Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, TRT Haber özel yayınında soruları yanıtladı. İşte Bakanı Alim’in açıklamalarından öne çıkanlar:
“Tarihte bu çapta bir salgın yok. Salgın tüm dünyayı etkiledi. Uzaktan çalışma üzere 20-25 yıl sonra hayata geçer denen birçok değişim hayata geçirildi. Uzaktan eğitimin bu kadar kitlesel bir seviyeye ulaşabileceğini varsayım edemezdik. Pandemi tüm bunları öne çekti.
Milli devletlerin ne kadar kıymetli olduğu bu periyotta ortaya çıktı. Dünyanın her tarafında hastane önünde ölen beşerler var. Ancak Türk devleti, bu periyotta toplumsal devlet vasfını ne kadar öne çıkardığını gösterdi.
Türkiye, bir Türk dünyanın neresinde olursa olsun onun elinden tutuyor. Bu süreçte devlet ve toplum ortasında bir inanç oluştu. Türkler dünyanın neresinde olurlarsa olsunlar kendilerini yalnız hissetmiyorlar.
“Aralıkta yapılan fiyat artışı tarihi bir kıymete sahiptir”
Salgın sürecinden sonra dünyada harika bir ekonomik dalgalanma oldu. Hammadde kaynaklarının üretim alanlarında problemler ortaya çıktı. Bu devirde ulaşım ve tedarik zincirlerinde sorunlar ortaya çıktı. Tüm bunların ağır olarak yaşanması, dünyanın birçok ülkesinde sorun meydana getirdi. Enflasyon artmaya başladı. Bunun Türkiye’ye de yansımaları var. Neden bu kadar çok yansıyor diye sorulabilir, bunun sebeplerinden biri güç fiyatlarındaki artış. Başkası ise döviz fiyatlarındaki artış.
Türkiye’nin dışardan aldığı güç maliyeti 40 milyar dolar civarındaydı, bu sene sonu prestijiyle bu ölçü 107 milyar dolar civarında. Biz bu aksiliklerin topluma tesirlerini azaltmak zorundayız. Biz işçileri ve çalışanları korumak durumundayız. Bunun için biz bu alandaki ıslahatları daha kıymetli görüyoruz. Aralıkta yapılan fiyat artışı tarihî bir değere sahiptir.
Asgari fiyat düzenlemesi sahiden tarihi nitelikte bir adımdır. İhtilal diyebileceğimiz şey minimum fiyat seviyesinde bütün ücretlilerin gelirlerinin vergi dışı bırakılmasıdır. Bu tarihî bir şeydir.
“Ek gösterge konusunda 6 milyon insanı etkileyen bir düzenleme yaptık”
Türkiye’nin dışardan aldığı güç maliyeti 40 milyar dolar civarındaydı, bu sene bu ölçü 120 milyar dolar civarında. Biz bu aksiliklerin topluma tesirlerini azaltmak zorundayız. Biz işçileri ve çalışanları korumak durumundayız. Bunun için biz bu alandaki ıslahatları daha değerli görüyoruz. Aralıkta yapılan fiyat artışı tarihi bir ehemmiyete sahiptir.
Kamu çalışanlarının emeklilikleri ek gösterge sayılarıyla belirleniyor. Bu bahiste yaklaşık 6 milyon insanı etkileyen bir düzenleme yaptık. Kapsamı hayli geniş tutuldu.
“EYT çalışmasını aralıkta Meclis’e sunacağız”
Biz 1999 öncesi işe girmiş olanların yaş sorunu yüzünden emeklilikte karşılaştıkları sorunun tahliline dönük düzenleme hazırlığı içerisindeyiz. Bu tek tip bir düzenleme. Birtakım televizyonlarda uzman diye elinde kalemle hesaplamalar yapıyorlar, bu sayılar onlar açısından maalesef gerçek değil. Ellerinde datalar yok. Bütün çalışanların yaşı, günü ve prim sayısı üzere tüm datalar elimizde. O gerçek datalar üzerinde çalışıyoruz. Aralık ayında bunu Meclise intikal ettireceğimizi kamuoyuna açıkladık ve sayın Cumhurbaşkanı’mıza da bu hususta bilgi verdik.
