Havucun kesip kenara ayırdığınız küçük kısımlarını, kestiğiniz taraf altta kalacak formda bir tabak ya da kaseye yerleştirin. Akabinde tabağa havuç modüllerinin yarısına gelecek kadar pak su koyun ve bu formda beklemeye koyulun. Havuçları ışık alan lakin güneş ışığına direkt maruz kalmayan bir yere yerleştirin.

3.Havuçlara koyduğunuz suyu her gün değiştirin. Havuç modüllerinin üst kısımlarının yeşermesini, alt kısımlarında da saçaklar oluşmasını sağlayın. Yaklaşık bir hafta içinde farkı göreceksiniz.

4.Seçtiğiniz saksının en alt kısmına küçük çakıl taşları yerleştirin. Akabinde toprağı saksının 3/4’üne dek doldurup üzerine saçaklanan ve üstleri yeşeren havuçları dikkatli bir biçimde yerleştirip üzerine yeniden bir ölçü toprak ekleyin. Bu ekim süreci sırasında yeşeren kısımların toprağın altında kalmamasına dikkat edin.

5. Haftada 1 ya da 2 defa sulayarak havuçlarınızın büyümelerini bekleyin.

Malzemeler:

• Dikdörtgen ya da geniş çukur saksı

• Maydanoz tohumu

• Mineral bakımından güçlü toprak

• Sprey şişe

• Su

Nasıl Ekilir?

1. Konutta maydanoz yetiştirmek için birinci olarak kullanacağınız saksının yarısını toprakla doldurun. Rastgele bir araçla toprağı sıkıştırmayın, toprağın gevşek kalmasına itina gösterin.

2. Her bir maydanoz tohumunu birbirinden 5 cm uzakta olacak halde toprağa dizin. Şayet saksınız dikdörtgen ise tohumları yan yana dizebilirsiniz.

3.  Akabinde ekilen tohumların üzerini 10 cm geçecek kadar toprakla örtün. Saksının tüm yüzeyini toprakla kapatmayı unutmayın.

4. Maydanozun saksısını sabah güneşi gören bir yerde koruma edin. Toprağının asla kurumamasına dikkat edin. Toprağı çürütmemek için sprey şişe kullanın. Haftada 2 ya da 3 defa püskürtme prosedürüyle sulayın.

Kekik baharatı et yemeklerinin, salataların, çorbaların vazgeçilmezi olan bir baharattır. Sıhhate birçok yararı olan kekik çayı da en çok tercih edilen bitki çayı çeşitleri ortasındadır.  Konutta yetiştirilmesi de epeyce kolaydır. Hem tohumdan hem de fideden ekebilirsiniz.

• Evde kekik yetiştiriciliği yaparken fazla derin olmayan, yayvan, dikdörtgen yahut kare saksılar tercih etmelisiniz. Saksılar plastik yahut seramik de olabilir lakin kekik toprak saksıda daha güzel gelişir.

• Kekik yetiştireceğiniz saksının altı kesinlikle delik olmalıdır. Zira kekik fazla su sevmez, saksıda biriken su bitkinizi çürütebilir.

• Kekik toprak seçmez, lakin bilhassa killi, gübreli ve kumlu karışımlı bir toprakta uygun gelişme gösterir.

• Kekik fideleri kullanacaksanız, bitkilerinin uzun ömürlü olması için ortalarında kâfi uzaklık bırakmalısınız. Fideleri saksınızın büyüklüğüne nazaran orta araları belirleyerek dikebilirsiniz. Ekimden çabucak sonra da fidelere su vermeyi unutmayın.

• Kekik tohumu ekecekseniz tohumları saksıdaki toprakta açtığınız 2-3 cm’lik çukurlara gömün ve çabuk çimlenmeleri için üstlerine kapak toprağı serpin. Çimlenene kadar da toprağını nemli tutmayı da atlamayın.

• Kekik bitkilerinize her vakit evvel toprak kuruluğunu denetim ederek, tertipli aralıklarla azar azar su vermelisiniz.

• Kekik güneş sever. Bu sebeple saksılarını kesinlikle güneş gören bir yere yerleştirmelisiniz.

• Kekik bitkilerinize yılda iki kez azot yüklü gübre vermelisiniz. Bu gübre kekik bitkisinin gelişimini kuvvetlendirir.

