AYDIN HASAN- Sadık Ahmet, 1991 yılında Batı Trakya Türklerinin birinci siyasal partisi olan Dostluk, Eşitlik ve Barış (DEB) partisini kurdu. Lakin 4 yıl sonra 24 Temmuz 1995 günü kuşkulu bir trafik kazasında hayatını kaybetti. Mevt tarihindeki tesadüf ise manidardı. Ahmet, Batı Trakya Türk Azınlığı’nın haklarının garanti altına alındığı Lozan Antlaşması’nın imzalandığı günün yıl dönümünde hayata veda etti.
Nüfus istikrarı değişti
1920’li yıllardaki demografik yapı içinde Batı Trakya’da çoğunluğu, Türkler oluşturuyordu ve halkoyuna gidilmesi durumunda Türkiye’ye bağlanmak isteyecekleri kuvvetle mümkündü. Lozan Konferansı devam ederken Türk ve Rum ahalinin mübadelesiyle ilgili kontrat de imzalandı. Bu kontratla İstanbul belediye sonları içinde yaşayan Rumlar ile Batı Trakya Türkleri, mübadelenin dışında bırakıldı. 1928 yılında yapılan nüfus sayımına nazaran, genel nüfusu 303 bin olan Batı Trakya’da 180 bin Türk yaşıyordu. Yunanistan, Türkiye sonundaki bölgede Türklük şuuru yüksek çoğunluğun bulunmasını başından beri ulusal güvenliğine yönelik çok kıymetli bir tehdit olarak algıladı. Yunan idaresi, bir devlet siyaseti geliştirerek, asimilasyon ve baskı uygulamalarıyla Batı Trakya’daki Türk nüfusunun buradan göç etmesine yönelik siyasetleri daima gündeminde tuttu. Bu bölgeye yaptığı yerleştirmeler ile de vakit içinde nüfus istikrarını değiştirdi. 1930’lu yıllarda Türkiye ile Yunanistan ortasında Atatürk ile Venizelos’un kurduğu barış ortamı, bölgede de nispeten kendini hissettirdi.
Bayar’ın tarihi ziyareti
1952’de Celal Bayar, Yunanistan’ı ziyaret eden birinci Türk Cumhurbaşkanı oldu. 1953’te Yunanistan Hükümdarı ile Kraliçesi Türkiye’yi ziyaret etti. Lakin bu dostluk havası kısa sürdü. 1954’den itibaren ilgilere Kıbrıs sorunu gölgesi düştü. Yunan idaresi, Kıbrıs ve Ege’deki problemlere paralel olarak Batı Trakya’ya Türklerine yönelik baskı siyasetlerini daha da yoğunlaştırdı. 27 Ağustos 1953’te Yunanistan’dan göç edenlerin mülklerine devlet tarafından el konulmasına öngören 2536 sayılı yasa kabul edildi. 28 Ocak 1954 Azınlık Okulları Eğitim Kanunu yürürlüğe girdi. 1959’da Yunanistan’dan ayrılmış Batı Trakyalıların mallarına el konulmasının öngören yasa çıktı.
‘Turkiko Kafe’ye yasak
1965’te Batı Trakya Türklerinin taşınmaz mal satın almaları ve kiralamaları yasaklandı. 1967’de idareye gelen Albaylar Cuntası’nın Türk fobisi o kadar güçlüydü ki; birinci işlerinden biri dükkan, restoran ve kahvehanelerin menü levhalarındaki “Turkiko Kafe” (Türk Kahvesi) tabirini kaldırmak oldu. Yunanistan’da “Türk Kahvesi” denilmesi yasaklandı. Bu periyotta Türk azınlığa yönelik ruhsal ve ekonomik baskılara şiddet, azap ve öldürme olayları eklendi… Azınlık ilkokullarındaki tabelalardaki Türk tabiri söküldü.
Kitapları sakınırdık
Çocukluğumda problemli devrin bir kısmını şahsen yaşadım. İlkokulu, 1970’li yılların ikinci yarısında Gümülcine’nin Kurcalı köyündeki azınlık okulunda okudum. Türkçe ve lisan bilgisi, aritmetik ve fen üzere dersleri Türkçe; Yunan Lisanı, tarih ve coğrafya üzere dersleri ise Yunanca okuduk. Her ders yılı başında kitaplar dağıtıldığında Yunanca kitaplar el değmemiş olurdu. Türkçe kitaplar ise yırtık ve eskimiş. Söylenen, yıllardır Türkiye’den gelmesi gereken ders kitaplarının gelmediğiydi. Yıllar sonra Lozan Antlaşması gereği Türkiye’den gönderilen ders kitaplarını, azınlık okullarına dağıtmadığını öğrendim. Mustafa Hoca, ‘Seneye bu kitabı sizden sonra gelecekler de okuyacak’ diyerek, daima kitapları yıpratmamamızı öğütlerdi. Biz de kitapları eskitmekten bizden sonraki kardeşlerimiz okuyamaz tasası içinde sakınırdık.
Katliam korkusu
1974’te, Kıbrıs Barış Harekatı sırasında köye tanklar gelmiş ve sokaklarda asker devriye gezmişti. Hüseyin dedem, balta, çapa ne bulduysa kapının ardına yığmıştı. O gece bir hücum olmadı lakin telaşı yıllarca sürdü. Konutun damı aksa, dedem çıkıp iki kiremidi değiştiremezdi. Zira Türklere ilişkin mülkün tamiri yasaktı. Türklere ilişkin tarlaların toplulaştırılıp elden alınacağı dedikoduları kulaklardaydı. Jandarma bir mazeret ile köylere ve meskenlere kontrole çıkar ceza yazardı. İnadı meşhur Gülsüm babaannemin, büyük dedemin bastonunu kapıp jandarmayı kovaladığını hatırlarım… Siyah beyaz televizyondan TRT’yi bile izleyemez olmuştuk. Denilene nazaran, Yunanistan TRT’nin yayın dalgalarını engelliyordu. Cahit amcam buna bir tahlil bulmuştu. Tulumba borusunu toprağa çakmış, birbirine ekleyip çocuk gözümde minare uzunluğuna çıkarmış, televizyonun antenini de üzerine bağlamıştı.Böylece yayın dalgalarını üstten yakalamış ve TRT’yi izleyebiliyorduk… Sadık Ahmet, bu türlü şartlarda bir başkan ortaya çıkmıştı. Batı Trakya’da Türk varlığını ortadan kaldırmaya karşı aklı ve yüreğiyle yiğitçe çaba vermişti.
Yunanistan idaresi geçen hafta, 2022-2023 Eğitim Öğretim Yılında Batı Trakya Türk Azınlığı’na ilişkin 4 İlkokulu daha kapattı, okul sayısı 99’a indi. Anaokullarının açılmasına müsaade vermiyor. Yunanistan ne yaparsa yapsın Batı Trakya’daki Türklük şuurunu ortadan kaldıramıyor, kültürünü silemiyor. Sadık Ahmet ise bu mücadelenin simge isimlerinden biri olarak toplumun hafızasında yaşıyor.
– BİTTİ-