Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) Merkez Hakem Konseyi (MHK) ağustos ayı eğitim seminerinde basını bilgilendiren MHK Lider Vekili Murat Ilgaz, her konumda VAR müdahalesinin konuşulmasının hakemlerin öz inançlarını azalttığını ve VAR’a bağımlılık yarattığını söyledi.
Riva Hasan Doğan Ulusal Ekipler ve Kamp Tesislerindeki seminerin birinci kısmı basına açık gerçekleşti. Seminerin başında yer alan Muhteşem Lig hakemleri, TFF Lideri Mehmet Büyükekşi‘nin konuşmasından sonra salondan ayrıldı. Büyükekşi ile birlikte MHK Lider Vekili Murat Ilgaz ve MHK Hakem Danışmanı Hugh Dallas, Muhteşem Lig’de geçtiğimiz iki haftanın değerlendirmesini yaptı, gazetecilerin sorularını yanıtladı.
İlk iki haftada hakemlerden yüzde 94.4 başarı
“Yıllar içinde her türlü olay için, kolay taç atışı için bile hakemlerin, VAR’ın konuşulduğunu tespit ettik.” diyen Ilgaz şöyle devam etti:
“Bu durum hakemlerin öz inançlarının azalmasına, VAR’a bağımlılık yaratmasına, bu yüzden neredeyse kararlarını VAR’a danışarak vermelerine yol açtı. Protokol gereği konuşmaları minimuma indirdiğimizde, hakemler artık büsbütün alandaki yardımcılarla, 4. hakemle maç yönetmeyi, anında karar verip rastgele bir protokol dışında yardım gelmeyeceğini biliyorlar. Bu durumla teknik ve disiplin kararlarının neredeyse çok yüksek oranda kusursuz olduğunu görebiliyoruz.
Tartışılan bir kaç durum elbette olacaktır, zira kusur herkes için var. Herkes her grup için geçerli bu. Biz de kusurdan arınmış bir kurum değiliz. Kesinlikle dönem içinde yanlışlar yapacağız. Kıymetli olan yanlışların minimuma indirilmesi ve standardın sağlanması. Tıpkı maçta bile sağlanmadığı oluyor. Bunun için bütün bu eğitimler yapılıyor.”
VAR’da 18 maçta iki düzeltme
Hakemlerin protokole son derece sıkı bağlı olduklarını ve VAR denetimi yapıp onun dışında müdahalede bulunmadıklarını da söyleyen Ilgaz, “Bütün maçlarda yalnızca iki tane VAR müdahalesi oldu. Biri ceza alanı içinde elle oynamakla ilgiliydi. Görülmesi çok sıkıntı olan elle oynamaydı. İkinci müdahale de golü atan oyuncunun atak başlangıç anında elle denetim ettiği ve gol attığı konumdu. Tespit edildi, VAR’da düzeltildi. 18 maçta yalnızca iki düzeltme. 3 tane de de ofsayt. Dünya standartlarına nazaran son derece güzel oran.” formunda konuştu.
MHK Hakem danışmanı Hugh Dallas da, TFF ailesine katıldığı için mutlu olduğunu belirterek, “Üç saatlik verimli bir toplantımız oldu hakemlerle. İki hafta müsabakalarını da yakından takip ettim. Hakemlerin performansı manasında etkilendiğimi söyleyebilirim. Olağan kimi kusurlar var lakin olağan. Harika Lig’in hakemleri açısından konuşursak rekabetçi bir lig olduğun söyleyebilirim. Hakemlerin işleri sahiden sıkıntı Türkiye’de. Bundan sonra da çalışmalarımızı sürdüreceğiz.” değerlendirmesinde bulundu.
TFF Lideri Mehmet Büyükekşi’yi işaret eden Dallas, “Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde bulundum ve daha evvel bu derece hakemlik konusuna tutkuyla bağlı olan lider ve genel sekreter görmedim. Onların takviyesi hem benim hem de tüm hakemlere kolaylık sağlayacaktır.” sözünü de kullandı.