Hem doğal antibiyotik olarak bilinen hem de yemeklere ekstra lezzet katan sarımsak mutfakların demirbaşı olmuş durumda. Pekala onu konutunuzun içinde saksıda kolaylıkla yetiştirebileceğinizi biliyor musunuz? Hayli kolay bu formülleri uygulayarak kolay kolay konutunuzda sarımsak yetiştirebilirsiniz.

Malzemeler:

• 1 bütün sarımsak (Büyük dişli olmasına dikkat edin)

• Killi toprak

• 20 santim derinliğinde bir saksı

Nasıl Ekilir?

1. Sarımsağın dişlerini tek tek ayırın. Lakin kabuklarını soymayın.

2. Saksıya toprağı doldurun, akabinde saksının ortasında 10 santimlik bir çukur açın.

3. Sarımsakların kök uçları alta, filizlenecek yerleri üste gelecek formda bu çukura gömün. Bu süreci yaparken çok taban tabana olmamalarına dikkat edin.

4. Akabinde saksınızı konutun en güneş alan yerine yerleştirin ve sarımsaklarınızın filizlenmesini beklemeye başlayın. Sarımsak güneşi sevdiği için onu konutun güneş alan bir yerinde konumlandırmanız çok değerli.

5. Fazla su sarımsakları çürütebileceğinden haftada 1 ya da 2 defa sulamanız kâfi.

Ispanak, soğuğa sağlam bir bitki olduğu için yanlışsız kurallar altında kışın da yetiştirilebilen ve toprak bakımından çok seçici olmadığı için  birçok zerzevata nazaran çok daha kolay bir biçimde büyüyüp gelişebilen olağanüstü bir sebzedir. Birkaç püf noktayla konutta yetiştirilmesi epey kolaydır.

• Yaklaşık 20 santimetre derinliğinde ve 35 santimetre genişliğinde bir saksı ve ıspanak tohumları temin ederek işe başlayın. Saksı alırken drenajı sağlamak ismine saksının alt kısmında fazla suyun akmasını sağlayacak delikler bulunduğundan emin olun.

• Ispanağı her türlü toprakta yetiştirebilirsiniz. Daha verimli bir halde yetiştirmek isterseniz organik hususlar bakımından  güçlü toprakları tercih edebilirsiniz. Gelelim ekimine!

• Saksının içini bir ölçü toprak ile güzelce doldurun. Doldururken toprağın üzerine çok bastırmayın, gevşek bırakın ki toprak hava alabilsin. Akabinde ıspanak tohumlarını toprağın üzerine koyun. Üzerine ise yine 1,5-2 santimetre kalınlığı geçmeyecek kadar toprak ek edin. Ekim sürecini tamamladıktan sonra su vermeyi unutmayın.

• Ispanağınızı sularken ‘az lakin sık’ mantığını benimseyin. Ispanaklar nemli toprakları sever.

Nane herkesin balkonunda sıklıkla görebileceğiniz ve konutlarda kolay kolay yetiştirilen kusursuz sağlıklı bir bitkidir. Birkaç adımda mis üzere nane ekmek ve yetiştirmek epeyce kolaydır.

• Nane, biraz kumlu lakin humuslu toprakları sever. Bu nedenle çiçekçilerden ya da yapı marketlerinden bahçe toprağı ya da saksı çiçeklerine özel olarak hazırlanmış humuslu toprakları temin edebilirsiniz.

• Saksı çok büyük ve çok küçük olmamalı. Orta-küçük uzunluk ortası diyebileceğimiz, 30 – 40 santimetre çapında ve 20 – 25 santimetre derinliğinde saksıları tercih edebilirsiniz. Saksının alt kısmında kesinlikle fazla suyun akabileceği ve köklerin hava alabileceği drenaj delikleri bulunduğundan da emin olmalı ve fazla suyun akabileceği bir saksı altı tablası temin etmelisiniz.

• Bulabildiğiniz en taze nane demetlerinden 1 demet alın ve her bir ana kısmı, birbirlerinden ayrıldıkları yerlerden yaklaşık 1 santimetre üstte olacak biçimde dikkatlice kesin. Kesme süreci için makas kullanmanız uygun olacaktır.