Sigorta girişi yapılmamış çıraklık ve stajyerlik durumu bu kapsama dahil değil. Sigorta girişi olanlarda bir sorun yok. Çıraklık ve stajyerlik bir sigorta girişi değil. Onlar sıhhat sigortasını korumak üzere geliştirilmiş bir sistem.
“Türkiye enflasyon meselesini büyüyerek çözecek”
Türkiye’nin enflasyon sıkıntısını çözmesi lazım. Türkiye bu sorunu büyüyerek çözecek. Bunun dışında bir tahlil küçülerek çözmek olabilir. Milletlerarası kurumlar bu yaklaşımın yanlış olduğunun altını çiziyorlar. Bu üzere ortamlarda finansal sermaye üretken sermayeden daha süratli büyür. Bu tüm dengelerin daha fazla bozulması demektir. Bu durumda ulusal gelir azalır ve toplumsal refaha olumsuz tesir yapar. Türkiye’nin ihracatının daha süratli bir artması gerekiyor. Türkiye bunlarla uğraşıyor. Türkiye’de istihdamın artması gerekiyor. Türkiye yaklaşık 1 milyon istihdam üretti bu sene. Türkiye bunu büyüyerek gerçekleştirdi. Büyümekten vazgeçersek birinci sorun işsizliğin artması olur. Tarihimizde birinci sefer istihdam oranını 30 milyonun üstüne getirdik. Bu, Türkiye’nin büyümesinin sonucudur. Biz de buna bakanlık olarak dayanak veriyoruz.
Üretim Sürecine İştirak projesi kapsamında endüstriye dayanak veriyoruz. Bu kapsamda birinci 3 ay ya da 6 ayda çalışan fiyatlarını biz yatırıyoruz. Bunun karşılığında da endüstricilerden 1 ya da 2 yıl istihdam garantisi istiyoruz.
“90 bin emekçinin takıma alınması çalışmalarını kasım ayında sonlandıracağız”
Taşeron personellerin kamuda takımlı emekçi haline gelmesi konusunda geçtiğimiz yıllarda hükümetimiz değerli bir ıslahata imza attı. Yaklaşık 1 milyon emekçiye takım verildi. O vakitlerde 90 bin personel bu fırsattan istifade edemedi. Onların sorunlarını kasım ayında ya da daha erken çözmüş olacağız.
“Geçici emekçilerin çalışma müddetini de 12 aya çıkaracağız”
İhtiyaç varsa mevsimlik çalışanların çalışma müddetlerinin uzatılması konusunda bir imkan sağlayacağız. Öteki bir yerden kurum personel almasın yahut yeni birisine, yeni bir taşerona vermesin işi. Daha evvel çalıştığı, bir ilişkisi olan, mevsimlik emekçi kontratı olan çalışanlara bu hakkı tanıyacağız. Yani o kurumun muhtaçlığı olduğu vakit onların çalıştırılması ve çalışma müddetlerinin uzatılmasını da kapsayan bir çalışma yapıyoruz.
Geçici çalışanların çalışma müddetini de 12 aya çıkaracağız. 1 yıl çalışacak halde kurumlarında çalışma imkanı sağlayacağız.