“Hataları minimize etmeye çaba edeceğiz”
Toplantıda daha sonra soru-cevap kısmına geçildi.
Hugh Dallas, yansılara neden olan Beşiktaş maçındaki hakem idaresini nasıl gördüğüne ait soruya karışlık, “Maç bugünkü toplantımızda da gündeme geldi. Konumları izledik. Daha güzel hale getirilmesi gereken şeyler olduğu konusunda fikir birliğine vardık fakat hakemlikte harikaya ulaşmak son derece zordur. Kusurları minimize etmeye çaba edeceğiz.” cevabını verdi.
Murat Ilgaz ise, MHK olarak Beşiktaş maçı hakemine bu hafta misyon verilmemesiyle ilgili soruyu, şöyle yanıtladı:
“Geçtiğimiz 2 haftada birtakım minör yanılgılarla elbette karşılaştık. Türkiye’de sarı kartların çok kolay çıktığını ve devamında problemler yarattığını tespit ettik. Yalnızca bunlar değil çok fazla taciz, mobbing var hakemlere. Tıpkı oyuncular Avrupa’da daha değişik Türkiye’de daha değişik tavırda oluyorlar. Biz tespit ettikten sonra 2 haftada mobbing konusunda hakemlerin daha güçlü yaptırımlı davranmasını istedik. Teknik heyetlerin daha fazla hararetli olduğunu gördük. Bununla ilgili de önlem alsınlar diye hakemleri uyardık. Birinci sarı kartın biraz ucuz, kolaya çıkması sebebiyle ikinci sarı karttan ihraç edilmesi tartışılır hale geldi. Hakemlere, ‘sarı kartlar el bombası üzeredir, yüzde yüz gerçek olması gerekir’ dedik. ‘Basit sarı karttan sonra ikiciden ihraç ederseniz, birincisi daha fazla sorgulanır ve ihraç da daha fazla sorgulanır’ dedik. ‘Mutlaka büyük bir ciddiyet ve doğrulukla gösterilmesi gerekir’ dedik. Birinci sarı karttan hakem tarafından kaçınılabilirdi lakin ikinci olmayacak demek kelam konusu değil, ikinci kart gerçek. Lakin maçın gidişatı kararları tartışılır hale getirdi. Açık olmak gerekirse iki değerli karar var, iki penaltı da doğruydu. Ancak maç içinde standardı tutturamaması, birinci maçın verdiği tedirginlikle istediğimiz düzeyde maçı tamamlayamadı. Biz de bu sabah kendisine ve öbür hakemlere, zira öteki hakemler de deneyim kazanmak zorunda bu yanlışlardan, ‘çok fazla sarı gösterildiğini, bunun azaltılması gerektiğini’ bilhassa vurguladık. Ne vakit vazife alacak Yasin Kol? Gözlemci raporları çok tatmin edici değil. Eksiklikleri doğrultusunda, iki tane gözlemci notu kabul edilebilir sonların birazcık dışında. Buna paralel biraz dinlenecek ve sırası geldiğinde maç verilecek.”
TFF Lideri Mehmet Büyükekşi ise, bir soruya karşılık, tenkitlerin yapan olmasını istediğini ve ellerinden gelen her çabayı göstereceklerini kaydederek, şunları söyledi:
“Hakemlerin fiyatlarını yüzde yüz arttırdık. Hakem konuşulmasın istiyoruz artık. Öz tenkit yapmaktan kaçınmıyoruz. Objektif ve şeffafız. Yanlışsa söyleriz fakat hakemlerimizi de kimseye dövdürtmeyiz. Hakikat olanın da yanında olacağız. Kendi eserimizi kötülemeyelim. Bir yanlışı bütün hakemlere mal etmeyelim. Birtakım hakem programlarında çıkanlar da hakemlik yaptılar. Üç ileri bir geri al…İnsan yanılgı yapmaya müsait, yapabilir, kâfi ki makus niyet olmasın. Biz hepsinin uygun niyetli olduğunu farz ediyoruz ona nazaran de hareket ediyoruz.”
