‘Kızıl Gezegen’ olarak da anılan Mars yıllardır insanoğlunun gayesinde. İnsanoğlu şimdi Mars’a ayak basmamış olsa da gezegene pek çok uzay aracı göndermeyi başardık.
Bu araçlar sayesinde Mars ile ilgili sayısız keşfe imza atılırken bilim dünyası ‘Kızıl Gezegen’ ile ilgili 3.4 milyar yıllık bir sır perdesini aralamış olabilir.
Viking 1, Mars’ı araştırmak için 46 yıl evvel gezegenin yüzeyine indi. Bir araştırma takımı milyarlarca yıl evvel, Viking’in iniş yaptığı yerden 965 kilometreden daha az bir arada gezegeni kasıp kavuran eski bir megatsunaminin ispatını bulduklarına inanıyor.
Scientific Reports’ta yayınlanan çalışmaya nazaran, Mars’ın kuzey ovalarında, bir asteroit çarpmasının yol açtığı düşünülen 110 kilometre genişliğinde bir krater keşfedildi.
Planetary Science Institute araştırmacısı ve çalışmanın baş müellifi Alexis Rodriguez, Gizmodo’ya gönderdiği e-postada şu sözlere yer verdi;
‘Simülasyon, megatsunaminin yaklaşık 250 metrelik bir başlangıç yüksekliğine sahip olduğunu açıkça gösteriyor. Ayrıyeten, modellememiz, megatsunaminin, hayal etmeye alıştığımızdan çok farklı kimi davranışlarını gözler önüne seriyor.’
Rodriguez’in takımı, Mars yüzeyinin haritalarını inceleyerek ‘Pohl’ olarak isimlendirilen büyük krateri buldu. Grup, Pohl’un daha evvelki kayaçlar üzerindeki pozisyonuna dayanarak, kraterin bildiğimiz birinci ömür belirtilerinin Dünya’da ortaya çıkmasından kısa bir mühlet sonra, yaklaşık 3,4 milyar yıl evvel meydana geldiğine inanıyor.
Araştırma grubunun modellerine nazaran, asteroitin çarpması ile oluşan tesir deniz tabanından gelen hususların ortaya çıkmasına ve akıntı tarafından taşınmasına neden olmuş olabilir.
ÇAR BOMBASINDAN DAHA BÜYÜK!
Çarpışma 500 bin megaton ila 13 milyon megaton TNT bedelinde enerjiyi açığa çıkarabilme potansiyeline sahip olabilir.
Mukayese etmek gerekirse Çar Nükleer Bombası 57 megaton TNT bedelinde enerjiyi açığa çıkarmıştı
Rodriguez, ‘bir sonraki adım, okyanusun geçirdiği evrimi ve potansiyel yaşanabilirliğini anlamak için bu birikintileri detaylı olarak araştırmak üzere bir iniş alanı önermek’ dedi ve ekledi;
‘İlk olarak, stratigrafiyi tekrar oluşturmak için bölgenin detaylı bir jeolojik haritasına muhtaçlığımız olacak. Akabinde, muhtemel çamur volkanlarını ve buzul yer formlarını belirlemek de dahil olmak üzere, sayısal modelleme ve analog çalışmalar yoluyla yüzey modifikasyon geçmişini muhakkak süreçlere bağlamamız gerekiyor.’
NASA’NIN YENİ MAKSADI VENÜS
Her iki araştırma da asil bir emele hizmet ediyor. Lakin yeni bir Mars misyonu biraz vakit alabilir. Çünkü NASA’nın önümüzdeki süreçteki maksadı Venüs. Uzay ajansı DAVINCI+ ve Veritas misyonları ile gezegeni mercek altına almaya hazırlanıyor.
Mars’ın Jezero Krateri’nin batı ucunda Perseverance gezgini tarafından şu anda çıkarılmakta olan kaya örneklerini alacak olan Mars Sample Return Misyonu dışında, yakın gelecekte Mars’a inecek bir misyon bulunmamakta.
Bütçe problemleri ile boğuşan NASA vazifeleri ya erteliyor ya da iptal ediyor. Bu nedenle ajansın dikkatini tam olarak ne vakit Pohl kraterine çevirebileceği belirsizliğini koruyor. Ayrıyeten vazifesinin son dönemecine giren InSight’ın ayrılması ile Mars’ın iç bölümlerindeki en yeterli sorgulayıcılarımızdan birini de kaybedeceğiz.