“Kamuda bu kadar çok kontrat tipi olmaması lazım”
Kamuda kontratlı çalışanlar hakkında bir düzenlemeye gereksinimimiz var. Bu kadar çok kontrat tipi olmaması lazım. Biz onu kısaca şöyle yapacağız. 657… Evet, devletin temel fonksiyonlarını yürüten bir takıma gereksinimi vardır. Bunun nitelikleri aşikardır. Kanunla, hukukla bizim mevzuatımız bunu çok kapsamlı bir halde düzenlemiştir. İkincisi çok özel bir durum olabilir. Mesela, nükleer güç Türkiye’de yoktu, değil mi? Türkiye, tarihinde birinci kere nükleer santral kuruyor. Burada çalışacak uzmanlara, mühendislere yahut teknik adamlara, bilim adamlarına muhtaçlık olacak. Ancak bunların başka bir piyasası var. Fiyat ve çalışma bağlantılarına dayanan yeni bir şey var. Daha evvel onu biz deneyim etmemişiz. Münasebetiyle biz bunları özel bir çalışma statüsüyle yani özel bir kontratla, yeni bir çalışma ilgisi olarak başlatabiliriz. Bu çok özel olanlara özel bir kontrat modelini gizli tutmak lazım. İkinci bir model de yazılımcılar, yeni çalışma münasebetleri içerisinde yer alabilecek uzmanlar var, işte finansçılar vesaire. Bunlar mevcut kamu fiyatlarıyla çalışmıyorlar. Bizde, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığında eleman alıyoruz. Mevcut fiyatlarımızla bunları bulamıyoruz. Bunları özel bir mukavele yaparak çalıştırıyoruz. Aşikâr kuralları var onların. İşte KİT’lerde bunlara muhtaçlık var. Diyelim ki MKE’nin ya da gibisi kuruluşların. Bunları da tutabiliriz. Lakin bunun dışındaki bütün kontrat tiplerini tek tipe indireceğiz. Onların toplumsal haklarını standardize edeceğiz, iş teminatı olacak, kamu vazifelilerinin bütün haklarını onlara vereceğiz, onlara takım tahsis edeceğiz. Çalışmamız bu kapsamda ve bunların sayısı yaklaşık 550 bin kişi civarında. Bu çalışmayı varsayım ediyorum ki bu ay sonunda bitireceğiz.
Tüm bu yaptıklarımız Türkiye’nin imkanları dahilinde yapılıyor. Başkanlık sistemi bu bahiste büyük kolaylık sağlıyor.
“Bu yüzyıl Türkiye’nin yüzyılı olacak”
Türk Devletler Topluluğu, olağanüstü değerli bir teşkilat. ABD terör örgütlerine silah veriyor ve onları destekliyor. AB de Avrupa ülkeleriyle bir yapı kurmaya çalıştı başarısız oldu. Türkiye de bu üslupta bir yapı kurmaya çalışıyor. Biz Azerbaycan ile bağlantılarımızı güçlendiriyoruz ayağa kalkıyorlar. Türkiye global çağda global bir yapı kurmaya çalışıyor. Türkiye bu yanıtı akraba topluluklarla vermeye çalışıyor. Bu iş birlikleri ne kadar genişlerse Türkiye de o kadar fazla dikkat edilir bir hale gelir.
Bu yüzyıl Türkiye’nin yüzyılı olacak. Artık bir çağ değişimi içerisindeyiz. Batı güç kaybediyor. Işık doğudan yükseliyor. Asya’nın gücü artıyor. Türkiye’nin yükselişi tarihi bir yükseliştir. Batılıların da bunu engelleyecek vakti kaçırdıklarına inanıyorum.
Türkiye’nin gençleri Türkiye’nin gücüne inanmalı. Yaklaşık 250 milyar dolar ihracat yapan bir ülkeyiz. Bunu daha da üst çıkarmamız lazım. Türkiye’nin insan gücü patlama yapmıştır. Türkiye artık teknoloji lisanıyla konuşan bir topluma sahiptir. Türkiye bundan yükseliyor.
“Asgari fiyat için aralıkta yine oturacağız”
Asgari fiyat için aralıkta yine oturacağız. Önümüzdeki baharda sendikalarla tekrar toplu kontrat görüşmelerimiz var. Ben sendikalara daima şunu söylüyorum ‘Hangi görüşü savunursanız savunun, işçilerin haklarını lisana getirdiğiniz sürece ben size yakınım’ Onlar da bu bahiste hakikaten sorun çözmeye yönelik yaklaşımlarla geldiler bunun için de onlara teşekkür ediyorum.
Türkiye kalkındıkça toplumun her bölümü toplumsal devleti daha fazla yanında hissedecektir. Tüm tahribatları uygulayacağımız siyasetlerle aşacağız.
Ben her daim emekçilerle beraberim. Türkiye Cumhuriyeti sermayenin devleti değildir. Emekçiyi korumak bizim öncelikli vazifemiz.”