Sayıştay’ın 2020 yılında Amasra Taşkömürü İşletmesi ile ilgili hazırladığı ve Meclis KİT Komitesi’nde da görüşülen rapora nazaran, 2019 yılı Temmuz ayından itibaren iş kazalarında artışlar meydana geldi.
Rapora nazaran; 2020 yılında devir sonunda 119.2 milyon TL ziyan oluştu, Amasra’da çıkarılan kömürlerin satışından elde edilen gelir, personellik maliyetlerini dahi karşılamadı.
Sayıştay raporunu bugünkü köşesinde paylaşan Sözcü gazetesi muharriri Çiğdem Toker, şu bilgileri paylaştı.
“Rapora nazaran, Amasra’da 2020’de 157’si yer altında (yüzde 96), 7’si (yüzde 4) olmak üzere toplam 164 iş kazası oldu. Kazalarda 164 personel yaralandı. 164 kazanın 60’ı (yüzde 37) göçükler, 72’si (yüzde 44) düşme, çarpma, yuvarlanma, kayma üzere çeşitli nedenlerle, 17’si (yüzde 10) materyal taşıma, kullanma esnasında, 9’u el ile nakliyat, 3’ü makine elektrik nedeniyle oldu.
2019 yılı Haziran ayından itibaren 168 yeni pano ayak üretim personeli işe başladı. 25 günlük işbaşı eğitiminden sonra çalışmaya başladılar. Bu çalışanların çalışmaya başlamasıyla bir arada 2019 yılı Temmuz ayından başlayarak iş kazalarında bariz artışlar meydana geldi.
SAYIŞTAY: SÜRDÜRÜLEBİLİR DEĞİL
Amasra’da çıkarılan kömürlerin satışından elde edilen gelir, personellik maliyetlerini dahi karşılamıyor. Rapora nazaran 2020 yılında:
– 46 bin 416 ton satılabilir kömür üretimi gerçekleşti. Bu ölçünün 2 bin 923 tonu iç tüketimde kullanıldı.
– Satılan 42 bin 726 ton kömürden 25 milyon TL hasılat elde edildi.
– Toplam gelirler: 32.3 milyon TL
– Toplam sarfiyatlar: 151.5 milyon TL (79.2 milyon TL’si personellik.)
Dönem sonunda 119.2 milyon TL ziyan oluştu.
– 2020 yılında ünite üretim maliyeti, ton başına 2.308,38 TL.
– Ticari maliyet ise ton başına 3.372,23 TL.
42 bin 725 ton satılabilir kömürün ortalama satış fiyatı: Ton başına 582,99 TL.
Sayıştay, ton başına 2.789,25 TL ziyan edildiğini, bu durumun sürdürülebilir olmadığını kayda geçirdi.
Raporda zararın önlenmesi için üretim ölçüleriyle birlikte işgücü verimliliğinin arttırılması öneriliyor.
Büyük verimsizlik, büyük ekonomik ziyan, alınmayan tedbirler, ekonomik ömrünü çoktan doldurmuş makineler, kaybedilen hayatlar… Hepsi fakat hepsi birbiriyle irtibatlı. Zira hepsi tıpkı idare anlayışının kesimleri.
ÖMRÜNÜ DOLDURMUŞ 4 MAKİNE
TTK madenleri için 1992’de Dünya Bankası kredisiyle 4 adet elektro-hidrolik yükleyici alınmış. Hazırlık işlerinde kullanılan Deilman Haniel marka yükleyiciler ömrünü doldurmuş. Sayıştay raporunda şöyle deniliyor:
“Mart 2021 itibariyle 2 adet E-H (Elektro Hidrolik) yükleyici bakım ve revizyon için atölyede bulunmakta olup 2’si aktif durumda tutulmaya çalışılmaktadır. Bu makinelerin yedek kesim temininde meşakkat yaşanması ve sık arızalanmaları nedeniyle fiili çalışma mühletleri azalmış, bakım tamir masrafları artmıştır.” Raporda ömrünü doldurmuş makinelerin, çok hedefli makinelerle kâfi kapasitede yenilenmesi öneriliyor. KAYNAK