Piyasaların gözü kulağı ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz kararına çevrildi. ABD’de enflasyonun yüzde 9,1 ile 41 yılın tepesine çıkmasının akabinde piyasalar Fed’in bugün yapılacak temmuz toplantısına odaklandı.
Benzin ve besin fiyatlarında çift haneleri bulan artışlar, ABD’de enflasyonun itici gücü olmaya devam ediyor. Pekala faizde ne kadar artış bekleniyor?
YENİ BİR JUMBO UZUNLUK FAİZ ARTIŞI HAZIRLIĞI
Jumbo uzunluk faiz artışı hazırlığının yapıldığını belirten Ekonomist Enver Erkan açıklamasında şu tabirleri kullandı: “Fed, iki günlük siyaset toplantısını bugün tamamlamış olacak. Toplantı öncesi piyasa oyuncuları swap piyasasında, %80 olasılıkla 75 baz puanlık, %20 olasılıkla 100 baz puanlık bir artış fiyatlıyor.
Bu bakımdan FOMC’nin Temmuz toplantısında faiz oranlarını büyük ihtimalle 75 baz puan artırmaya hazırlandığını düşünebiliriz. Senaryolar elbette 75 bps ve 100 bps faiz artırım durumlarına nazaran değişiklik içerecek. Beklenti dahilinde sürpriz içermeyen bir 75 bps hareketinde FOMC açıklamasının ve Powell konuşmasının içeriğinde sakinlik olasılıkları ve Fed’in bu türlü bir ekonomik sakinlik ortamında enflasyon konusundaki aksiyon planı ilgi alanımızda olacak. Fed’in enflasyon konusundaki telaşı ve büyümeyi ne kadar göz gerisi edebileceği algısını çözümlemeye çalışacağız.
EN KIYMETLİ GÖSTERDE: ENFLASYON!
FOMC, büyük olasılıkla Temmuz ayında arka arda ikinci bir ay için faiz oranlarını 75 baz puan artırarak federal fon oranını, nötr oran olarak kabul edilen %2,25-2,5 aralığına yükseltecektir. Gelecekteki federal fon oranları hakkında rehberlik için, komitenin ekonomiyi ve enflasyonist baskıları nasıl karakterize ettiğine bakacağız. Konut dalının süratli soğumasıyla ilgili kaygılar, enflasyonun gelecek yıl süratle düşmesini bekleyen ve Fed’in 1Ç23’te faiz indirimine başlayacağını düşünenlerin görüşünü de destekleyebilir. Sonuçta, Fed’in aksiyonlarına ait en kıymetli gösterge her türlü kuralda öncelikli olarak enflasyon olacaktır.
Politika beyanı tarafında; Komite muhtemelen iktisatta bir ölçü yavaşlama olduğunu kabul edecek ve konut piyasasındaki zayıflığa bir referans ekleyebilir. Evvelden Fed irtibatlarında kullanılan “Komite, enflasyonun %2 amacına dönmesini bekliyor” sözü yakın devir için geçerliliğini korumayan bir husus. Powell muhtemelen 2Ç22 GSYİH çerçevesinde de iktisadın son zamanlardaki ivme kaybını ele almak durumunda olacaktır. Fed, bu koşullarda %2 enflasyon maksadına bağlılığını ne kadar teyit edebilir? Sonuçta, ekonomik aktivite yavaşlarken, güçlü olduğu vakitten daha şahin olmak zordur.
Eski Fed Lideri Arthur Burns’ün 1970’lerde enflasyonu denetim etmedeki başarısızlığından alınan en değerli ders, iktisat resesyona girdiğinde faiz artırımlarını çok erken durdurmasıydı. Bu nedenle Fed’den beklenen faiz artırımlarını durdurması değil, faiz artırımlarının ivmesini yavaşlatmasıdır. Burns’ün vazife müddeti boyunca, tüketici fiyat endeksinin değişim oranı 1970 başlarında yıllık %6 iken, Arap Petrol ambargosunun akabinde 1974’ün sonlarında yıllık %12 üzerine çıktı Olumsuz ekonomik olaylar, birden fazla petrol şokunu (1973 ve 1979), Vietnam Savaşı ve hükümet programlarından kaynaklanan ağır hükümet açıklarını içeriyordu. Şu anda da pandemi sonraki arz şokları, global resesyon tehdidi ve Rusya-Ukrayna Savaşı var.
DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Bu kapsamda, Powell’ın enflasyon değerlendirmesi, Fed’in Eylül’deki bir sonraki toplantısında ne yapacağına dair kıymetli bilgiler sunacak. Haziran ayı TÜFE raporu, fiyat artışlarının yapışkan olma eğiliminde olduğu temel hizmet kategorilerinde telaş verici bir olumlu sürpriz içeriyordu. Powell’ın, faiz artışlarını 25 baz puana düşürmek için muhtaçlık duyacağına dair delilleri şimdi görmediğini pahalandırıyor ve birinci gerilenecek noktanın Eylül toplantısı itibariyle 50 bps bandı olacağını düşünüyoruz. Eylül toplantısından evvel iki yeni istihdam ve TÜFE raporu olacak. Akaryakıt fiyatları düşmeye devam etse bile, çekirdek enflasyonun Fed’in vitesi 25 baz puana düşürmesine yetecek kadar inandırıcı bir halde yavaşlayacağına dair durum hala derin manada kuşkulu olacaktır. Powell’ın piyasaları Eylül toplantısında 50 baz puanlık bir artış beklemeye yönlendirmesi beklenen.
Powell’ın konuşmasında dikkat edeceğimiz ana olgu ve Fed’in de siyaset ilerletmesinde dikkat etmesi gereken aralık şu: Fed’in, karamsar bir gelecek bekleyen piyasayı daha fazla korkutmadan enflasyonu kırma kararlılığını doğrulaması gerekiyor. Tıpkı vakitte, Merkez bankasının enflasyon kestirim etme konusunda geçen yılki eksik çözümlemesinin bu sene de büyüme konusunda tekrar etmemesi gerekiyor. Fed, zayıflayan ekonomik aktivite bilgilerinden de gelen sinyaller göz önüne alındığında büyüme konusunda çok bir optimistlik sergileyemez görünüyor. Powell’ın piyasaları Eylül ayında 50 baz puanlık bir faiz artışı beklemesi için yönlendirmesi beklenir. Fed siyaset faizinde bu seneyi kestirim edilen nötr faiz oranı üzerinde bir pozisyonlanma içerisinde bitirecektir.”
DOLAR GÜÇLÜ SEYREDİYOR
Fed’in faiz artışları doların memleketler arası piyasalarda güçlenmesine neden oluyor. Doları en önemli altı para ünitesine karşı ölçen dolar endeksi 107 ile temmuz ortasında gördüğü 20 yılın doruğu 109,2 düzeyine yakın seyrediyor.
Dolar bir müddettir ABD’de beklenen faiz artırımları ve global iktisadın yavaşlayacağı kaygılarından dayanak buluyor.