Geçtiğimiz haftalarda Düzce’de yaşanan ve Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı (AFAD) tarafından 5.9 olarak ölçülen zelzele ülke genelinde panik yarattı. Düzce’de daha evvel yaşanmış sarsıntılar sonucunda alınan tedbirler bugünkü zelzelede can yahut mal kaybını önlese de, bu tablo Türkiye genelinde geçerliliğini yitiriyor.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un yaptığı açıklamaya nazaran rastgele bir zelzelenin yol açabileceği kayıpların önüne geçmek üzere ülke genelindeki kentsel dönüşüm projeleri hızlandırılıyor. Buna nazaran Türkiye genelinde 24 milyon vatandaşın sarsıntıya güçlü konutlarda oturduğu kaydedilirken, şu ana kadar 81 vilayette 3 milyon 200 bin konut yenilendi ve 6.6 milyon konut ve işyerinin de kontrolleri tamamlandı. 922 ilçede 250 bin konutun dönüşümü ise devam ediyor.
Kentsel dönüşümün, yapı stokunu yenilerken öteki yandan kentlerimizdeki hayat kalitesini artırarak iktisada olumlu katkılar sunulabilecek bir uygulama olduğunu belirten ARI Şehircilik İnşaat Danışmanlık Kurucusu ve KENTSEV Vakfı Kurucu Üyesi Kent Plancısı Murat Ayan, mevzuyu şu sözlerle kıymetlendiriyor:
“Kentsel dönüşüm, yalnızca binaların yenilenmesi olarak görülmemelidir. Zira kentsel dönüşüm, yapıları afetlere karşı daha güçlü hale getirirken, birebir vakitte kentsel altyapının düzenlenmesini, kamusal hizmetlerden en düzgün formda faydalanılmasını sağlıyor. Bunun yanı sıra mevcut hayat kalitemizi artırmak için değişime kapı aralıyor.”
KENT NÜFUSUNUN DÜNYA NÜFUSUNA ORANI 2030’A KADAR %60’A ÇIKACAK
Birleşmiş Milletler (BM) Ekonomik ve Toplumsal İşler Dairesi’nin raporuna nazaran, dünyada kırsal kesitten kentlere göç, 2050’ye kadar artarak devam edecek. Bu tarihe kadar kent nüfusuna 2,5 milyar kişi daha eklenecek. Bugün kentlerde yaşayanların dünya nüfusuna oranı %55 iken, bu oran 2030’a kadar %60’a çıkacak. 2050’de ise %68’e ulaşacak.
Ülkemizde de oluşmaya başlayan bu tablonun artan kent nüfusuna bağlı olarak, daha fazla altyapı yatırımı yapılması ve konut muhtaçlığının giderilmesi manasına geldiğini söyleyen ARI Şehircilik İnşaat Danışmanlık Kurucusu ve KENTSEV Vakfı Kurucu Üyesi Kent Plancısı Murat Ayan, “Kentlerimizin artan nüfus karşısında daha yenilikçi altyapı hizmetleriyle akıllı hale getirilmesi gerekiyor. Bilhassa afetler üzere beklenmedik durumlarda hazırlıklı olmasını sağlayabilecek bir plana gereksinim var” dedi.
“FİNANSAL TAKVİYE SAĞLANAMAYAN BÖLGELER, AFETLERE KARŞI HALA RİSKLİ”
Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımızın ve belediyelerimizin hazırlamış olduğu master planları ve kentsel dönüşüm strateji dokümanlarının bu kapsamda büyük bir ehemmiyet taşıdığının altını çizen Murat Ayan, “İhtiyacın ne olduğunu ve öncelikli alanların hangi bölgeler olduğunu yanlışsız bir formda belirleyerek, bu alanlar başta olmak üzere uygulanabilir bir modelle kentlerimizi afetlere karşı sağlam kılmak, ömür kalitesini artırmak mümkün. Finansal sebeplerle yenilenmenin sıkıntı olduğu alanlarda riskler şimdi ortadan kalkmamış olsa da, özel kesimin kâr beklentisi ile süreç ilerlemiyor yahut başlayamıyor. Bu çeşit bölgelerde devletin makul teşvik ve finansal takviye paketi vermesi kritik bir öge olarak karşımıza çıkıyor” biçiminde konuştu.
“ÖZEL BÖLÜM VE SİVİL TOPLUM KURULUŞLARININ İŞBİRLİĞİNİN KUVVETLENDİRİLMESİ GEREKİYOR”
Konuyla ilgili tekliflerde bulunan Murat Ayan, kelamlarına şu halde devam etti:
“Ülke genelinde afetlere karşı çaba kapsamında kentleri yine yapılandırma konusunda kamu, özel bölüm ve sivil toplum kuruluşları işbirliğinin kuvvetlendirilmesi ve vatandaşların bu mevzuda daha da hassas davranmaları gerekiyor. Kamu eliyle yapılan projelerdeki finansal dayanak ve indirimlerin, özel dalın proje üretmesi için belli kriterler karşılığında oluşturulması gerekiyor. Bu sayede hem kamunun üzerinden büyük bir yük kalkmış olacak hem de finansal takviye alan özel dal dönüşümün yürütülmesi konusunda daha aktif yol alacak.”
Murat Ayan 7 BİNDEN FAZLA KONUT VE İŞYERİNİN DÖNÜŞÜMÜ İÇİN 160 BİN UZLAŞMA GÖRÜŞMESİ YAPTILAR
ARI Şehircilik İnşaat Danışmanlık Kurucusu ve KENTSEV Vakfı Kurucu Üyesi Kent Plancısı Murat Ayan, kelamlarını şu biçimde sonlandırdı:
“Biz de firma olarak bu süreçte kamu faydasının gerçek paylaşılması doğrultusunda hareket ediyoruz. Kentsel dönüşüm yapılacak alanlarda faaliyet gösteren ilgili kurumlar, sivil toplum örgütleri, lokal aktörler ve orada yaşayan halkla irtibata geçerek mevcut gereksinimleri belirliyoruz. Bölgesel olarak belirlenen muhtaçlıkları göz önünde bulundurarak katma bedelin de en adil ve yararlı biçimde dağıtılmasını sağlıyoruz. Kentsel dönüşüm kapsamında bugüne kadar sel ve yangın bölgeleri de dahil olmak üzere toplamda 4 bin 700 hektarlık 20’den fazla alanda 7 bini aşkın konut ve işyeri için 160 bine yakın uzlaşma görüşmesi gerçekleştirdik. 4 bin 200 bağımsız ünitenin dönüşümü için de çalışmalarımızı sürdürüyoruz.”