Vatandaşların cüzdanındaki parayı eriten yüksek enflasyon ve buna bağlı hayat pahalılığı bilhassa dar gelirlileri şiddetli bir hayat çabasının içine hapsetti. SÖZCÜ’ye konuşan bir kişinin verdiği örnek ise dikkat çekti: “Konya büyüklüğünde altından meteor düşsün, 1-2 ay sonra yeniden her şeye artırım gelir. Bu sistem bu türlü epeyce bu türlü devam eder… Sistemin ve mantığın değişmesi lazım.”
Kamera: Ali Selim YAMANLI
İğneden ipliğe her şeye çabucak her gün gelen artırımlar vatandaşları içinden çıkılamaz bir hale getirdi. Hudutlu indirim kampanyaları yarar etmedi. Çarşıda pazarda daima değişen etiketleri görenler isyan eder durumda geldi…
Yapılan kamuoyu araştırmalarında da vatandaşların en değerli sorun olarak gördükleri bahisler ortasında iktisat açık orta farkla birinci sırada yer alıyor.
Biz de İstanbul Eminönü’nde vatandaşlara mikrofon uzattık, “Türkiye’nin en kıymetli sorunu ne sizce? Tahlil umudunuz var mı?” diye sorduk.
Verilen cevaplar şöyle oldu:
“İNSAN ÖLECEĞİNİ BİLİR DE BU KADAR ZORLANACAĞINI BİLEMEZDİ”
Gönül Hanım: “Şu an Türkiye’nin en kıymetli sorunu geçim badiresi. Geçinmekte zorlanıyoruz. Emekliyim, güç geçiniyorum. Emekliliği bu kadar güç geçireceğimiz hayatta aklımıza gelmezdi. İnsan öleceğini bilir de bu kadar zorlanacağını bilemezdi… Geleceğe dair bir umudumuz yok. Bunlar gidene kadar hiç yok.”
“HER GÜN YENİ BİR ARTIRIM HABERİYLE UYANIRKEN NASIL UMUDUM ARTABİLİR?”
Faruk Uluuğur: “İmkanlar var ancak ekonomik yetersizlikten ötürü vatandaşlar hiçbir formda bunlardan faydalanamıyor. Gün geçtikçe bu umudumuz azalıyor. Her gün yeni bir artırım haberiyle uyanıyorsam nasıl umudum artabilir?”
“YURTDIŞINA ÇIKARSAM KENDİMİ KURTARABİLECEĞİMİ DÜŞÜNÜYORUM”
Begüm Elif Esen: “Dışarı çıkıp yemek yemek, kahve içmek bizim için bir lüks. Geleceğe dair hayalimiz, umudumuz çok yok. İngilizce bir kısım seçip yurtdışına çıkarsam kendimi kurtarabileceğimi düşünüyorum. Lakin burada Türkçe bir kısım okursam umudum yok hiçbir biçimde.
“ALDIĞIMIZ HARÇLIKLAR YETMİYOR”
Dilay Akay: “Benim sorun olarak gördüğüm şey dışarı çıkamamak. Dışarı çıkıp yemek yemek, kahve içmek çok lüks kaçıyor. Maddi olarak karşılayamıyoruz. Bize verilen harçlıklar buna kâfi olmuyor. Geleceğe dair hayalim, umudum tabi ki de var. İnşallah gerçekleşir ancak bu koşullarda sahiden çok sıkıntı.”
“SİYASETÇİLERİN DÜRÜST OLDUĞUNU DÜŞÜNMÜYORUM”
Mesut Özdemir: “Bence en kıymetli sorun dürüst olmamak. Dürüst olmadığımız için bu haliyle iktisada yansıyor. Ondan sonra da mülteci sorunu var. Beşerler dürüst davranmadığı sürece geleceğe dair bir umudum yok. Umudum gün geçtikçe daha da azalıyor. Herkes birbirini kazıklamanın, bir şeyleri çalmanın kederinde. Siyasetçilerin dürüst olduğunu düşünmüyorum.”
“MUHALEFETİN EKSİK OLDUĞUNU DÜŞÜNÜYORUM”
Bayram Ali Dilmaç: “Türkiye’nin en kıymetli sorunu bence muhalefet. Türkiye’de yeterli bir muhalefet olsa birden fazla şey daha güzel olacak diye düşünüyorum. Bence yıllardır en büyük eksiğimiz o. Âlâ bir muhalefet olsa tahminen yanlış olan birçok şey olmayacak. O yüzden ben muhalefetin eksik olduğunu düşünüyorum.”
VATANDAŞTAN DEĞİŞİK ÖRNEK
İsmini vermek istemeyen vatandaş: “Ekonomi başta olmak üzere eğitim. Bunun üstüne sıhhat ve işsizlik var… Bir de bunlar yetmiyormuş üzere mülteci sorunu çıktı. Alım gücü diye bir şey kalmadı. O bitti bir kere… Biz ekonomist değiliz ancak marketlere gittiğimizde, akaryakıt istasyonlarında bunu görüyoruz. 20 yılın sonunda bu türlü olmamalıydı.
Ekonomiyi 1-2 yıl öncesiyle bile karşılaştırdığınız vakit durum ortada… Düzeleceğine dair umudumuz açıkçası yok. Gün geçtikçe de azalıyor. Konya büyüklüğünde altından meteor taşı düşsün, 1-2 ay sonra yeniden her şeye artırım gelir. Bu sistem bu türlü epey bu türlü devam eder… Sistemin ve mantığın değişmesi lazım.”
“TAYYİP ERDOĞAN’A SEVGİM AZALDI”
İsmini vermek istemeyen vatandaş: “Bence Türkiye’nin en kıymetli sorunu cahillik. Zira sorun fakirlik ya da ekonomik kriz olsaydı bunu şimdiye kadar atlatırdık. Geçmişte de çok ekonomik krizler gördük, artık de görüyoruz… Kalbimin bir tarafı Tayyip Erdoğan’ı seviyor; bir tarafı da şu an ekonomik krizden ötürü eski sevgisi bende biraz azaldı.
Etrafımdaki insanlara bakıyorum; 10 bin lira maaş alan tanıdığım insan yok. Daha altında kazanıyorlar. Herkes yoksul. Cahillik bizi neden yoksul bırakıyor? Bilgisiz adam sorgulamıyor. Mesela yöneticilerin aldığı berbat bir karar da olsa ‘eyvallah’ deyip devam ediyor. İkincisi kendini geliştirmiyor. Üçüncüsü de, bir türlü bir tık ilerisine geçemiyor. Cahillik sorununu çözersek ondan sonra rahata ederiz. Şuradan 1000 kişi çevir, babası üniversite mezunu olan tahminen 100 bireyde 5 kişidir. Sen bu kurallarla Avrupa ile yarışamazsın.”
“UMUTLARIMIZI KAYBETMEK İSTEMİYORUZ”
İsmini vermek istemeyen vatandaş: “Şu an en büyük sorun işsizlik ve iktisat. Artık beşerler geçinemez hale geldi. Külfet çok büyük. Bunların bir an evvel çözülmesi gerekiyor. Sorunun çözüleceğine dair umudumuz şu anda yok. Lakin geleceğe dair umutlarımızı kaybetmek istemiyoruz.”