• Ayırdığınız bu kısımların her birinin gövde kısmını nane yapraklarından ve yan kısımlardan temizleyin lakin üst kısmında kesinlikle nane yaprakları kalsın. Bu halde hazırladığınız birkaç ana kısmın her birini farklı bir su bardağına yerleştirin. Güneş gören bir yerde her bir nane kısmını bekletin. Bir müddet sonra köklenmeye başladıklarını göreceksiniz. Bu mühlet içinde bardaktaki su ölçüsü azaldıkça üzerini doldurmayı da ihmal etmeyin. Köklenmeler oluşmaya başladığında ekime hazır demektir.

• Saksının en alt kısmına birkaç modül taş yerleştirerek delikleri yavaşça kapanmasını sağlayın. Üzerine saksının yaklaşık 3/4’ünü dolduracak biçimde toprağı ek edin. Yerleştirirken toprağı çok bastırmamaya, sıkıştırmamaya itina gösterin. Akabinde toprağın içinde çok derin olmayacak formda, yaklaşık 5-7 santimetrelik oyuklar açın ve bu oyuklara köklenmiş nane kısımlarınızı yerleştirin. Üzerini yeniden çok bastırmadan biraz toprakla örtün.

• Sulama sürecinin mühletini toprağın nemlilik derecesine nazaran belirleyin. İşaret parmağınızla toprağı her gün yoklayabilir, toprağın kurumaya başladığını fark ettiğinizde dikkatli bir halde, nane yapraklarına su değdirmeden, yalnızca toprağı sulayabilirsiniz. Toprak hiçbir vakit kurumamalı, her vakit nemli kalmalıdır.

• Marulu ister tohumdan isterseniz de fideden yetiştirebilirsiniz. Şayet daha süratli ve kesin sonuç almak istiyorsanız direkt fide kullanmanız işlerinizi kolaylaştıracaktır.

• Marul, besin pahası yüksek ve torf bakımından güçlü topraklarda çok daha verimli ve sağlıklı bir halde yetişir. Bu yüzden humus bakımından güçlü bahçe topraklarını tercih edebilirsiniz.

• Evde marul yetiştirmek için saksının çok derin olmaması gerekiyor. Birden fazla marul ekecekseniz marulların büyüdükçe yapraklanıp birbirinin üstünü kapatmaması için uzun saksıları seçmelisiniz.

• Marul, sulamayı seven bir bitki. Lakin çok sulama da marulun süratle çürümesine sebep olabilir. Bu nedenle  toprağını parmağınızla denetim ederek sulama sıklığını basitçe ayarlayabilirsiniz.

• Roka, organik unsurlar bakımından güçlü topraklarda çok daha verimli bir halde yetişir. Bu sebeple roka yetiştirmek için torflu toprakları seçmeniz tavsiye edilir. 

• Saksı seçiminde ise toprağın nem istikrarını sağlayabilecek biçimde altında delikler bulunmalıdır. Ekeceğiniz tohumlar ortasında bırakmanız gereken arayı de hesaba katarak hareket etmeniz de kıymetli olduğundan roka yetiştirmek için uzun dikdörtgen saksıları tercih etmeniz düzgün bir seçenektir.

• Roka tohumlarını ekimden 1 gün evvel nemli bir bezin içinde bekleterek çimlenme suratını artırın. 1 gün sonra dikkatlice nemli bezden ayırdığınız tohumları, içini toprakla doldurduğunuz saksının üzerine en az 2’şer santimetre orta bırakacak toprağa yerleştirin. Üzerine çok olmayacak biçimde toprak serpiştirin, toprağı bastırmamaya itina gösterin. Daha sonra sulayın.

• Roka, nemli topraklarda yetişen ve suyu seven bir bitki olduğundan onu susuz bırakılmamalıdır. Her gün nizamlı olarak sulamalısınız. Sulama için sabah erken saatleri ya da akşam, havanın serinlemeye başladığı vakitleri tercih edebilirsiniz. Her gün tıpkı saatte ve tıpkı ölçüde suyla sulama yapmanız bitkiden alacağınız randımanı artıracaktır.

• Roka, direkt güneş ışığı almayan ve yarı gölge ortamlarda çok daha verimli bir biçimde yetişir. Bu sebeple konutlarınızın ya da balkonlarınızın gölge alanlarını tercih etmeniz gerekir.

