22 yaşındaki Mahsa Amini, 13 Eylül’de, zarurî başörtüsü maddelerini uygulayan ve ‘ahlak polisi’ olarak isimlendirilen İrşad devriyeleri tarafından saçının bir kısmı göründüğü gerekçesiyle gözaltına alındı. Gözaltında dövülerek komaya sokulan Amini, 16 Eylül’de hayatını yitirdi. Amini’nin vefatıyla başlayan ve ülke geneline yayılan hareketler 7 gündür sürüyor. Rejim güçlerinin sert müdahalesi sonucu şu ana kadar en az 8 kişi ömrünü yitirdi, yüzlerce kişi yaralandı ve yüzlerce kişi gözaltına alındı.
Posterini boyadı
43 yıldır süren baskı
İran,da İstek Pehlevi monarşisinden kurtulmak için 1977’de başlayan ayaklanma iki yıl sonra ‘Karşı Devrim’ ile Ayetullah Humeyni’nin idaresindeki molla şeriatına dönüşmüştü. İran’da 43 yıldır, başta bayanlar olmak üzere halka yönelik baskı ve yasaklar sürüyor. Ülkede bayanların dans etmesi de yasak, tek başına müzik söylemeleri de… Başörtü zorunluğu olan ülkede, bayanın saçının açıklık düzeyini mollalar belirliyor. Mollaların belirlediği sonları geçen saç açıklığı bayanın tutuklanması için kâfi oluyor. Yahut giyside bedenin ‘belirgin’ olması da buna birer münasebet. Ülkede bayanlar; eşlerinin yahut babalarının müsaadesi olmadan yurtdışına çıkamıyor. Babasının müsaadesi olmadan evlenemeyen bayanlar, boşanma sürecinde de kıskaçta kalıyor. Zira boşanmada karar merci yeniden erkek tarafı oluyor. Erkeğin talebiyle lakin boşanabilen bayanın, çocuğu üzerinde de hiçbir velayet hakkı yok.