Odatv Güvenlik Uzmanı Feramuz Erdin
Türk halkının terör ile tanışıklığı çok eskilere dayanır. 12 Eylül’ün görünen nedenlerinden birisi de yaşanan anarşi, yani silahlı sokak çatışmaları ve ataklarıdır. Ermeni terörü ve akabinde bugüne kadar orta vermeden devam eden PKK terörü Türk halkının reflekslerini epeyce etkilemiştir. Ortada yaşanan El Kural ve İŞİD akınları da Türk halkının yeni refleksler geliştirmesinde tesirli olmuştur.
Başka ülkelerde tahminen de yıllarca devam edecek travmalar, Türk insanı için neredeyse hayatın bir modülüdür. Bile bile bombanın üstüne giden, hatta bombaya tekme atan, 15 Temmuz’da tankın paletinin önüne başını koyan, terörü yakından tanıyan yiğit bir milletten bahsediyoruz.
TAKSİM’DE AMAÇ SİVİLLERDİ
Terörün sivilleri amaç alması, sivillere verilecek bir ileti olduğunun göstergesidir. Hakikaten Taksim’de de o denli oldu. Teröristler birçok devlet binasını ve aracını es geçerek direkt sivillerin bulunduğu bir alanı gaye seçti. Aksiyonun muhtemelen şuurlu olarak, okulların orta tatile girdiği güne denk getirilmesi, bu sefer aileleriyle birlikte İstiklale çıkan çocukların da hayatlarını kaybetmesine neden oldu. Olayda toplam altı kişi hayatını kaybetti, ikisi ağır 81 kişi de yaralandı.
Bu atağın yaklaşan genel seçimlere mi, Türkiye’de yaşanması beklenen yeni bir barış sürecine mi, yoksa PKK içinde yaşanan bir rekabete dair bir ileti mı olduğunu anlamak için biraz vakit gerekecektir.
BU ATAK NEDEN ÖNLENEMEDİ?
Nasıl ki cep telefonlarımızda biz hissetmeden art planda çalışan onlarca program varsa, devlette de kamu güvenliği için 7/24 çalışan üniteler vardır. Bunlar bugüne kadarki birçok mümkün saldırıyı muvaffakiyetle engellediler. Tahminen bu olaydan çok daha kanlı olabilecek yüzlerce olayın yaşanmasına mahzur oldular.
Bu olayın yaşanmasına neden olan ihtimaller ise özetle şöyle sıralanabilir:
1. Olayı yapan bireylerin profilleri risk olarak belirlenen profillerin dışında kalıyordu.
2. Bu bireylerin, riskli olarak tanımlanan şahıslar ile fiziki ve dijital irtibatları sonluydu.
3. Olayın gerçekleştirileceğine dair gelen sinyaller âlâ yorumlanamadı yahut hiç alınamadı.
Tüm risk idarelerinde “kalıntı risk” yahut “peynir deliği” denilen bir alan vardır. Halk ortasında buna “elden kaçtı” da denir. Bu olay da çok büyük bir ihtimalle, bir nedenden dolayı “elden kaçtığı” için yaşanmış oldu.
ŞÜPHELİ 10 SAATTE YAKALANDI
Kolluğun kanunla tanımlanan iki temel misyonu vardır:
1. Cürmü engellemek – önleyici kolluk
2. Hatası aydınlatmak – isimli kolluk
Bu olayda cürmü engellemek için harcanan eforlar yetersiz kalınca, derhal kabahati aydınlatma basamağına geçildi ve 10 saat üzere bir müddette olayın şüphelisi ve yardımcıları yakalandı.
Polis fiziki ve elektronik tüm imkânlardan ve yapay zekâdan yararlanarak şüpheliyi ve irtibatlı olduğu şahısları tespit etmiş ve hepsini yakalamıştı. Lakin burada asıl hisse, inanmış ve adanmış çalışanın insanüstü uğraşı, deneyimi, yüreği ve zekâsına aitti.
İçişleri Bakanı Soylu, yanına Emniyet’in A grubunu da alarak yaptığı basın açıklamasında olayın gerisinde PKK/PYD – YPG terör örgütünün olduğunu ve aksiyon talimatının Suriye Kobani’den geldiğini açıkladı. Şahsın yakalanma anına ilişkin imajlar ile başka kimi kanıtların manzaraları de eş vakitli olarak kamuoyu ile paylaşıldı.
Zaten ne olduysa da ondan sonra oldu! Bir terör operasyonu, bugüne kadar hiç şahit olmadığımız bir formda kamuoyunda kuşkuyla karşılandı ve her etraftan insanların tarafı olduğu birtakım spekülasyonların kaynağı oldu.
“KAPLAMA” İHTİMALİNİ DÜŞÜNDÜREN NEDENLER
1. Olayın fotoğraflarının bilinen medya kuruluşları üzerinden değil de birkaç tanınmayan gazeteci üzerinden kamuoyuna açılması birinci kuşku nedenlerinden birisini oluşturdu.
2. Kişinin yakalanma anındaki şaşkın yüz sözü çabucak herkeste o kişinin bu olayla bir ilgisi olmadığı fikrini uyandırdı.
3. Yakalanma anında başka teröristlerde gördüğümüz silahlı çatışma yahut onu bırakın, direnme dahi meydana gelmedi.
4. Özel harekât işçisi konuta girmek üzereyken dahi çok rahat davranıyordu.
5. Elleri önden bağlı olarak EGM amblemi önünde poz verdirilen teröristin, bugüne kadar daima olduğu üzere zafer işareti yapmaya teşebbüs etmemesi çok dikkat çekti.