Büyükekşi: “Başkan ve teknik adamlar da kendi öz tenkitlerini yapsınlar”
Beşiktaş Lideri Ahmet Işık Çebi ile görüşmesi de sorulan Büyükekşi, bunları eski metot şeyler olduğunu ve yeni bir federasyonu temsil ettiklerini vurgulayarak, şunları lisana getirdi:
“Bunları duymak istemiyoruz, bu türlü şeyi de kabul etmeyiz muhakkak. Biz kulüp lideri telaffuzuyla hareket edersek o vakit TFF’nin misyonu kalmaz. O vakit her kulüp derse bunu istemiyorum, kim yönetecek maçları. 25 hakem var Harika Lig havuzunda. 6 tanesi sakatlandı 19 kaldı. Bu türlü bir şey yok. Zati hakemleri MHK atamıyor. Hasebiyle ilgili olay Yasin Kol ile ilgili değil olağan akış, sistem var. Yaklaşık 40 tane kriter var. Bu kriterlere nazaran hakem atamaları bilgisayar tarafından yapılıyor. Rastgele bir kulüp ben bu hakemi istemiyorum dememeli. Seçmiyorlar ki. Bu türlü bir şey yok. Puanları var hepsinin, ona nazaran sistem atama yapıyor.
Hakem performansını hem maddi hem manevi olarak kıymetlendiriyoruz. Uygunsa maddi olarak daha fazla kazanacak berbatsa daha fazla kaybedecek. 2-3 hafta ceza alan hakemleri sistem yapacak. Ferdî olmayacak. Mecburen 6 genç hakem koyacağız. O denli bir şey yok o istenmez bu istenmez diye. O vakit biz bu ligi bırakalım. Biz kendi ekiplerimize bakalım. Lider ve teknik adamlar da kendi öz tenkitlerini yapsınlar, hakemle ilgili konuşmasınlar, hakemle ilgili biz konuşacağız.”
Yöneticilerin maç sonu açıklamaları
Kulüp yöneticilerinin maç sonu hakemlerle ilgili açıklamalar yapmasına rastgele bir ceza uygulanıp uygulanmayacağı sorusu yöneltilen Büyükekşi, başından beri düzgün niyetli olduklarını söylediklerini fakat her şeyin de bir sonu olduğunu belirterek, şöyle devam etti:
“Sınır zorlanırsa biz de gerekenleri yapmaktan geri durmayız. 5 Avrupa ülkesine yazı yazdırdım, onların talimatlarını araştırıyoruz. Tahkim heyetine bir şey deme lüksümüz yok. Lakin talimatları değişme hakkı bizim. Sabrımızı da zorlarlarsa bunu yapmaktan geri durmayız. Muhteşem Lig’de yalnızca 4 tane ekip yok. 15 tane daha ekip var, başka ligde gruplar var. O kadar çok yapacak iş var ki. Başarılı olamazsak Şampiyonlar Ligi’nde gelecek yıl Türkiye grubu 3 eleme oynayacak, bunları düşünelim evvel. Ulusal ekip C liginde oynuyor. Tekrar geçmişteki muvaffakiyete ulaşabiliriz, bunları konuşalım. Futbolculara da seslenmek istiyorum. Biri yere yatıyor, sedye diyorsunuz, 30 saniye sonra bir bakıyorsunuz tazı üzere koşuyor. Güzel niyetli olalım, hakemleri aldatmak için hareket etmeyelim. Büyük ekip karşısındaki, öbürü de Türk grubu. Düşman değiliz ki, bunun şuurunda olmamız lazım evvel. Maçı kaybeden, berabere kalan çıkıp çabucak hakemi hatalı ilan ederse bu iş sürdürülemez.”