Getty ImagesYıllardır tartışılan Kredi ve Yurtlar Kurumu (KYK) tahsil kredisi borçları konusu, son günlerde birtakım gençlerin KYK borçlarına karşı yürüttükleri kampanyanın toplumsal medyada görünür olması akabinde yine kamuoyunun gündemine geldi.
Birçok muhalefet partisi de mevzuyla ilgili açıklama yaparak KYK borçlarının faizlerine reaksiyon gösterdi.
Hükümet cephesinden ise şimdi resmi bir açıklama gelmedi.
TARTIŞMA NASIL DOĞDU?
KYK borçlarını eleştiren bir küme genç, KYK Borçlular Hareketi imzasıyla bir kampanya yürütüyor.
Hem bu hareket hem de ferdi olarak KYK borçlusu gençler, son devirde hesaplanan yüksek faizleri toplumsal medyada gündeme getirdi.
Gençler, kendileri için hesaplanan faizlerin ekran imajlarını toplumsal medyada paylaşmaya başladı.
Bunun akabinde siyasi partiler de mevzuyu daha ağır biçimde ele aldı.
Lisans eğitimi için aldığım 41bin tl kredinin geri ödemesi !! İstenen bu miktar şaka olmalı #kykborcu#kykkredi pic.twitter.com/I8kuPhlCEY
— Esra 🐝 (@runesrarun) July 9, 2022
KILIÇDAROĞLU’NDAN FAİZLERİ ÖDEMEME ÇAĞRISI
Muhalefet partileri gerisi gerisine bahisle ilgili açıklamalar yaptı.
CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, bir gencin borcuyla ilgili tweet’ini alıntılayarak paylaştığı iletisinde faizli borçları ödememe davetinde bulundu:
“Gençlere sesleniyorum: Faizli KYK borçlarını ödemeyin! Bir sene içinde iktidara geliyoruz; kelamını verdiğim üzere, sizden yalnızca ana para talep edilecek, o da iş bulduğunuzda.”
İYİ Parti Genel Lideri Meral Akşener de tekrar Twitter’dan paylaştığı bildirisinde, “Alınan paranın kat kat ziyadesiyle borçlanmanın bitmesine de, KYK borçlarının, toplumsal sorumluluk projeleriyle geri ödenmesine de çok az kaldı!” dedi.
Zafer Partisi Genel Lideri Ümit Özdağ ise Twitter’da, “100 milyar doları Suriyelilere ümmete yardım diye 71 milyar doları değişik ülkelere insani yardımı diye harcayan AK Parti öğrencilere tefeci faizi uyguluyor. İnanılır üzere değil. Yandaş şirketlerin silinen borçlarını tahsil edip öğrencilerin borçlarını ödeyerek sileceğiz” iletisini paylaştı.
AKP’Lİ KÜLÜNK’TEN FAİZLERE TEPKİ
Hükümet cephesinden hususla ilgili şimdi bir açıklama gelmezken Adalet ve Kalkınma Partisi MKYK üyesi ve eski milletvekili Metin Külünk yüksek kredi faizlerine reaksiyon gösterdi.
Külünk, paylaştığı Twitter iletilerinde ilgili kurumların bu sorunu çözeceğine inandığını söyledi:
“Öğrencilerimizin aldığı KYK kredilerine uygulanan faiz öğrencilerimiz ortasında çok önemli rahatsızlığa neden oldu, Kesinlikle kaldırılmalıdır. Evlatlarımız derslerine mi odaklansın, yoksa 4 yıl sonra ödeyeceği faiz ölçüsüne mı… Olmaz, olmamalı.
“İnanıyoruz ki, ilgili kurumlarımız bu sorunu kesinlikle çözecektir. Faizsiz taksit yapılanması olmalı.”
Getty Images’26 BİN TL’LİK BORCUM 74 BİN OLDU’
Peki KYK kredisi borçlusu gençler ortadaki durumu nasıl yorumluyor ve ne istiyor?
BBC Türkçe‘ye konuşan KYK borçlusu gençler, bilhassa ekonomik sıkıntıların arttığı bir devirde bu borçların hayatlarına çok büyük bir mahzur çıkarttığını söylüyor.
Erzincan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Siyaset Bilimi kısmından yeni mezun olan Ayşenur, e-devlet üzerinden geçtiğimiz günlerde borcunu öğrendiğini, çok şaşırdığını ve sonra birçok kişinin birebir şeyi yaşadığı bilgisine ulaştığını söylüyor:
“Ben 26 bin küsurluk bir borca imza atmıştım. Artık toplam 74 bin TL’lik borç çıktı. Şayet peşin ödersem yüzde 30 indirimli oluyor. Bunu öğrendikten sonra etrafımdaki birçok kişinin de birebir şeyi yaşadığını gördüm.”
Ayşenur, artık iş aradığını ve işe girmesi durumunda bu borcun kendisini çok zorlayacağını belirtiyor:
“KPSS’ye çalışıyorum ve iş arıyorum. Kamuda işe girmek kolay değil. Şayet özel kesimde bir işe girersem büyük ihtimalle minimum fiyat alacağım ve aldığımın büyük bir kesimini borca vereceğim. Neden kendi ülkemde, imza attığım meblağ dışında bir ölçü ödemek durumuna sokuluyorum? Enflasyonun bedelini neden biz ödemek zorundayız?”
