Çinli bir araştırma grubu, global çapta yaşanan kuş gribi salgınlarına neden olan H5N1 virüsünün kaynağı, evrimi ve yayılmasının sistematik olarak tarifini yaptı.
Çin Tarım Bilimleri Akademisi’ne bağlı Harbin Veterinerlik Araştırma Enstitüsü tarafından yürütülen araştırma, geçen günlerde Emerging Microbes & Infections isimli mecmuada yayımlandı.
Çalışmada, hala dolanımda olan H5N1 virüsünün, H5N8 kuş gribi virüsünün H1N1 ve H3N8 üzere alt cinslerle bir rekombinasyonu olarak Hollanda’da Ekim 2020’de ortaya çıktığı bulundu.
70 MİLYONUN ÜZERİNDE HAYVANIN VEFATINDAN SORUMLU
Araştırma takımına başkanlık eden Harbin Veterinerlik Araştırma Enstitüsü’nden Chen Hualan, H5N1 virüsünün Avrupa, Afrika, Asya ve Kuzey Amerika’da Ekim 2020’den bu yana 70 milyonun üzerinde kümes hayvanının vefatından sorumlu olduğunu söyledi.
Araştırmacılar 28 ülkeden izole edilmiş 233 temsili H5N1 suşunun detaylı bir filogenetik tahlilini yaptı. Bu tahlilin sonucunda virüsün yabani kuşlar ortasında görülen farklı virüslerle karmaşık gen değişimleri yaşadığını ve ortaya çıktığı tarihten bu yana 16 genotip oluşturduğunu buldular.
Araştırmacılar Çin’de Eylül 2021 ile Mart 2022 ortasında 26 bin 767 yabani kuş ile kümes hayvanından toplanan numunelerden 13 H5N1 virüsü suşunu izole ettiler.
‘SUŞ’ NEDİR?
Bir bakteri yahut virüsun farklı alt cinslerinin, ortalarında genetik farklılıklar bulunan kümelerine ‘suş’ denebilir. Farklı suşlar ortasında, ilaçlara, dış tesirlere dayanıklılık vs. özellik değişiklikleri olabilir.
Belçika’nın başşehri Brüksel’de bir süpermarkette yumurtaların bulunduğu rafa asılı Fransızca ve Hollandaca, “Kuş gribi nedeniyle özgür gezen tavuk yumurtaları süreksiz bir mühletle mecburî olarak kapalı alanda tutulan tavuklardan gelmektedir” manasına gelen duyuru görülüyor.
(Fotoğraf: Zheng Huansong/Xinhua)
Çin’de virüsün G1, G7, G9 ve G10 isimli dört genotipi tespit edildi. Chen, bu virüslerden üçünün daha evvel öbür ülkelerde de bildirildiğini söyledi.
Antijenlik tahlilleri, Çin’de hala kullanılan H5-Re14 aşı suşunun virüsle uyumlu olduğunu gösterdi. Bu, H5 ve H7 trivalan inaktive kuş gribi aşılarının, bağışıklık kazanmış kümes hayvanlarını virüsten faal bir halde koruyabileceğine işaret ediyor.
Çalışma, yüksek riskli ülkeleri, kümes hayvanlarını kuş gribinin H5 alt cinsine karşı aşılamaya çağırıyor.