Fesleğen biçiminde olan reyhan bitkisi epeyce yararlı bir bitkidir. Sakinleştirici ve korku giderici bir tesiri bulunur. Güç yeniler. Öksürüğü giderir ve sindirim meselelerinin tedavi edilmesinde yardımcı olur. Yetiştirilmesi konutta epeyce kolaydır.

• Reyhan bitkisinin köklerini makasla keserek suya bırakılmalıdır. Bu durum sonucunda kökler 7 gün sonra gelişir. Konut ortamında da yetiştirilen reyhan bitkisi, saksıda hayli kolay bir formda yetiştirilebilir. Konutlarda yetiştirilecek reyhan bitkisi ismine tercih edilecek ortamın düzgün güneş aldığından emin olmak gerekir.

• Toprağın humus açısından güçlü olması gerekir. Bununla bir arada toprağın yeterli drenajlı olması hayli kıymetlidir. Burada saksının altına çakıl, antep fıstığı kabukları, ceviz kabukları konulabilir.

• Ekim esnasında her fide ortasında 20 santimetre kadar boşluk bırakılmalıdır. Bu boşluklar havanın daima değişmesine ve fidenin oksijeni yeterli almasına imkan sağlar.

• Reyhan bitkisi güneşli ortamları sever. Çok suya muhtaçlık duymaz. Bu yüzden toprağı kuru olunca sulanmalıdır. Reyhan güneşin yanı sıra rüzgarı sever. Reyhanın sağlıklı bir halde gelişmesi ve yetişmesi ismine haftada bir kez kesme süreci yapılmalıdır.

Mis üzere salatalardan çeşitli  yemek tanımlarına, lezzetiyle mutfağımızın en vazgeçilmezlerinden biri olan taze soğanları meskende yetiştirmek çok kolaydır. Haydi başlayalım!

Malzemeler:

• Büyük uzunluk saksı

• Organik unsurlar bakımından güçlü toprak 

• Doğal gübre

• Arpacık soğan

• Sulama kabı

1. Saksının altına bir ölçü toprak yerleştirin ve üzerine gübreden koyun. Az bir ölçü gübre kâfi olacaktır. Sonrasında yeniden toprak ek edin. Toprağı ve gübreyi yerleştirirken çok bastırmamaya, toprağı hava alabilecek bir formda bırakmaya dikkat edin.

2. Arpacık soğanları sürgün yeri üstte kalacak halde toprağın içine yerleştirmeye başlayın. her bir arpacık soğanının ortasına 10 santimetre kadar boşluk bırakmaya ihtimam gösterin. Ektiğiniz arpacık soğanları büsbütün toprağa gömmemeye, sürgün kısmını biraz toprağın üzerinde bırakın.

3. Soğan fazla nemli ya da kurak olmayan, direkt ve şiddetli güneş ışığı almayan lakin güneş gören çabucak her ortama ahenk sağlar.  Fazla sulama yapıldığında soğan köklerinde çürümeler oluşacağı için yaklaşık 2 günde 1 olacak halde, sprey şişeyle sulama yapmak kafidir.

4. Soğanlarınız 3-4 gün içinde yeşillenmeye başlar, 1 hafta sonrasında ise filizlenir. Bu kademeden sonra taptaze soğanlar kullanılır hale gelir. Bu nedenle sulama ölçüsünü (havalar çok kurak değilse) azaltmanız yerinde olur.

Bitkiler büyüyebilmek ve çoğalabilmek birtakım elementlere gereksinim duyar. Bilhassa saksı içerisinde yetiştirilen bitkilerin birden fazla hazır olarak satın alınan toprak karışımlarında ömürlerini sürdürmeye çalışır. Lakin bazen bu yetersiz kalır. Bu etapta soğan kabuklarından organik gübre yapmayı deneyebilirsiniz. 1 adet soğanın dış kahverengi kabuğunu 500 ml’lik bir kapta üstüne su ekleyerek bir gece bekletin. Sonraki gün suyun renginin değiştiğini göreceksiniz. 1 yemek kaşığı kadar soğan kabuğu suyunu 200 ml’lik su bardağı içinde su ile seyreltin ve bitkiye uygulama yapabilirsiniz.