Yeme bozukluğu olan birini düşündüğünüzde muhtemelen aklınıza “kadın, beyaz, genç, kemikleri çıkıntı yapacak kadar ince” tarifleri geliyor. Sarah Hails CBC‘ye yaptığı konuşmada, “Bu, birçok yeme bozukluğunun sırf bir kritik tarafı” diyor.
Yeme bozuklukları zihinsel bir hastalık olmasına karşın, odak noktasını sırf makul fizikî özellikler belirliyor, bu da sözkonusu durumdan etkilenenlerin geniş bir kısmını dışlıyor.
Hails, “Tamamen sağlıklı görünebilir. Morbid obez görünebilir. Orada burada biraz kıvrımlı görünebilir. Ya da hakikaten küçük ve çelimsiz olabilirsiniz… Yani rastgele bir tarif yok” diyor.
Zararlı kalıplar kişinin kendini fark etmesini engelliyor
Statistics Canada’ya nazaran, tahminen bir milyon Kanadalı, yeme bozukluğu için gerekli teşhis kriterlerini karşılıyor. Lakin yeme bozukluğunun neye benzediğine dair bu ziyanlı kalıplar, birtakım insanların kendilerini yeme bozukluğuna sahip olarak tanımlamamalarına ya da yardım alma konusunda isteksiz davranmalarına neden oluyor.
Kanada’nın Saskatoon kentinden 27 yaşındaki Hails, yeme bozukluğu olan birinin fizikî stereotipine uymuyor.
Beden ölçüleriyle ilgili ‘yanlış düşünce’
Saskatoon’da kayıtlı bir diyetisyen olan Sophia Khan, “Yeme bozuklukları ayrımcılık yapmaz. Birine yalnızca bakarak yeme bozukluğu olduğunu her vakit söyleyemezsiniz” açıklamasını yapıyor.
Yine de sıhhat uzmanları da dahil olmak üzere pek çok kişi birinci değerlendirmelerini vücut ölçülerine nazaran yapıyor. Khan, bunun bazen daha büyük vücutlu insanların gözden kaçmasına yol açtığını söylüyor: “Yeme bozukluğu olanların zayıf olduğuna dair yanlış bir fikir var ya da zayıflığın ciddiyetle muadil olduğu fikri var.”
Julie Gobeil için bunun tam aksisi geçerliydi. 36 yaşındaki Julie’nin yemekle olan sıhhatsiz alakası genç yaşta başlamış ve yirmili yaşlarının ortalarında şiddetlenmiş. Tıkınırcasına yeme ve kusma ile gayret etmiş. Sonuç olarak kilo vermiş ve bunun için övgü almış.
Sağlıkla ilgili sonuçlarından kaygı ettiği için sonunda kusmayı bırakmış fakat tıkınırcasına yemeye devam edip kilo almış. Daha sonra insanların bir yeme bozukluğuyla karşı karşıya olduğuna inanmayacağından kaygı etmiş.
Gobeil, “Şişman insanlara karşı önyargılarımızı ve zayıflığı sıhhatle bir tutmayı nitekim bırakmamız gerekiyor ki benim tecrübelerime nazaran yalnızca bu değil, tam aksisi de gerçek. Ne kadar zayıf olursam o kadar sıhhatsiz oluyorum” diyor.
Kanıtlar, yeme bozukluğu olanlar için beden ölçüsü klişesini desteklemiyor. Yeme bozukluğu teşhisi konan Kanadalı ergenler üzerinde yapılan bir çalışmada, bu bireylerin yüzde altısından daha azının tıbbi olarak düşük kilolu olarak sınıflandırılabileceği bulundu. Tıkınırcasına yeme bozukluğu olan bireyler üzerinde yapılan çok ülkeli bir çalışmada, bu şahısların dörtte birinin beden kitle endeksinin “normal” aralıkta olduğu görüldü.
‘Erkeklik’ önyargısı
Jeffrey Grant Crawford, insanların yeme bozukluklarıyla çaba etmesini bekleyeceği cinsten bir kişi olduğunu düşünmüyor. Bunun sebebinin de erkek olması olduğunu söylüyor.
Crawford, “Sanırım cinsiyetim, kendimde bunu fark etmemi ve tahminen de beni önemseyen başka insanların bunu fark etmesini daha az muhtemel hale getirdi” dedi. 33 yaşındaki Saskatoonlu genç, “sağlıklı beslenme” takıntısı geliştirdiği lise son sınıftan beri yeme bozukluğuyla uğraşıyor. Ayrıyeten koşmaya ve modellik yapmaya başlayan Crawford, eşcinsel bir erkek olarak belli bir estetiğe uyma baskısı hissettiğini aktarıyor.
Ulusal Yeme Bozukluğu Bilgi Merkezi’ne nazaran, etkilenenlerin yüzde 20’sini oluşturmalarına karşın, erkekler yeme bozuklukları hakkındaki konuşmalarda gereğince temsil edilmiyor.
Sorunun bir kısmının, yeme bozukluğu olan erkeklerle ilgili araştırma eksikliği olduğu belirtiliyor. Var olan araştırmalar, hastalığın erkeklerde kendini farklı biçimde söz edebildiğini gösteriyor.
Medyada tasvir edilen fizikî ülkülerin, erkeklerin bir “erkeksilik dürtüsü” geliştirmesine yol açabildiği, beden yağını azaltırken kas kütlesini artırmak için kilo alma dileği doğurabildiği tabir ediliyor. Münasebetiyle, erkekler yaygın bayan semptomlarına nazaran değerlendirildiğinde, yeme bozuklukları gözden kaçabiliyor yahut yanlış tanımlanabiliyor.
‘Ders kitaplarında iyileştirmeler yapılmalı’
Yaşlı beşerler yeme bozukluğu tasvirlerinde nadiren yansıtılıyor, fakat toplum temelli çalışmalar 60 yaş ve üzeri bayanların yüzde üçünden fazlasının bu bozukluğu yaşadığını ortaya koyuyor ki bu oranın her yaştan bayanla tıpkı olduğu biliniyor.
Araştırmalar yeme bozukluğuna daha yatkın olduklarını gösterdiğinden, yeme bozukluğu yaşayan LGBTİ+ bireylere daha fazla dikkat çekilmesi için de davetler yapılıyor.
Kanada Yeme Bozuklukları Stratejisi, yeme bozuklukları konusunda sıhhat çalışanlarına yönelik müfredatın güzelleştirilmesi, halkın daha yeterli eğitilmesi, belli popülasyonlar ve bozukluk çeşitleri için en düzgün uygulamalar ve araştırmalardaki boşlukların ele alınması ve marjinal kümeler için kültürel olarak uygun hizmetlerin geliştirilmesi davetinde bulunuyor.
Khan, “Bu eğitim kısmı, insanların hangi vücutta olursa olsun, hangi renkte olursa olsun, hayat tecrübeleri ne olursa olsun, şayet bir yeme bozukluğu ile gayret ediyorsa, bakımı ve takviyesi herkes kadar hak ettiğini bilmeleri için nitekim çok önemli” diyor.
halktv.com.tr // Dış Haberler