Fabrika ve iş yerlerinde en çok konuşulan gündem unsurunun başında promosyon ödemeleri geliyor. Yasalar banka promosyonlarını patronun insafına bırakırken kimi yerlerde emekçiler çaba ederek bu haklarını alıyor.
Evrensel’den Hasan Kara’nın haberine nazaran; Ankara’da kimi iş yerlerinde kişisel ya da toplu iş mukavelesi gereği promosyonlar çalışanlara ödenirken, birtakım işyerlerinde ise promosyonların ya bir kısmı ödeniyor ya da hiç ödenmiyor.
Ankara’da kimi fabrikalarda promosyon ödemeleriyle ilgili son durum şöyle:
MAN: Personeller kontrat kapsamında aldıkları 26.9’luk enflasyon artırımının yüzde 27’lik vergi dilimine girdikleri için sıfırlandığını söylüyor. Promosyon ödemelerinde önemli bir beklentinin olduğu MAN’da, sürecin uzamasından ötürü Türk Metal’e reaksiyon gösterenler olduğu da söyleniyor. Gelinen noktada emekçilere 3 yıllığına tek seferde 29 bin liralık bir ödeme yapılacağı duyuruldu. Ödemelerin 15 Ekim’de yatırılması bekleniyor.
Türk Traktör: Emekçiler yılın başında 1600 liralık promosyon ödemesi almıştı. Başka fabrikalardaki ödemelerin ölçüsü ise Türk Traktör’de düzenleme yapılmasını gündeme getirdi. İş yerinde yakın vakitte internet üzerinden yapılan bir ankette emekçilerin yüksek promosyon ve artırım taleplerinin olduğu ortaya çıkarken, promosyon konusunda gözler aralık ayında yapılacak açıklamada.
Arçelik: Çabucak çabucak Türk Traktör’le birebir durum kelam konusu. İşveren ve banka Koç Holding’in olduğundan banka değişikliğinin güç olduğu söz edilirken, personeller, bu talep gündeme geldiğinde sendika yöneticilerinin ödemenin mart ayında yapıldığını, fakat bir sonraki mukavele devrinde bunun gündem olabileceğini söylediklerini söz etti.
Mitaş: Yakın vakitte tekrar MESS’e üye olan işletmede promosyon kıymetli bir gündem. Sendika temsilcileri üç aydır görüşmelerin sürdüğünü tabir ediyor fakat şimdi bir tahlile kavuşmuş değil. 30 bin lira üzere sayılar lisana getirilirken çalışanlar hususun bir an evvel netleşmesini bekliyor.
Bozankaya: Man’ın 29 bin alacağını duyan çalışanlar, “Biz de tıpkı sendikaya üyeyiz, sendika bizim için de uğraşsa” diyor. Fiyatlarının düşük olduğunu belirterek promosyon taleplerini ileten çalışanlara, “O paraya fabrikaya otomobil aldık” dendiği tez ediliyor. Emekçiler bu söyleme reaksiyon gösterirken Türk Metal’in ise “Aralık gelsin de mukaveleye nazaran bakarız” dediğini aktarıyor.
Hidromek: Çalışanlar daha evvel almaları gereken promosyon ödemelerinin geciktiğini söylüyor. Türk Metal’i bu hususta sıkıştırdıklarını tabir eden emekçiler, “Geçen yıl 2 bin lira vermişlerdi. Şu an bahsedilen sayılar 20 ila 30 bin ortası. Sendika bizim için uğraşsa bir an önce sorun çözülür” diyor. Geçim problemi yüzünden toplu bir halde gelecek parayı beklediklerini söz eden personeller, bunun için sendikaya daha çok baskı yapmaları gerektiğini söylüyor.
Yiğit Akü: Çalışanların bir kısmının promosyon için imza topladığı, lakin birtakım çalışanların imza vermekte çekindiği söyleniyor. İşverenin ise toplanan imza kağıdını yırttığı tezi kelam konusu. Lakin emekçilerin beklentileri sürüyor.