6. Örgüt tarafından öldürülmesi talimatı verildiği açıklanan baş şüphelinin yanında yalnızca bir yahut iki polisle kameralar önünde tekraren oradan oraya sevk edilmesi ve hastaneye dahi bu türlü götürülmesi ve kendisine bu esnada çelik yelek bile giydirilmemesi hepsinden daha çok dikkat çekti.
Dünden beri şahsen görüştüğüm yahut toplumsal medyada takip ettiğim birçok insan üstteki nedenleri ve buna misal daha birçok komplo teorilerini ortaya koyarak olayın “kaplama” olduğunu sav ediyordu. Onlara nazaran olayı gerçekleştirenler ile kuşkulu olarak ortaya konanlar tıpkı şahıslar değildi. Gerisini okuyucunun hayal gücüne bırakıyorum.
Ben, polisin, olayın meydana gelmesinden ötürü yaşadığı mahcubiyet yüzünden, olayı kısa müddette aydınlatmaktan ötürü teşekkür beklediğini düşünmüyorum ancak bu formda ağır tenkitlere maruz kalacaklarını beklediklerini de sanmıyorum!
BU OLAYDA SAHİDEN “KAPLAMA” VAR MI?
Devletten gelen bilgiye kayıtsız koşulsuz inanan bir kümeyle, kolluğun çalışma tekniklerini yakından bilen bir azınlık dışında bu komplo teorilerinin süratle taban bulduğunu görmek açıkçası beni şaşırttığı kadar üzdü de.
Evet, üstte saydığımız nedenler ile öteki komplo teorileri söylentileri farklı ayrı yahut birlikte bir mana söz edebilir lakin bunlar burada düzgün ve başarılı bir operasyon yapıldığı gerçeğini asla gölgelememeli!
Bir kez dünkü terör operasyonunu yöneten en üst seviye iki yöneticiyi ben neredeyse 40 yıldır tanıyorum. Bir terör olayına bırakın müsaade etmeyi, orada o çocuklar ölmesin diye o bombanın önüne atlayacaklarından da adım üzere eminim. Onlar ve başka adanmış işçi işin başında iken kimse istese de kaplama yapamaz!
Zaten iki Cumhuriyet Başsavcısı ile sekiz Cumhuriyet Savcısının görevlendirildiği, onlarca üniteden yüzlerce kişinin katıldığı, sivillerin de şahit olduğu bir operasyon sürecinde “kaplama” savında bulunulması, bizim için lakin tebessüm nedeni olabilir.
Elde edilen kanıtlar ortaya çıktıkça, vakitle haklılığımız da ortaya çıkacaktır.
KAMUOYU BU KERE İNANMAKTA NEDEN TEREDDÜT ETTİ?
Bir kere PKK ve ögelerinin propaganda ve tesir gücünü asla küçümsemek lazım. Toplumda buna inanmaya hazır hatırı sayılır bir “gafil ajanlar” kümesi olduğunu da hesaba katarsak, kara propaganda toplumsal medya yahut öbür bağlantı yolları üzerinden süratle taraftar bulabiliyor.
Yalın gerçek kamuoyuna derli toplu olarak anlatılamadığı için halk, içinde gizem ve biraz da karşı tarafa düşmanlık sosu bulunan komplo teorilerine daha çok meyletmeye başlıyor. Yani Türkiye’deki siyasi bölünmüşlük, insanların duymak istedikleri şeyi duyduklarında hiç kuşku etmeden inanmalarına yol açabiliyor.
Öncelikle, Emniyet Genel Müdürlüğü’nün kurumsal bağlantı ayağında önemli düşünceler olduğunu daha evvel de aktarmıştık. Son vakitlerde polisin tarafsızlık prensibini bertaraf edecek biçimde, adeta iktidar partisinin sözcülüğünü yapıyormuş izlenimi verilmesi, halkın bir kısmının bu kaynaktan gelen bilgilere kuşkuyla yaklaşmasına yol açmıştı. Bu tarafgir kurumsal bağlantı lisanına Emniyet içinden de kuvvetli bir direnç olduğuna daha evvel şahit olmuştuk. Lakin bu, bugün kamuoyundaki Emniyet’in artık siyaseten bir taraf olduğu algısını artık değiştiremiyor!
Burada da yapılan işi tarafsız ve yanlışsız halde anlatamayınca da maalesef ortalık komplo teorisyenlerine kalmış oldu. Demek ki halk bilgi kaynağının duruşunu da çok önemsiyordu?
Dün de bu alandaki en büyük yol kazalarından birisi yaşanmış oldu: İcraatları kadar siyasi tarafı ve polemikleriyle de gündemde olan İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun yaptığı açıklamalar halkı inandırmakta yetersiz kaldı.
Soylu’nun kısa mühlet evvel Mersin Polisevi baskını ve İstanbul’daki bir konutta yaşanan patlama sonrası yaptığı açıklamaların daha sonra öbür ünitelerce düzeltilmesi kamuoyunu esasen Soylu’nun bundan sonraki açıklamalarına inanma konusunda tereddütte bırakmıştı.
Aslında İçişleri kamuoyunun en çok bağlantı halinde olduğu bakanlıktır. İçişleri bakanlarından siyasi parti üyeliklerinin ötesinde, üzerlerindeki kamu güvenliği sorumluluğu nedeniyle devlet adamı tutumu ve tarafsızlığı da beklenir.
Halkı bu olayda devlet açıklamasına inanmakta tereddütte bırakan nedenleri biraz da iktidar partisi kendi içinde sorgulamalı diye düşünüyorum?
Feramuz Erdin