Av yasağının 1 Eylül’de sona ermesiyle balıkçılar tekrar ağ atarken, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı‘dan ikaz geldi. Geçmiş yıllara oranla avlanan balık ölçüsünün azlığına dikkat çeken Prof. Dr. Sarı, “Biz datayla çalışırız, bilgiye bakmak zorundayız. Umudumuzu koruyalım balıkçılarımıza düzgün dileklerimizi iletelim, sıkıntı işlerinde kolaylıklar dileyelim fakat bilim datayla çalışır. Bilgiler, çok umutlu değil” dedi.
‘İşlerin uygun gitmediğini görüyoruz’
Denizlerin tamamından 20 yıl evvel 600 bin ton balık avlandığını söyleyen Sarı, geçen yıl bu oranın 300 bin ton olduğunu belirtti. Avlanan balık ölçüsünün geçen 20 yılda yüzde 50 azaldığına dikkat çeken Sarı, şunları söyledi:
2000’li yıllarda biz denizlerimizin tamamında 500-600 bin ton ortasında seyreden bir balık alıyorduk. Şu anda 2021 yılı istatistiklerine nazaran 300 bin tonun azıcık üstünde bir avcılık yaptık. Yarı yarıya azaldı. Ne avlıyorduk o yıllarda? Hamsi avlıyorduk, şu anda da olduğu üzere çoğunlukla. Ne kadar avlıyorduk? 350 bin tonlar civarında hamsi avlıyorduk. Geçen yıl avladığımız hamsi ne kadar? 150 bin ton civarında. Yarı yarıya azaldı. İstavrit, lüfer, sardalya, çaça hepsinde azalma var. Taban balıklarından bahsetmiyorum bile. Mezgit azalarak devam ediyor. Barbun, tekir, paşa barbunu azalarak devam ediyor. En değerli balıklarımızdan lüfer 25 bin tonlar civarında avlanıyordu, 5 bin tona geriledi. Bütün bunları üst üste koyduğumuzda aslında işlerin âlâ gitmediğini görüyoruz. İşlerin âlâ gitmediğini görmek için uzman olmaya, ihtisas sahibi olmaya da muhtaçlık yok.
‘Deniz bitti rotayı değiştirmemiz lazım’
İklim değişikliği ve denizlerdeki kirliliğin yanı sıra balıkçılık siyasetinin da balık ölçüsündeki azalmada tesiri olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Sarı, “Sezonluk bakmayalım, büyük resme bakalım. Büyük fotoğraf tertipli bir biçimde balıkçılığımızın gitgide kötüleştiğini gösteriyor. Bu rotayı değiştirmeye gereksinimimiz var. Türkiye 1940’lı yıllardan itibaren uyguladığı balıkçılık idaresinin siyasetini değiştirmek zorunda. Deniz bitti rotayı değiştirmemiz lazım. Bu rotayı Amerika ve Kanada 90’lı yıllarda değiştirdi. Avrupa Birliği 2022 yılında değiştirdi. Eksiksiz ortak balıkçılık siyasetini değiştirdi. Şili 2013’te, Japonya 2003 yılında değiştirdi. Biz hala eski politikayı sürdürmeye devam ediyoruz. Rotayı değiştirmemiz lazım. Gemi yanlış tarafta gidiyor. Biz daima geminin içinde düzenlemeler yapıyoruz. Yararı yok rotayı değiştirmemiz lazım” dedi.
‘Balıkların habitatlarını tahrip ediyoruz’
Tüm paydaşlarla yeni rota belirlenmesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Sarı, “Rota değişikliği illa balıkçılık idaresi otoritesini yönetenleri değiştirmek, onu bunu değiştirmek manasına gelmiyor. Tüm taraflar paydaşlar, ilim yönetim idare otoritesi, balıkçılar bir ortaya geleceğiz, bu acı reçeteyi önümüze koyacağız. Acı reçeteye uygun bir yeni rota belirlememiz gerekiyor. Balık stoklarını sürdürülebilir bir halde avlak üzerine bir siyaset belirlememiz gerekiyor. Şu an o denli değil. İklim değişti. Yani Akdeniz’den itibaren Karadeniz’e kadar denizler daima ısınıyor. Denizler ısınırken biz hala birebir halde, birebir siyasetlerle balıkçılığı yönetemeyiz. Denizler kirleniyor, bir taraftan kıyı tahribi artıyor. Habitatlarını tahrip ediyoruz biz bu balıkların, işte müsilaj geçen yıl yaşadık. Tüm bunlar burada dururken biz hiçbir şey olmamış üzere eski düzenle, ‘tarihi biraz öne alalım o kümeye biraz fırsat verelim, bu kümeye biraz hoş gözükelim’ halinde balıkçılığı yönetemeyiz. İşte yönettiğimiz yer bizi 500-600 bin tonlardan 300 bin tonlara getirdi” sözlerini kullandı.