Türk Metal’in örgütlü olduğu Kabel’de daha evvel düşük ölçüde promosyon ödemesi alan ancak bunun yenilenmesi talebini lisana getiren çalışanlara, “Bunlar küçük hesaplar, sizler için daha fazlasını sağlayacağız” dediği lisana getiriliyor.
Aktaş döküm fabrikasında 7 bin lira civarında ödeme yapıldığı söyleniyor. Erkunt Döküm fabrikasında 18 bin lira ödeme yapılacağı ancak şimdi bir ödemenin kelam konusu olmadığı lisana getiriliyor. Erkunt Traktör fabrikasında ise formenler üzerinden promosyon için yıl sonunu beklemeleri gerektiği duyuruldu. Teksan Hidrolik, Küçükpazarlı üzere fabrikalarda çalışanların bu türlü bir talebi olduğunu, işverenlerin yan yana gelen ve bu talebi lisana getiren personellere ise sert reaksiyon gösterdiği tabir ediliyor.
Diğer sanayi havzalarındaki birtakım işletmeler: Başşehir OSB’de bulunan Kalyon güneş paneli fabrikasında Kurban Bayramı’ndan evvel 4 bin 400 lira civarı ödeme yapıldığı söyleniyor. Kazan’daki Efes Pilsen fabrikasında şubat 2022’de mukavele imzalandığı ve şubat 2026’ya kadar bunun geçerli olduğu söylense de personeller güncelleme taleplerinin olduğunu, bunu da işveren yetkililerine ilettiklerini söylüyorlar. Akyurt’ta bulunan Samur Halı, Ernamaş, YDS üzere fabrikalarda emekçilerin beklentide olduğu lakin şimdi bir ödeme ya da teşebbüsün olmadığı tabir ediliyor.
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ’NDE TEK SEFERDE 27 BİN TL
Ankara Büyükşehir Belediyesi’nde çalışanlara gelen iletide tek seferde 27 bin liralık promosyon ödemesi yapılacağı duyuruldu. Bu ödemenin 39 ayı kapsadığı söz ediliyor. Büyükşehir Belediye Lideri Mansur Yavaş’tan gelen iletide, bu sayısı sendika (Belediye-İş) temsilcilerinin de yer aldığı bir kurulun belirlediği ve ilgili bankayla buna nazaran anlaşıldığı yer alıyor.
TİS sürecine girilen Çankaya Belediyesi’nde, promosyon için ihalenin bu ayın 12’sinde olacağı söyleniyor.
HASTANE ÇALIŞANLARI GÜNCELLEME İSTİYOR
İl Sıhhat Müdürlüğüne bağlı hastanelerde promosyon mutabakatlarının 2019’da 5 yıllık 5 bin TL olarak yapıldığı belirtiliyor. Mukavelenin bitmesine daha 2 yıl var lakin banka ile yapılan mutabakata dair rastgele bir güncelleme yapılmadı. Hastane çalışanlarının güncelleme için bankaya yazı gönderdiği lakin bankadan geri dönüş olmadığı tabir ediliyor. Çalışanlar Vilayet Sıhhat Müdürlüğünün attığı adımları yetersiz görüyor. Promosyon mutabakatlarının 5 yıl üzere uzun müddetlerde yapılması istenmiyor. Kimi vilayetlerde yapılan mukavelelerin feshedildiği söyleniyor, lakin Vilayet Sıhhat Müdürlüğünün Etlik Kent Hastanesi’ni öne sürerek bu hususla çok ilgilenmediği argümanı kelam konusu. Bu yüzden de bu mevzudaki görüşme sürecini Sıhhat Bakanlığı’nın devraldığı söyleniyor.
Sağlık Bakanlığı’nda Personeller için yapılan ocak ayındaki mutabakata nazaran 5 yıllık 12 bin liralık bir ödeme kelam konusu. Çalışanlar aldıkları paranın yıl ortasına bile gelmeden eridiğini ve güncelleme beklediklerini söylüyor. Bakanlık ise bunun için bir çalışma başlattıklarını söz ediyor lakin emekçiler tarafından şimdiye kadar bir adım atılmadığı belirtiliyor. (EKONOMİ SERVİSİ)