Ayşenur tahlil için birinci adım olarak bu borçların faizlerinin silinmesi gerektiğini savunuyor.
‘BORÇLARIN SİLİNMESİNİ TALEP EDİYORUZ’
Geçen yıl İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olduğunu ve staj akabinde artık iş aradığını belirten Mert Batur, kendi ödeme buyruğunun geçtiğimiz aylarda geldiğini, ana borcunun faizle ikiye katlandığını, etrafında 180 bin TL’ye varan borçla karşılaşan gençler olduğunu anlatıyor.
2020’den bu yana KYK Borçluları Hareketi ismiyle bir ortaya geldiklerini belirten Batur, 2017’den bu yana bilhassa seçim periyotlarında siyasetçilerin kelamlar verdiklerini, 2019’da hükümetin de bu bahiste bir adım atacağını söylediğini fakat bir adım görmediklerini söylüyor.
2020’de hareketi kurmalarından sonra Meclis’te borçların yine yapılandırması konusunda bir karar çıktığını lakin bunun da problemleri çözmediğini ekliyor:
“Bu borçların ödenmemesinin temel nedeni bu gençlerin şimdi bir işe girmemiş ya da girse bile taban fiyat düzeyinde kazanıyor olması. O günden bugüne enflasyondaki yüksek artış ve hesaplama sistemindeki değişiklik borçları çok katlamış oldu. Temelde, toplumsal devletin gereği olarak borçların silinmesini talep ediyoruz. Meclisten bir günde geçecek bir yasaya bakıyor. KYK’nın burs ve kredilerinin tekrar düzenlenmesi gerekiyor.”
Konuyla ilgili resmi dataların şeffaf olmadığını savunan Batur, kendi hesaplamalarına nazaran beş milyonun üzerinde gencin KYK borçlusu olduğunu, borçları nedeniyle icra takibine uğrayan gençlerin sayısının ise yüz binlerce olduğunu öne sürüyor.
Getty Images‘BU BORÇ HAYALLERİMİZİ, KENDİ HAYATIMIZI KURMAMIZI ENGELLİYOR’
Borçlarının hesaplanmasını bekleyen de yansılı.
Lisans eğitimini bitirip Yıldız Teknik Üniversitesi’nden sosyoloji kısmında yüksek lisans eğitimine başlayan Ebru Sert, lisansta 29 bin kredi kullandığını, artık faizinin hesaplanmasını beklediğini belirtiyor.
BBC Türkçe‘ye konuşan Sert, öfkeli olduğunu söylüyor.
Borç durumunun gündelik hayatlarına sirayet ettiğini belirten Sert, bunun hayat kurmalarının önünde bir mani olduğunu aktarıyor:
“Herhangi bir planımızda dahi devlete olan borcumuzu düşünmek durumunda kalıyoruz. Hayatında çeşitli değişiklikler yapmak isteyen lakin halihazırda KYK borcu bulunduğu için yapamayanlar, evlenmek isteyip evlenemeyenler, ailesinin konutundan ayrılıp üniversiteye gelip kendine bir hayat kurmaya çalışıp mezun olduktan sonra iş bulamayan ve aile konutuna dönmek zorunda kalanlar… Bunlar birinci elden aklımıza gelenler. Bu borç hayallerimizi, gelecek planlarımızı, kendi hayatımızı kurmamızı engelliyor.”
‘KYK BORCU YÜZÜNDEN MEZUN OLMAK İSTEMİYORUM’
Konuştuğumuz, Hacettepe Üniversitesi psikoloji kısmı üçüncü sınıf öğrencisi İbrahim Demiryürek ise mevcut KYK kredisinin kendisinin de yetersiz olduğunu savunuyor:
“Şu anda kirada oturuyorum. Meskende iki bireyiz, 1250’şer kira ödüyoruz ve KYK’nın ölçüsü 850 TL. Bununla kiramızı bile ödeyemiyoruz. Part-time işlerde, kafelerde, komilik, garsonluk üzere işlerde çalışıp bir yandan geçimimizi bunlarla sağlıyoruz. Bu işlerin okulumuzla çakıştığı günler de oluyor lakin geçinebilmek ismine okula değil de çalışmaya gidiyoruz.”
Üniversite öğrencisi, bu kredinin artırılması ve bunun burs olarak verilmesi gerektiği görüşünde.
Demiryürek, KYK borcu nedeniyle mezun olmak istemediğini de ekliyor:
“KYK kredisi yüzünden mezun olmak istemiyorum zira öteki arkadaşlarım mezun olduğunda 100, 150 bin liralık kredi borçlarıyla mezun oldu ve ben geleceğim ismine bundan dolayı kaygı ediyorum. Bu borçla hayata atılmak, geçinmek ve bunu ödemek sıkıntı bir şey. Birçok gencin bu koşullar altında yapamayacağı bir şey. En azından bir yıl daha geciktireyim diyorum. Bu derde da bir deva bulunduktan sonra mezun olmak istiyorum. Bunu ödeyecek bir durumda değilim, milyonlarca genç de bu türlü.”