Avrupa Birliği’nin (AB) Rusya’dan ithal ettiği doğalgaz ölçüsü temmuzda geçen yılın tıpkı ayına nazaran yaklaşık yüzde 70 azalarak günlük 100 milyon metreküpün altına indi.
AB’nin, savaş sonrası uygulamaya başladığı yaptırımların değerli kısmı Rusya’dan ithal edilen fosil yakıtlara bağımlılığı azaltmaya yönelik adımları içeriyor.
Bu kapsamda AB, Rusya’dan deniz yoluyla petrol ithalatını yıl sonuna kadar büsbütün kesmeyi, doğal gaz ithalatını ise üçte iki oranında azaltmayı hedefliyor.
Rusya’dan kömür ve öbür katı fosil yakıtların ithalatı ise 10 Ağustos’ta yürürlüğe giren yaptırımlar kapsamında büsbütün durduruldu. Savaş öncesinde AB’nin kömür ithalatında Rusya’nın hissesi yüzde 45 düzeyinde bulunuyordu.
80 milyon metreküpün altına düşmesi bekleniyor
Uluslararası Güç Ajansı (IEA) bilgilerine nazaran AB, Rusya’dan geçen yılın temmuz ayında günlük yaklaşık 300 milyon metreküp gaz ithal ederken, bu ölçü Temmuz 2022 prestijiyle 100 milyon metreküpün altına indi. Böylelikle, AB’nin Rusya’dan ithal ettiği doğalgaz ölçüsü yaklaşık yüzde 70 azaldı. Gelecek aylarda bunun 80 milyon metreküpün altına düşeceği öngörülüyor.
Öte yandan, 2021’in Ocak-Temmuz devrinde Rusya’dan günlük ortalama 400 milyon metreküp gaz ithal eden AB’nin bu yılın birebir periyodundaki ithalatı günlük ortalama 240 milyon metreküp olarak hesaplandı.
Rusya’dan gaz ithalatının düşmesinde Rus güç şirketi Gazprom’un ikinci çeyrekte birçok AB ülkesine tek taraflı gaz akışını durdurması ve haziranda Kuzey Akım üzerinden ilettiği gaz ölçüsünü değerli ölçüde azaltması da tesirli oldu.
Bu kapsamda Almanya, İtalya, Fransa, Çekya, Slovakya ve Avusturya’ya doğalgaz akışı kısıtlanırken, Rusya-Ukrayna Savaş’ından bu yana 6 ülkeye de ihracat büsbütün durduruldu.
İlk olarak 27 Nisan’da Polonya ve Bulgaristan’a doğal gaz tedarikini kesen Rusya, 20 Mayıs’ta Finlandiya’ya, 31 Mayıs’ta Hollanda’ya ve 1 Haziran’da Danimarka’ya ithalatı durdurdu. Son olarak 30 Temmuz’da Letonya’ya gaz tedariki askıya alındı. Kelam konusu ülkeler Rusya’dan yaklaşık 22,2 milyar metreküp doğal gaz ithal ediyordu.
Ayrıca, 27 Temmuz’dan itibaren Kuzey Akım boru çizgisiyle Avrupa’ya günlük azami 33 milyon metreküp doğal gaz sevk edilebileceğini bildiren Gazprom, sınırın sevkiyat kapasitesini yüzde 20’ye düşürdü.
AB, bu devirde azalttığı ithalatın büyük kısmını sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatıyla karşıladı.
AB, Rusya’dan temmuzda günlük 1,9 milyon varil ham petrol aldı
2021’de günlük yaklaşık 11 milyon varil ham petrol ve petrol eserleri ithal eden AB, bu ölçünün yaklaşık yüzde 30’unu (3,4 milyon varil) Rusya’dan sağladı.
AB’nin bu devirde Rusya’dan ham petrol ithalatı günlük ortalama 2,2 milyon varil olarak kayıtlara geçti. Ham petrol ithalatının günlük yaklaşık 800 bin varili direkt Drujba boru çizgisiyle alınıyor. AB’nin Rusya’dan petrol eserleri alımı ise geçen yıl günlük ortalama 1,2 milyon varil olarak hesaplandı. Bu ölçünün 500 bin varilini dizel ithalatı oluşturuyor.
Öte yandan, gerçek vakitli data takip şirketi Vortexa bilgilerine nazaran, AB, temmuzda Rusya’dan günlük 1,9 milyon varil ham petrol ithal etti. Bu sayı, son 3 aydaki günlük ortalamaya nazaran 150 bin varil, savaş öncesi periyoda nazaran günlük ortalama 800 bin varil düşüş manasına geliyor.
AB’nin Rusya’dan dizel ithalatı ise temmuzda geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 22 artışla günlük ortalama 680 bin varil oldu.
Drujba çizgisinde akış devam ediyor
Rus petrolünün AB’ye taşınmasında ana çizgi olan Drujba boru çizgisinde, Ukrayna üzerinden petrol akışı 4 Ağustos’ta askıya alınmış, 10 Ağustos’ta ise tekrar başlamıştı.
Yaklaşık 5 bin 500 kilometrelik uzunluğuyla dünyanın en büyük ham petrol çizgilerinden biri olan Drujba, Ukrayna ve Belarus üzerinden geçerek Polonya ve Almanya’ya ulaşırken, çizginin güney kısmı Çekya ve Macaristan’a uzanıyor.
Söz konusu çizginin teknik kapasitesi günlük 1,2-1,4 milyon varil düzeyinde bulunuyor. IEA’ya nazaran, Rusya’nın Drujba boru sınırının güney ayağı üzerinden Macaristan, Slovakya ve Çekya’ya yaptığı ham petrol ithalatı günde 250 bin varil düzeyinde bulunuyor.(AA)